پرش به محتوا

المشجر الكشاف لتحقيق أصول السادة الأشراف: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'مرتضي زبيدي، محمد بن محمد' به 'مرتضی زبیدی، محمد')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۰: خط ۳۰:
| شابک =
| شابک =
| تعداد جلد =2
| تعداد جلد =2
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =29265
| کد پدیدآور =19084
| کد پدیدآور =19084
| پس از =
| پس از =
خط ۴۰: خط ۴۰:
کتاب با مقدمه محققین آغاز و مطالب در پانزده باب، در دو جلد، تنظیم شده است.
کتاب با مقدمه محققین آغاز و مطالب در پانزده باب، در دو جلد، تنظیم شده است.


اثر حاضر، دارای شهرت فراوانی بوده؛ زیرا زمان زیادی برای نگارش آن صرف شده و نویسنده پس از تحقیقات میدانی و بازدید از بسیاری از شهرهای اسلامی، آن را به نگارش درآورده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص7</ref>.
اثر حاضر، دارای شهرت فراوانی بوده؛ زیرا زمان زیادی برای نگارش آن صرف شده و نویسنده پس از تحقیقات میدانی و بازدید از بسیاری از شهرهای اسلامی، آن را به نگارش درآورده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29265/1/7 ر.ک: مقدمه، ص7]</ref>.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
در مقدمه محققین، به سابقه تحقیق و کتبی که پیرامون سلسه انساب و پیش از اثر حاضر، تألیف شده‎اند، اشاره شده است که از جمله آنها عبارتند از: «الجوهر الشفاف في أنساب السادة الأشراف»، تألیف عارف عبدالغنی و «رياض زهر النقب في معرفة قبائل العرب»، نوشته بهجةالدین حسنی زعبی<ref>ر.ک: مقدمه، ص5-‎14</ref>.
در مقدمه محققین، به سابقه تحقیق و کتبی که پیرامون سلسه انساب و پیش از اثر حاضر، تألیف شده‎اند، اشاره شده است که از جمله آنها عبارتند از: «الجوهر الشفاف في أنساب السادة الأشراف»، تألیف عارف عبدالغنی و «رياض زهر النقب في معرفة قبائل العرب»، نوشته بهجةالدین حسنی زعبی<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29265/1/5 ر.ک: مقدمه، ص5-‎14]</ref>.


محققین به این نکته اشاره دارند که پس از خواندن این کتاب و خواندن ده‎ها کتاب پیرامون انساب آل‎البیت(ع)، می‎توان به این نکته پی برد که جز دو کتاب «عمدة الطالب في نسب آل أبي‎طالب» ابن عنبه (متوفی 828ق) و «جمهرة أنساب العرب» ابن حزم که به انساب آل‎البیت(ع) در اقطار عالم و تفصیل در مورد هر شخص به شکلی موجز و پراکنده پرداخته‎اند، هیچ کتابی با اثر حاضر، نمی‎تواند برابری نماید. برتری کتاب حاضر از دو اثر مذکور نیز در این است که به دلیل متأخر بودن آن از آن دو، محتوی معلومات و مطالب بیشتری پیرامون آل‎البیت است<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>.
محققین به این نکته اشاره دارند که پس از خواندن این کتاب و خواندن ده‎ها کتاب پیرامون انساب آل‎البیت(ع)، می‎توان به این نکته پی برد که جز دو کتاب «عمدة الطالب في نسب آل أبي‎طالب» ابن عنبه (متوفی 828ق) و «جمهرة أنساب العرب» ابن حزم که به انساب آل‎البیت(ع) در اقطار عالم و تفصیل در مورد هر شخص به شکلی موجز و پراکنده پرداخته‎اند، هیچ کتابی با اثر حاضر، نمی‎تواند برابری نماید. برتری کتاب حاضر از دو اثر مذکور نیز در این است که به دلیل متأخر بودن آن از آن دو، محتوی معلومات و مطالب بیشتری پیرامون آل‎البیت است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29265/1/10 ر.ک: همان، ص10]</ref>.
   
   
اگر پیرامون امتیاز مذکور، چنین عنوان شود که کتاب «تحفة الأزهار و زلال الأنهار في نسب السادة أبناء الأئمة الأطهار» اثر ضامن بن ضدقم حسنی (متوفی بعد از 1090)، حدودا 60 سال بعد از این کتاب نوشته شده است، باید به این نکته خاطرنشان نمود که ترتیب و تبویب اثر حاضر، بهتر از کتاب «التحفة» می‎باشد<ref>ر.ک: همان</ref>.
اگر پیرامون امتیاز مذکور، چنین عنوان شود که کتاب «تحفة الأزهار و زلال الأنهار في نسب السادة أبناء الأئمة الأطهار» اثر ضامن بن ضدقم حسنی (متوفی بعد از 1090)، حدودا 60 سال بعد از این کتاب نوشته شده است، باید به این نکته خاطرنشان نمود که ترتیب و تبویب اثر حاضر، بهتر از کتاب «التحفة» می‎باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29265/1/10 ر.ک: همان]</ref>.


نویسنده در هر مورد، ابتدا به ذکر نام و اجداد افراد پرداخته و سپس کنیه، لقب و محل و زمان تولد و نام مادر را ذکر نموده و پس از آن، به مسائلی همچون مدت عمر، زمان و مکان وفات یا شهادت، نحوه وفات یا شهادت و اقوال مطرح‎شده پیرامون آن و محل دفن، پرداخته است. در مواردی نیز به‎صورت مختصر، به معرفی اوضاع و شرایط اجتماعی و سیاسی دوران زندگانی اشخاص، همت نهاده است.
نویسنده در هر مورد، ابتدا به ذکر نام و اجداد افراد پرداخته و سپس کنیه، لقب و محل و زمان تولد و نام مادر را ذکر نموده و پس از آن، به مسائلی همچون مدت عمر، زمان و مکان وفات یا شهادت، نحوه وفات یا شهادت و اقوال مطرح‎شده پیرامون آن و محل دفن، پرداخته است. در مواردی نیز به‎صورت مختصر، به معرفی اوضاع و شرایط اجتماعی و سیاسی دوران زندگانی اشخاص، همت نهاده است.


جلد اول، باب اول تا دهم را در خود جای داده است. باب اول، مربوط به چگونگی ولادت و بعثت پیامبر(ص) و مدت عمر و چگونگی وفات ایشان بوده و مطالبی نیز پیرامون مهدی منتظر(عج)، در آن عنوان گردیده است. نویسنده در این باب، به اسامی پیامبر(ص) و معانی هریک از آنها نیز اشاره نموده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص15</ref>.
جلد اول، باب اول تا دهم را در خود جای داده است. باب اول، مربوط به چگونگی ولادت و بعثت پیامبر(ص) و مدت عمر و چگونگی وفات ایشان بوده و مطالبی نیز پیرامون مهدی منتظر(عج)، در آن عنوان گردیده است. نویسنده در این باب، به اسامی پیامبر(ص) و معانی هریک از آنها نیز اشاره نموده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29265/1/15 ر.ک: متن کتاب، ج1، ص15]</ref>.


در باب دوم، ذریه امام محمدباقر(ع) معرفی شده<ref>ر.ک: همان، ص34</ref> و در باب سوم، به معرفی ذریه زید بن علی بن الحسین(ع) پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص443</ref>.
در باب دوم، ذریه امام محمدباقر(ع) معرفی شده<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29265/1/34 ر.ک: همان، ص34]</ref> و در باب سوم، به معرفی ذریه زید بن علی بن الحسین(ع) پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29265/1/443 ر.ک: همان، ص443]</ref>.


باب چهارم، ذریه امام باقر(ع) را در خود جای داده<ref>ر.ک: همان، ص665</ref> و در سایر ابواب، به‎ترتیب، ذریه عمر اشرف، فرزند امام سجاد(ع) (باب پنجم) <ref>ر.ک: همان، ص675</ref>، ذریه حسین اصغر، فرزند امام سجاد(ع) (باب ششم) <ref>ر.ک: همان، ص701</ref>، ذریه علی اصغر فرزند امام سجاد(ع) (باب هفتم) <ref>ر.ک: همان، ص861</ref>، ذریه جعفر خطیب بن حسن مثنی، فرزند امام حسن(ع) (باب هشتم) <ref>ر.ک: همان، ص923</ref>، ذریه عبدالله محض، فرزند امام حسن(ع) (باب نهم) <ref>ر.ک: همان، ص1119</ref> و ذریه ابراهیم غمر، فرزند حسن مثنی، فرزند امام حسن(ع) (باب دهم)<ref>ر.ک: همان، ص1140</ref>.
باب چهارم، ذریه امام باقر(ع) را در خود جای داده<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29265/1/665 ر.ک: همان، ص665]</ref> و در سایر ابواب، به‎ترتیب، ذریه عمر اشرف، فرزند امام سجاد(ع) (باب پنجم) <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29265/1/675 ر.ک: همان، ص675]</ref>، ذریه حسین اصغر، فرزند امام سجاد(ع) (باب ششم) <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29265/1/701 ر.ک: همان، ص701]</ref>، ذریه علی اصغر فرزند امام سجاد(ع) (باب هفتم) <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29265/1/861 ر.ک: همان، ص861]</ref>، ذریه جعفر خطیب بن حسن مثنی، فرزند امام حسن(ع) (باب هشتم) <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29265/1/923 ر.ک: همان، ص923]</ref>، ذریه عبدالله محض، فرزند امام حسن(ع) (باب نهم) <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29265/1/1119 ر.ک: همان، ص1119]</ref> و ذریه ابراهیم غمر، فرزند حسن مثنی، فرزند امام حسن(ع) (باب دهم)<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29265/1/1140 ر.ک: همان، ص1140]</ref>.


جلد دوم، با باقی‎مانده باب دهم، در ذکر ذریه ابراهیم غمر، آغاز شده و سپس در باب یازدهم، به معرفی ذریه داود، فرزند امام حسن(ع) پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ج2، ص63</ref>.
جلد دوم، با باقی‎مانده باب دهم، در ذکر ذریه ابراهیم غمر، آغاز شده و سپس در باب یازدهم، به معرفی ذریه داود، فرزند امام حسن(ع) پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29267/1/63 ر.ک: همان، ج2، ص63]</ref>.


باب دوازدهم، به معرفی ذریه حسن مثلث، فرزند حسن مثنی، فرزند امام حسن(ع) اختصاص یافته<ref>ر.ک: همان، ص71</ref> و در باب سیزدهم، ذریه حسن بن زید، فرزند امام حسن(ع) معرفی شده است<ref>ر.ک: همان، ص77</ref>.
باب دوازدهم، به معرفی ذریه حسن مثلث، فرزند حسن مثنی، فرزند امام حسن(ع) اختصاص یافته<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29267/1/71 ر.ک: همان، ص71]</ref> و در باب سیزدهم، ذریه حسن بن زید، فرزند امام حسن(ع) معرفی شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29267/1/77 ر.ک: همان، ص77]</ref>.


باب چهاردهم نیز ذریه امیرالمؤمنین علی(ع) را در خود جای داده <ref>ر.ک: همان، ص182</ref> و در آخرین باب، ذریه عباس و ابوطالب بن عبدالمطلب معرفی شده است<ref>ر.ک: همان، ص303</ref>.
باب چهاردهم نیز ذریه امیرالمؤمنین علی(ع) را در خود جای داده <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29267/1/182 ر.ک: همان، ص182]</ref> و در آخرین باب، ذریه عباس و ابوطالب بن عبدالمطلب معرفی شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29267/1/303 ر.ک: همان، ص303]</ref>.


از جمله ویژگی‎های کتاب، وجود فهرست درختواره‎ای در انتهای آن می‎باشد. با تمام محسنات و ویژگی‎های ذکرشده برای کتاب، این چاپ از کتاب، دارای نقص قابل توجهی است و آن اینکه با وجود تهیه فهارس فنی، کتاب فاقد فهرستی است که بتوان بر اساس آن، ابواب کتاب را به‎راحتی پیدا نموده و مطالب مربوط به هر باب را دریافت؛ به‎گونه‎ای که پیدا کردن هر باب، نیازمند تورق و جستجوی صفحه‎به‎صفحه است.
از جمله ویژگی‎های کتاب، وجود فهرست درختواره‎ای در انتهای آن می‎باشد. با تمام محسنات و ویژگی‎های ذکرشده برای کتاب، این چاپ از کتاب، دارای نقص قابل توجهی است و آن اینکه با وجود تهیه فهارس فنی، کتاب فاقد فهرستی است که بتوان بر اساس آن، ابواب کتاب را به‎راحتی پیدا نموده و مطالب مربوط به هر باب را دریافت؛ به‎گونه‎ای که پیدا کردن هر باب، نیازمند تورق و جستجوی صفحه‎به‎صفحه است.
خط ۶۸: خط ۶۸:
فهرست اسامی اشخاص مذکور در جلد اول و دوم، به‎ترتیب حروف الفبا، در انتهای همان جلد قرار گرفته و فهارس فنی کتاب، شامل فهرست اعلام و القاب، در انتهای جلد دوم آمده است.  
فهرست اسامی اشخاص مذکور در جلد اول و دوم، به‎ترتیب حروف الفبا، در انتهای همان جلد قرار گرفته و فهارس فنی کتاب، شامل فهرست اعلام و القاب، در انتهای جلد دوم آمده است.  


پاورقی‎ها بسیار مختصر بوده و به توضیحات محققین، پیرامون اضافات هریک در متن<ref>پاورقی، ج1، ص397</ref> و یا توضیح کلمات و عبارات متن اختصاص یافته است<ref>ر.ک: همان، ص411</ref>.
پاورقی‎ها بسیار مختصر بوده و به توضیحات محققین، پیرامون اضافات هریک در متن<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29265/1/397 پاورقی، ج1، ص397]</ref> و یا توضیح کلمات و عبارات متن اختصاص یافته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29265/1/411 ر.ک: همان، ص411]</ref>.


==پانویس ==
==پانویس ==
خط ۸۰: خط ۸۰:
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:سرگذشت‌‌نامه‌های فردی]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:تابعین و اتباع تابعین]]
[[رده:قربانی-باقی زاده]]
 
[[رده:25 آذر الی 24 دی(97)]]
 
[[رده:سال97-25دی الی24بهمن]]
[[رده:سال97-25دی الی24بهمن]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش