۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
'''پاسخنامه شیخ جعفر کاشفالغطاء به عبدالعزیز بن سعود (منهج الرضاد لمن أراد السداد)''' متن نامه [[کاشفالغطاء، جعفر بن خضر|شیخ جعفر بن خضر کاشف الغطا]] به پادشاه عربستان؛ عبدالعزیز بن سعود میباشد که به قلم محمد تقدمی صابری، تحقیق و به فارسی ترجمه شده است. | '''پاسخنامه شیخ جعفر کاشفالغطاء به عبدالعزیز بن سعود (منهج الرضاد لمن أراد السداد)''' متن نامه [[کاشفالغطاء، جعفر بن خضر|شیخ جعفر بن خضر کاشف الغطا]] به پادشاه عربستان؛ عبدالعزیز بن سعود میباشد که به قلم محمد تقدمی صابری، تحقیق و به فارسی ترجمه شده است. | ||
این نامه در سال 1210ق/ 1795م یا در روزگار علامه سید مهدى بحرالعلوم، که در سال 1212ق/ 1797م به سراى سرمدى شده، نگارش یافته است. مرجعیت در آن دوره، میان شمارى از مجتهدان تقسیم شده بود، چندانکه بحر العلوم کار تدریس را مىپرداخت، کاشفالغطاء زعامت داشت و فتوا مىگفت و شیخ حسین نجف، پیشواى نماز جماعت بود. این تقسیمبندى گواه آن است که مرجعیت تقلید در سیاست و دین، در انحصار شخصى کاشفالغطاء بوده، نه مجتهدان بزرگ همسنگ او<ref>مقدمه محقق، ص11</ref> | این نامه در سال 1210ق/ 1795م یا در روزگار علامه سید مهدى بحرالعلوم، که در سال 1212ق/ 1797م به سراى سرمدى شده، نگارش یافته است. مرجعیت در آن دوره، میان شمارى از مجتهدان تقسیم شده بود، چندانکه بحر العلوم کار تدریس را مىپرداخت، کاشفالغطاء زعامت داشت و فتوا مىگفت و شیخ حسین نجف، پیشواى نماز جماعت بود. این تقسیمبندى گواه آن است که مرجعیت تقلید در سیاست و دین، در انحصار شخصى کاشفالغطاء بوده، نه مجتهدان بزرگ همسنگ او<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16322/1/11 مقدمه محقق، ص11]</ref> | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب در سه فصل و خاتمه، تنظیم شده است. | کتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب در سه فصل و خاتمه، تنظیم شده است. | ||
این نامه، بازمانده نامهنگارى میان دو شخصیت سترگ است: شیخ جعفر کاشفالغطاء، پیشواى طایفه امامیه در روزگار خویش (متوفی 1228ق/ 1813م) از یکسو و امیر عبدالعزیز بن سعود از رهبران جریان وهابیگرى در دوره نخست آن (متوفی 1218ق/ 1803م) از دیگر سو است<ref>همان، ص5</ref> | این نامه، بازمانده نامهنگارى میان دو شخصیت سترگ است: شیخ جعفر کاشفالغطاء، پیشواى طایفه امامیه در روزگار خویش (متوفی 1228ق/ 1813م) از یکسو و امیر عبدالعزیز بن سعود از رهبران جریان وهابیگرى در دوره نخست آن (متوفی 1218ق/ 1803م) از دیگر سو است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16322/1/5 همان، ص5]</ref> | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه محقق، ضمن اشاره به ویژگیهای نامه کاشفالغطاء، انگیزه وی از نگارش این نامه بیان و به این نکته اشاره شده است که آنچه کاشفالغطاء را به نگارش این نامه واداشت، نامهاى بود که امیر عبدالعزیز بدو نگاشت و در آن بر کردار زایران آرامگاههاى دینى مقدس خرده گرفت که بر پایه باورهایى چون: شفاعت، توسل و استغاثه، انجام مىشد و به باور وهابیان، شرک مىنمود. به اعتقاد محقق، این برگها، مناقشات و جدلهایى را دربر گرفته است که براى دریافت آنها، آگاهى از شرایطى که بر سرزمین حجاز و سرزمینهاى پیرامون آن سایه افکنده بود، ناگزیر و بایسته است و به همین دلیل، در این مقدمه، به تشریح اوضاع سیاسی و اجتماعی این منطقه پرداخته شده است<ref>همان، ص5- 14</ref> | در مقدمه محقق، ضمن اشاره به ویژگیهای نامه کاشفالغطاء، انگیزه وی از نگارش این نامه بیان و به این نکته اشاره شده است که آنچه کاشفالغطاء را به نگارش این نامه واداشت، نامهاى بود که امیر عبدالعزیز بدو نگاشت و در آن بر کردار زایران آرامگاههاى دینى مقدس خرده گرفت که بر پایه باورهایى چون: شفاعت، توسل و استغاثه، انجام مىشد و به باور وهابیان، شرک مىنمود. به اعتقاد محقق، این برگها، مناقشات و جدلهایى را دربر گرفته است که براى دریافت آنها، آگاهى از شرایطى که بر سرزمین حجاز و سرزمینهاى پیرامون آن سایه افکنده بود، ناگزیر و بایسته است و به همین دلیل، در این مقدمه، به تشریح اوضاع سیاسی و اجتماعی این منطقه پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16322/1/5 همان، ص5- 14]</ref> | ||
روش کاشفالغطاء در این نامه ویژگیهایى دارد که مهمترین آنها چنین است: | روش کاشفالغطاء در این نامه ویژگیهایى دارد که مهمترین آنها چنین است: | ||
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
در نتیجه مىتوان گفت، پیوندى که میان شیخ کاشفالغطاء و ابن عبدالوهاب استوار بوده و نویسنده عبقات از آن یاد کرده است، در روزگارى ریشه داشته که شیخ محمد بن عبدالوهاب نزد استادان حنبلى بغداد شاگردى مىکرده است. از همین روى، کاشفالغطاء بر آن شد نزد عبدالعزیز بن سعود چنین وانمود کند که او همان جایگاه پیر و استادش [محمد بن عبدالوهاب] را دارد؛ همان پیرى که عبدالعزیز با همه توان از اندیشههاى او دفاع کرد و باورهایش را پراکند. | در نتیجه مىتوان گفت، پیوندى که میان شیخ کاشفالغطاء و ابن عبدالوهاب استوار بوده و نویسنده عبقات از آن یاد کرده است، در روزگارى ریشه داشته که شیخ محمد بن عبدالوهاب نزد استادان حنبلى بغداد شاگردى مىکرده است. از همین روى، کاشفالغطاء بر آن شد نزد عبدالعزیز بن سعود چنین وانمود کند که او همان جایگاه پیر و استادش [محمد بن عبدالوهاب] را دارد؛ همان پیرى که عبدالعزیز با همه توان از اندیشههاى او دفاع کرد و باورهایش را پراکند. | ||
از آنجا که مذهب وهابى بر احادیث صحیح اهل سنت تکیه دارد، کاشفالغطاء در بازگفت احادیث و مناقشات خویش، تنها به کتب صحاح پایبند بوده و به دیگر کتابهاى حدیثى راه نبرده است. نیز در جستارهاى خویش، گفتارهاى دانشى مردان بزرگ اهل سنت را بازگفته، از کتابهاى حدیثى شیعه یاد نیاورده است، مگر حدیثى عمومى در پیرامون مجادله میان پیامبر(ص) و برخى دشمنان او در روزگار جاهلى که آن را از کتاب [[الاحتجاج (نشر المرتضی)|احتجاج]] شیخ طبرسى، بازگو کرده است<ref>همان، ص8- 11</ref> | از آنجا که مذهب وهابى بر احادیث صحیح اهل سنت تکیه دارد، کاشفالغطاء در بازگفت احادیث و مناقشات خویش، تنها به کتب صحاح پایبند بوده و به دیگر کتابهاى حدیثى راه نبرده است. نیز در جستارهاى خویش، گفتارهاى دانشى مردان بزرگ اهل سنت را بازگفته، از کتابهاى حدیثى شیعه یاد نیاورده است، مگر حدیثى عمومى در پیرامون مجادله میان پیامبر(ص) و برخى دشمنان او در روزگار جاهلى که آن را از کتاب [[الاحتجاج (نشر المرتضی)|احتجاج]] شیخ طبرسى، بازگو کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16322/1/8 همان، ص8- 11]</ref> | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب در ابتدای کتاب آمده است. | فهرست مطالب در ابتدای کتاب آمده است. | ||
در پاورقیها علاوه بر ذکر منابع<ref>ر.ک: پاورقی، ص42</ref>، به توضیح برخی از مطالب<ref>ر.ک: همان، ص44</ref> و ترجمه فارسی آیات و روایات مذکور در متن پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص38</ref> | در پاورقیها علاوه بر ذکر منابع<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16322/1/42 ر.ک: پاورقی، ص42]</ref>، به توضیح برخی از مطالب<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16322/1/44 ر.ک: همان، ص44]</ref> و ترجمه فارسی آیات و روایات مذکور در متن پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16322/1/38 ر.ک: همان، ص38]</ref> | ||
خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
[[رده:آثار کلامی امامیه اثناعشریه (ردیهها، دفاعیهها)]] | [[رده:آثار کلامی امامیه اثناعشریه (ردیهها، دفاعیهها)]] | ||
[[رده:25 آذر الی 24 دی(97)]] |
ویرایش