چهل سال تاریخ ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جز (جایگزینی متن - '| تعداد جلد =3 | کد پدیدآور =' به '| تعداد جلد =3 | کتابخانۀ دیجیتال نور = | کد پدیدآور = ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۰: خط ۱۰:
ایران - تاریخ - قاجاریان، 1193 - 1344ق.
ایران - تاریخ - قاجاریان، 1193 - 1344ق.


ناصر الدین قاجار، شاه ایران، 1247 - 1313ق.
ناصرالدین قاجار، شاه ایران، 1247 - 1313ق.
| ناشر =  
| ناشر =  
اساطير
اساطير
خط ۱۹: خط ۱۹:
| چاپ =2
| چاپ =2
| تعداد جلد =3
| تعداد جلد =3
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11218
| کتابخوان همراه نور =11218
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =


خط ۲۵: خط ۲۶:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
چهل سال تاريخ ايران (المآثر و الآثار)، نوشته محمدحسن خان اعتماد السلطنه، به كوشش [[افشار، ایرج|ايرج افشار]]  
'''چهل سال تاريخ ايران''' (المآثر و الآثار)، نوشته محمدحسن خان اعتماد السلطنه، به كوشش [[افشار، ایرج|ايرج افشار]]
 
ناصرالدين شاه قاجار پنجاه سال بر ايران فرمان راند و صنيع‌الدوله (اعتماد السلطنه) كه وزير «انطباعات و دار الترجمه» روزگار او بود، در سال چهلم حكومت وى اين كتاب را سامان داد (1306) و اخبار و رويدادهاى چهار دهه سلطنت ناصرالدين قاجار را در آن گنجاند. چنانچه وى اين كتاب را منتشر نمى‌كرد، بسيارى از اطلاعات درباره آن دوران از دست مى‌رفت و از اين رو، المآثر و الآثار او را بسيار مهم و مغتنم بايد شمرد. نویسنده، اين اثر را به انگيزه «نمك‌شناسى» و «شكرگزارى» دولت قاجار به قلم آورده است.  
ناصرالدين شاه قاجار پنجاه سال بر ايران فرمان راند و صنيع‌الدوله (اعتماد السلطنه) كه وزير «انطباعات و دار الترجمه» روزگار او بود، در سال چهلم حكومت وى اين كتاب را سامان داد (1306) و اخبار و رويدادهاى چهار دهه سلطنت ناصرالدين قاجار را در آن گنجاند. چنانچه وى اين كتاب را منتشر نمى‌كرد، بسيارى از اطلاعات درباره آن دوران از دست مى‌رفت و از اين رو، المآثر و الآثار او را بسيار مهم و مغتنم بايد شمرد. نویسنده، اين اثر را به انگيزه «نمك‌شناسى» و «شكرگزارى» دولت قاجار به قلم آورده است.  


خط ۴۰: خط ۴۲:
شمار واليان كشور و حاكمان ايالت‌ها (استان‌ها) در آن چهل سال، در قالب فهرستى بلند در باب پنجم گزارش مى‌شود و باب ششم، به بخشى از جنگ‌ها و لشكركشى‌ها و دشمن‌كُشى‌ها و فتنه‌هاى آن دوران مانند ظهور بابيّه و شورش طايفه تركمن و قبيله افغان و كردها و اوزبكان و... مى‌پردازد. باب هفتم، فهرستى از ساختمان‌ها و عمارت‌هاى ساخته يا تعمير شده در دوره ناصرى يا آبادانى‌هاى پديد آمده در آن روزگار مانند مدرسه‌اى در كليساى تبريز، اجراى نهر آبى بزرگ از روخانه كرج تا دار الخلافه تهران، تأسيس نارين‌قلعه در شيراز، بنيادگذارى سفارت‌خانه در دار السعاده اسلامبول و...، عرضه مى‌كند.
شمار واليان كشور و حاكمان ايالت‌ها (استان‌ها) در آن چهل سال، در قالب فهرستى بلند در باب پنجم گزارش مى‌شود و باب ششم، به بخشى از جنگ‌ها و لشكركشى‌ها و دشمن‌كُشى‌ها و فتنه‌هاى آن دوران مانند ظهور بابيّه و شورش طايفه تركمن و قبيله افغان و كردها و اوزبكان و... مى‌پردازد. باب هفتم، فهرستى از ساختمان‌ها و عمارت‌هاى ساخته يا تعمير شده در دوره ناصرى يا آبادانى‌هاى پديد آمده در آن روزگار مانند مدرسه‌اى در كليساى تبريز، اجراى نهر آبى بزرگ از روخانه كرج تا دار الخلافه تهران، تأسيس نارين‌قلعه در شيراز، بنيادگذارى سفارت‌خانه در دار السعاده اسلامبول و...، عرضه مى‌كند.


پس از ياد آورى «آثار ماديه و مآثر حسيه»، آثار روحانیه و مآثر معنويه؛ يعنى دست‌آوردهاى تمدنى چهل سال فرمان‌روايى ناصرالدين قاجار مانند رواج يافتن جغرافيا، شيمى جديد، فيزيك، دواسازى (داروسازى)، تلگراف، پست، «ترويج علم و عمل عكس»، چراغ برقى (الكتريك) و تلفن در باب هشتم گزارش مى‌شوند. هم‌چنين گزارش برپايى كارخانه‌هايى مانند نساجى، آسياى بخار و چِلواربافى و آهن‌سازى، بلورسازى، چينى‌سازى و...، آموزش تشريح ذره‌بينى، برپايى موزه، تربيت حيوانات و پرورش گل و گياه، توسعه صنعت چاپ و نشر، پيشرفت دانش پزشکى درباره «اِخراج سنگ مثانه» و علاج آبله (آبله‌كوبى)، پيشرفت كشت و زرع و كارهاى فرهنگى شاه مانند ايجاد وزارت علوم، ايجاد روزنامه و «جريده مصوره»، رفع تقيه از پيروان طريقه جعفريه، آزادسازى هجرت مردم از شهرى به شهر ديگر، ايجاد سال‌نامه، گشايش مدرسه دار الفنون، افتتاح مدرسه نظامى در دار الخلافه تهران، رفع مخاصمات حيدرى‌ها و نعمتى‌هاى اصفهان، رواج دادن رسم سفرنامه نويسى و...، در همين بخش آمده است.
پس از ياد آورى «آثار ماديه و مآثر حسيه»، آثار روحانیه و مآثر معنويه؛ يعنى دست‌آوردهاى تمدنى چهل سال فرمان‌روايى ناصرالدين قاجار مانند رواج يافتن جغرافيا، شيمى جديد، فیزیک، دواسازى (داروسازى)، تلگراف، پست، «ترويج علم و عمل عكس»، چراغ برقى (الكتريك) و تلفن در باب هشتم گزارش مى‌شوند. هم‌چنين گزارش برپايى كارخانه‌هايى مانند نساجى، آسياى بخار و چِلواربافى و آهن‌سازى، بلورسازى، چينى‌سازى و...، آموزش تشريح ذره‌بينى، برپايى موزه، تربيت حيوانات و پرورش گل و گياه، توسعه صنعت چاپ و نشر، پيشرفت دانش پزشکى درباره «اِخراج سنگ مثانه» و علاج آبله (آبله‌كوبى)، پيشرفت كشت و زرع و كارهاى فرهنگى شاه مانند ايجاد وزارت علوم، ايجاد روزنامه و «جريده مصوره»، رفع تقيه از پيروان طريقه جعفريه، آزادسازى هجرت مردم از شهرى به شهر ديگر، ايجاد سال‌نامه، گشايش مدرسه دار الفنون، افتتاح مدرسه نظامى در دار الخلافه تهران، رفع مخاصمات حيدرى‌ها و نعمتى‌هاى اصفهان، رواج دادن رسم سفرنامه نويسى و...، در همين بخش آمده است.


باب نهم به زمان و مكان سفرهاى داخلى و خارجى شاه مى‌پردازد و باب دهم احوال علما و فقها و مدرسان حوزه‌هاى علميه مانند محمدحسن اصفهانى، [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ مرتضى انصارى]]، حاج على مجتهد كَنى، شيخ جعفر شوشترى، ميرزا حبيب‌الله مجتهد رشتى، حاج [[سبزواری، هادی|ملاهادى سبزوارى]]، شيخ فضل‌الله نورى، آقا على زنوزى، [[تنکابنی، محمد بن سلیمان|ميرزا محمد تنكابنى]]، [[نهاوندی نجفی، علی بن فتح‌الله|ملا على نهاوندى]] و... را باز مى‌گويد. هم‌چنين فهرست و شرح حال گروهى از ارباب علم و كمال كه در «درجات عاليه دولتى به خدمات ملك و ملت» سرگرم بودند مانند كامران ميرزا نايب السلطنه، ميرزا تقى خان مستوفى (سپهر)، ميرزا تقى خان مجد الملك، ملك الشعرا كاشانى، سيد محمد خطاط اصفهانى و...، در همين باب عرضه شده است.
باب نهم به زمان و مكان سفرهاى داخلى و خارجى شاه مى‌پردازد و باب دهم احوال علما و فقها و مدرسان حوزه‌هاى علمیه مانند محمدحسن اصفهانى، [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ مرتضى انصارى]]، حاج على مجتهد كَنى، شيخ جعفر شوشترى، ميرزا حبيب‌الله مجتهد رشتى، حاج [[سبزواری، هادی|ملاهادى سبزوارى]]، شيخ فضل‌الله نورى، آقا على زنوزى، [[تنکابنی، محمد بن سلیمان|ميرزا محمد تنكابنى]]، [[نهاوندی نجفی، علی بن فتح‌الله|ملا على نهاوندى]] و... را باز مى‌گويد. هم‌چنين فهرست و شرح حال گروهى از ارباب علم و كمال كه در «درجات عاليه دولتى به خدمات ملك و ملت» سرگرم بودند مانند كامران ميرزا نايب السلطنه، ميرزا تقى خان مستوفى (سپهر)، ميرزا تقى خان مجد الملك، ملك الشعرا كاشانى، سيد محمد خطاط اصفهانى و...، در همين باب عرضه شده است.


باب يازدهم سياهه‌اى الفبايى درباره كسانى در بر دارد كه در آن چهار دهه پادشاه را خرسند و شادمان ساختند و از او نشان گرفتند. لقب‌هاى رايج در آن روزگار نيز مانند امين‌الدوله، احتشام الملك، اختر السلطنه، امير توپ‌خانه، امير ديوان، امام جمعه، نايب السلطنه، ظل السلطان و... در باب دوازدهم آمده است.
باب يازدهم سياهه‌اى الفبايى درباره كسانى در بر دارد كه در آن چهار دهه پادشاه را خرسند و شادمان ساختند و از او نشان گرفتند. لقب‌هاى رايج در آن روزگار نيز مانند امين‌الدوله، احتشام الملك، اختر السلطنه، امير توپ‌خانه، امير ديوان، امام جمعه، نايب السلطنه، ظل السلطان و... در باب دوازدهم آمده است.
خط ۷۳: خط ۷۵:


مقدمه مصحح كتاب.  
مقدمه مصحح كتاب.  


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:تاریخ]]
[[رده:تاریخ]]
[[رده:تاریخ آسیا]]
[[رده:تاریخ ایران]]
[[رده:تاریخ ایران]]