الزبدة الفقهية في شرح الروضة البهية: تفاوت میان نسخه‌ها

==ساختار==

جلد دوم نيز شامل كتاب صلاة است كه به خاطر تفصيل مباحثش به تنهایى يك جلد از كتاب را به خود اختصاص داده است.

ما به خاطر مراعات اختصار و كثرت مطالب و مباحث عنوان شده در كتاب در مورد بعضى ابواب به توضيحى مختصر و در مورد بعضى ديگر به تعريف، اكتفا مى‌نماييم.

در مورد وضو تعريف، واجبات و مستحبات وضو به همراه حكم شك در مورد آن و چند مسئله پيرامون تخلّى ذكر گرديده است. در مورد غسل نيز موجبات غسل، غسل جنابت، غسل حيض، غسل استحاضه، غسل نفاس و غسل مس ميّت مورد بررسى قرار گرفته و در پایان به مناسبت احكام اموات نيز بيان گرديده است؛ اين احكام خمسه عبارتند از: احتضار، غسل، كفن كردن، نماز بر ميّت خواندن و دفن كردن ميّت. درباره تيمم نيز شرط تيمم، واجبات و مكروهات تيمم و تيمم در آخر وقت بحث شده و اين مسئله كه اگر براى فقدان آب مشخص تيمم كرده و حالا آب پيدا نموده پس تيممش باطل مى‌شود، مورد بررسى واقع گرديده است.

كتاب صلاة در لمعه و روضه داراى يازده فصل مى‌باشد كه عبارتند از: اعداد نمازها؛ يعنى تعداد نمازهاى واجب و مستحب، كيفيت صلاة كه چگونگى خواندن نماز توضيح داده شده است، شروط نماز كه عبارتند از: وقت، قبله، ستر عورت، مكان، طهارت بدن از حدث و خبث، ترك كلام و اسلام، مستحبات نماز كه هر كدام از مستحبات تكبيره الاحرام، ركوع، سجود، تشهّد، قيام و قنوت و تعقيبات ذكر گرديده‌اند، تروك نماز كه مسائلى چون حرمت شكستن نماز و امثال آن مطرح گرديده‌اند، بقيه نمازها مانند نماز جمعه، نماز عيدين، نماز استسقا، نماز نذرى، نماز نافله در ماه رمضان، نماز زيارت، نماز استخاره و نماز شكر كه مؤلف روايات و ادله هر كدام را به تفصيل ذكر نموده است، نماز قضا، نماز خوف، نماز مسافر و نماز جماعت ديگر نمازهایى هستند كه در كتاب به شرح و تفصيل آنها پرداخته شده است.

بعد از كتاب نماز كتاب زكات آمده كه طبق روال كتب فقهى بوده و در چهار فصل مورد بررسى قرار گرفته است كه عبارتند از: زكات مال، استحباب زكات تجارت، مستحقين زكات و زكات فطره.

كتاب خمس بعد از زكات آمده و ابتدائا هفت جايى كه خمس واجب مى‌گردد ذكر شده‌اند؛ غنيمت، معدن، غواصى، سود تجارت، مال حلال مخلوط به حرام، گنج و زمينى كه كافر ذمى از مسلمان خريدارى كرده، اين موارد هفت‌گانه مى‌باشند. مرحوم شهيد به وجوب خمس در هبه، صدقه و ميراث نيز اشاره‌اى كرده. مؤلف شرحى مفصل در اين باره بيان كرده است. ايشان در ادامه نصاب غنيمت را نيز بيان كرده، در ادامه مى‌فرمايد: خمس سود تجارت بعد از خارج كردن مئونه مى‌باشد. تقسيم خمس، سهم امام و انفال نيز بقيه مباحث كتاب خمس مى‌باشند.

روزه خود يكى از مباحث مهم فقهى است كه ابعاد گسترده احكام آن بخش اعظمى از كتب فقهى را به خود اختصاص داده است در اين‌جا نيز معنى صوم، قضاى صوم با كفاره، قضا بدون كفاره، تكرر كفاره، شروط روزه، تمرين صبى، مريض، نيت روزه، اثبات هلال، زمان كف نفس از خوردن و آشاميدن و ديگر مبطلات روزه و افرادى كه قضاى روزه بر ايشان واجب است، در اين بخش مطرح گرديده‌اند.

شهيد مى‌فرمايد: هر تارك روزه‌اى چه عمدى ترك كند چه سهوى بايد آن را قضا كند؛ علتش سفر باشد يا مرض يا هر چيز ديگر. مؤلف هم عموم ادله وجوب قضا را دليل اين حكم دانسته و به صحيحه حلبى از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] در اين زمينه اشاره مى‌كند.

در لمعه و شرح آن نيز اعتكاف مانند بسيارى از كتب فقهى ديگر به كتاب صوم ملحق گرديده است. شرط بودن روزه در اعتكاف و زمان فضيلت آن و وجوب آن با نذر و مانند آن، از مطالبى هستند كه در اين باب ذكر گرديده‌اند.

كتاب حج داراى هفت فصل مى‌باشد كه به صورتى منظم غالب مطالب مورد نياز در اين باب ذكر گرديده است. ترتيب فصول اين كتاب به اين صورت مى‌باشد: 1- شرايط و اسباب حج. 2- انواع حج. 3- مواقيت. 4- افعال عمره. 5- افعال حج. 6- كفارات احرام. 7- احصار و... شهيد در ضمن خاتمه‌اى عمره را نيز مانند حج بر مستطيع واجب دانسته است كه مؤلف نيز آن را براى يك بار در عمر بدون خلاف واجب شمرده است. آيه 196 بقره نيز گواه بر اين مطلب مى‌باشد كه فرموده: '''«و أتمّوا الحجّ و العمرة»'''.

جهاد، انواع آن و نيز وجوب و استحباب آن و شرايط آن مباحثى هستند كه در اين كتاب به تفصيل بررسى گرديده‌اند، البته اين بحث چند مسئله پيرامونى هم دارد كه در فصل ديگرى بيان شده‌اند.

نذر و توابع آن؛ يعنى عهد و قسم مواردى هستند كه داراى صيغه خاصى بوده و با تحقق منذور و معهود بر انسان واجب مى‌گردند كه عمل نكردن بدانها موجب كفاره خواهد بود.

تعريفى كه مرحوم [[شهيد اول]] از وقف ارائه مى‌نمايد بسيار مختصر و مفيد است ايشان مى‌فرمايد: «الوقف هو تحبيس الاصل و اطلاق المنفعه»؛ يعنى اينكه انسان اصل مال را حبس و مقيد كند اما منفعت آن را آزاد كرده، در اختيار موقوف عليهم قرار دهد. [[شهيد ثانى]] و مؤلف توضيحاتى در اين زمينه بيان كرده‌اند.

دين همان قرض است كه دادنش نوعى رفع مشكل از برادر دينى بوده و ثواب عظيمى دارد.

[[شهيد اول]] در تعريف رهن گفته و هو وثيقه للدين؛ يعنى گذاشتن وثيقه براى قرض گرفتن است كه با توضيحات شارحين همراه است.

عوامل نه‌گانه‌اى باعث محجوريّت شخص از تصرف در اموالش مى‌شود كه به همراه چند مسئله پيرامون آن مورد بررسى قرار گرفته‌اند.

==وابسته‌ها==

[[رده: فقه مذاهب]]

[[رده: فقه شیعه]]