۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
سفارت‌نامه خوارزم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'مى‌كردند' به 'می‌كردند'
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
جز (جایگزینی متن - 'مى‌كردند' به 'می‌كردند') |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =19751 | | کتابخانۀ دیجیتال نور =19751 | ||
| کتابخوان همراه نور =10110 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۹: | ||
خواننده از فرامين امیرکبیر به هدايت مى‌تواند دريابد كه سفارت‌نامه در اصل براى مطلع ساختن شاه و صدراعظم نوشته شد. با اين كه هدايت گاه خود را فردى جسور و مطلع معرفى مى‌كند، در صحبت‌هايش جهت دورى از توهين به مقامات عالى كه گزارش را مى‌خوانند، فروتنى پيشه مى‌كند. سفارت‌نامه نثر ساده‌اى دارد و با مكتب نویسنده و قائم مقام فراهانى-وزير اعظم اواسط دهه 1245ق. 1830/م. همخوانى دارد؛ و البته متن وزينى است. در اين اثر، بعضى از اشعار نویسنده و نيز برخى شخصيت‌هاى خوارزم؛ مانند محمود خوارزمى و شيخ نجم‌الدين كبرى كه هدايت در سفر خود مزار آنها را زيارت كرده، آورده شده است. هدايت حتى در مورد خان خوارزم كه دشمنى بالقوه بود، يك واژه اهانت‌آميز به كار نبرد و معمولا از او به عنوان «خان محترم خوارزم» يا «خوارزمشاه ارجمند» ياد مى‌كرد. | خواننده از فرامين امیرکبیر به هدايت مى‌تواند دريابد كه سفارت‌نامه در اصل براى مطلع ساختن شاه و صدراعظم نوشته شد. با اين كه هدايت گاه خود را فردى جسور و مطلع معرفى مى‌كند، در صحبت‌هايش جهت دورى از توهين به مقامات عالى كه گزارش را مى‌خوانند، فروتنى پيشه مى‌كند. سفارت‌نامه نثر ساده‌اى دارد و با مكتب نویسنده و قائم مقام فراهانى-وزير اعظم اواسط دهه 1245ق. 1830/م. همخوانى دارد؛ و البته متن وزينى است. در اين اثر، بعضى از اشعار نویسنده و نيز برخى شخصيت‌هاى خوارزم؛ مانند محمود خوارزمى و شيخ نجم‌الدين كبرى كه هدايت در سفر خود مزار آنها را زيارت كرده، آورده شده است. هدايت حتى در مورد خان خوارزم كه دشمنى بالقوه بود، يك واژه اهانت‌آميز به كار نبرد و معمولا از او به عنوان «خان محترم خوارزم» يا «خوارزمشاه ارجمند» ياد مى‌كرد. | ||
هدايت در اين كتاب، نام مناطق بين راه و نام شهرها و روستاهاى خوارزم، جمعيت، و ميزان مالياتى را كه هر فرد بايد به خان مى‌پرداخت، ذكر كرده است. قبل از پيشروى روس‌ها به منطقه خزر، خان‌نشين خوارزم و خيوه در مقام پايتخت آن، از شرق خزر و مرزهاى شمال شرقى ايران تا درياى آرال وسعت داشت. با وجود اين، مرزهاى بين ايران و خوارزم نامشخص بود و مردمى كه در حاشيه مرزها مى‌زيستند و در رأس آنها تركمن‌ها، محدوديت‌هاى مرزى و يا منطقه‌اى را رعايت | هدايت در اين كتاب، نام مناطق بين راه و نام شهرها و روستاهاى خوارزم، جمعيت، و ميزان مالياتى را كه هر فرد بايد به خان مى‌پرداخت، ذكر كرده است. قبل از پيشروى روس‌ها به منطقه خزر، خان‌نشين خوارزم و خيوه در مقام پايتخت آن، از شرق خزر و مرزهاى شمال شرقى ايران تا درياى آرال وسعت داشت. با وجود اين، مرزهاى بين ايران و خوارزم نامشخص بود و مردمى كه در حاشيه مرزها مى‌زيستند و در رأس آنها تركمن‌ها، محدوديت‌هاى مرزى و يا منطقه‌اى را رعايت نمی‌كردند. درباره اين موضوع بعدا بحث مى‌شود. | ||
هدايت پس از عبور از شهر ساحلى استرآباد، از ميان اقامتگاه‌هاى تركمن‌ها در ساحل خزر گذشت. او در عبور از رود اترك كه بيشتر مرز طبيعى است تا مرز رسمى، وارد قلمرو دشت خاک سياه شد و اين محيط را با شگفتى چنين توصيف كرد: | هدايت پس از عبور از شهر ساحلى استرآباد، از ميان اقامتگاه‌هاى تركمن‌ها در ساحل خزر گذشت. او در عبور از رود اترك كه بيشتر مرز طبيعى است تا مرز رسمى، وارد قلمرو دشت خاک سياه شد و اين محيط را با شگفتى چنين توصيف كرد: | ||