۶۱٬۱۸۹
ویرایش
چهل سال تاریخ ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - '== گزارش محتوا == ' به '== گزارش محتوا == ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
}} | }} | ||
چهل سال تاريخ ايران (المآثر و الآثار)، نوشته محمدحسن خان اعتماد السلطنه، به كوشش [[افشار، ایرج|ايرج افشار]] | چهل سال تاريخ ايران (المآثر و الآثار)، نوشته محمدحسن خان اعتماد السلطنه، به كوشش [[افشار، ایرج|ايرج افشار]] | ||
ناصرالدين شاه قاجار پنجاه سال بر ايران فرمان راند و صنيع‌الدوله (اعتماد السلطنه) كه وزير «انطباعات و دار الترجمه» روزگار او بود، در سال چهلم حكومت وى اين كتاب را سامان داد (1306) و اخبار و رويدادهاى چهار دهه سلطنت ناصرالدين قاجار را در آن گنجاند. چنانچه وى اين كتاب را منتشر نمى‌كرد، بسيارى از اطلاعات درباره آن دوران از دست مى‌رفت و از اين رو، المآثر و الآثار او را بسيار مهم و مغتنم بايد شمرد. | ناصرالدين شاه قاجار پنجاه سال بر ايران فرمان راند و صنيع‌الدوله (اعتماد السلطنه) كه وزير «انطباعات و دار الترجمه» روزگار او بود، در سال چهلم حكومت وى اين كتاب را سامان داد (1306) و اخبار و رويدادهاى چهار دهه سلطنت ناصرالدين قاجار را در آن گنجاند. چنانچه وى اين كتاب را منتشر نمى‌كرد، بسيارى از اطلاعات درباره آن دوران از دست مى‌رفت و از اين رو، المآثر و الآثار او را بسيار مهم و مغتنم بايد شمرد. نویسنده، اين اثر را به انگيزه «نمك‌شناسى» و «شكرگزارى» دولت قاجار به قلم آورده است. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
باب نخست، به واگويى «شمه‌اى از شمايل و فضايل» ناصرالدين شاه مى‌پردازد. توصيف «پيكر مبارک» او و شرح ويژگى‌هاى قد و بالاى وى مانند چاقى و لاغرى، رنگ پوست، گونه‌ها و چهره، ابروان و مژگان و موى سر و صورت شاه، درون‌مايه اين پيكرگزارى است. گزارش | باب نخست، به واگويى «شمه‌اى از شمايل و فضايل» ناصرالدين شاه مى‌پردازد. توصيف «پيكر مبارک» او و شرح ويژگى‌هاى قد و بالاى وى مانند چاقى و لاغرى، رنگ پوست، گونه‌ها و چهره، ابروان و مژگان و موى سر و صورت شاه، درون‌مايه اين پيكرگزارى است. گزارش نویسنده از علم و هنر شاه كه توصيف شيوه سخن‌گويى ناصرالدين و گستره دانش او را درباره جغرافيا، هيئت و نجوم، تاريخ ايران و سياست (پليتيك) و وصف توانايى‌اش را در شعر و نقاشى و خط و تيراندازى و اسب‌تازى در بر دارد، در همين بخش جاى گرفته و افزون بر اينها، «ملكات نفسانى» و زمان و مكان تولد و جلوس شاه بر تخت شهريارى، گزارش شده است. | ||
باب دوم كتاب به شمار فرزندان و نوادگان و نسل شاه و ولى‌عهدان او مى‌پردازد و باب سوم، همسران و مخدرات ناصرالدين قاجار را بر مى‌شمرد. نام و نژاد درباريان و رجال دولت ناصرى (وزيران و نقيبان و اميران) در باب چهارم آمده و در آن از صاحبان «ادارات و دفترها و خزانه‌ها» مانند خزانه عامره، دفتر استيفا، دفتر لشكر، اداره اصطبل خاصه مبارکه (اميرآخورى)، اداره معادن ممالك محروسه، اداره مهر مبارک و خزانت خاتم همايون، اداره احتساب، اداره رسائل خاصه و... ياد شده است. | باب دوم كتاب به شمار فرزندان و نوادگان و نسل شاه و ولى‌عهدان او مى‌پردازد و باب سوم، همسران و مخدرات ناصرالدين قاجار را بر مى‌شمرد. نام و نژاد درباريان و رجال دولت ناصرى (وزيران و نقيبان و اميران) در باب چهارم آمده و در آن از صاحبان «ادارات و دفترها و خزانه‌ها» مانند خزانه عامره، دفتر استيفا، دفتر لشكر، اداره اصطبل خاصه مبارکه (اميرآخورى)، اداره معادن ممالك محروسه، اداره مهر مبارک و خزانت خاتم همايون، اداره احتساب، اداره رسائل خاصه و... ياد شده است. | ||