۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
زاد المسير في علم التفسير: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(لینک درون متنی) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
== انگيزه مفسّر == | == انگيزه مفسّر == | ||
[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] در مقدمه كوتاه خود بر تفسير، در بيان انگيزه خود مى‌نويسد: «چون قرآن عزيز اشرف علوم است، فهم معانى آن نيز برترين علم خواهد بود. از جانبى ديگر، با بررسى كتب تفسيرى متوجه شدم كه مفصل از آنها، خواننده را خسته مى‌كند، مختصر از آنها استفاده تام از آن نمى‌شود و متوسط از آنها داراى فوائد كمى است كه مشكلات را بررسى نكرده و به لغات غريب نپرداخته است. بر آن شدم تا مختصرى كه فوائد فراوان را به راحتى در اختيار قرار دهد ارائه دهم». البته تفسير [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] از تفاسير مختصر محسوب نمى‌گردد؛ زيرا در چاپ‌هاى 8 و 9 جلدى و هر كدام با بيش از 400 صفحه ارائه شده است، ولى نسبت به علوم مختلفى كه [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] دارا بوده، اين تفسير از نظر او مختصر محسوب شده است. | [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] در مقدمه كوتاه خود بر تفسير، در بيان انگيزه خود مى‌نويسد: «چون قرآن عزيز اشرف علوم است، فهم معانى آن نيز برترين علم خواهد بود. از جانبى ديگر، با بررسى كتب تفسيرى متوجه شدم كه مفصل از آنها، خواننده را خسته مى‌كند، مختصر از آنها استفاده تام از آن نمى‌شود و متوسط از آنها داراى فوائد كمى است كه مشكلات را بررسى نكرده و به لغات غريب نپرداخته است. بر آن شدم تا مختصرى كه فوائد فراوان را به راحتى در اختيار قرار دهد ارائه دهم». البته تفسير [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] از تفاسير مختصر محسوب نمى‌گردد؛ زيرا در چاپ‌هاى 8 و 9 جلدى و هر كدام با بيش از 400 صفحه ارائه شده است، ولى نسبت به علوم مختلفى كه [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] دارا بوده، اين تفسير از نظر او مختصر محسوب شده است. | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۵: | ||
== روش تفسير == | == روش تفسير == | ||
مفسر درباره روشش مى‌نويسد: در اين كتاب از متون تفسير، ناسخ و منسوخ، اسباب نزول، مكى و مدنى گنجاندم و امورى كه مورد نياز در تفسير بود به آن افزودم. از تكرار مطالب جز بر وجه اشاره پرهيز نمودم، تا آنجا كه بر اقوال دسترسى پيدا كردم (به غير از موارد ضعيف) به شكل اختصار نقل نمودم، و اگر تفسير آيه‌اى را ذكر نكرده‌ام يا به جهت اين است كه قبلاً تفسير شده، يا اين‌كه معناى آشكارى دارد و نياز به تفسير ندارد. | مفسر درباره روشش مى‌نويسد: در اين كتاب از متون تفسير، ناسخ و منسوخ، اسباب نزول، مكى و مدنى گنجاندم و امورى كه مورد نياز در تفسير بود به آن افزودم. از تكرار مطالب جز بر وجه اشاره پرهيز نمودم، تا آنجا كه بر اقوال دسترسى پيدا كردم (به غير از موارد ضعيف) به شكل اختصار نقل نمودم، و اگر تفسير آيه‌اى را ذكر نكرده‌ام يا به جهت اين است كه قبلاً تفسير شده، يا اين‌كه معناى آشكارى دارد و نياز به تفسير ندارد. | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۲: | ||
ايشان در نقل اقوال مروى در تفسير آيه، اسباب نزول، معناى لغوى، بلاغى و غير آن، صحيح‌ترين را (به نظر خود) انتخاب مى‌نمايد و تلاش دارد كه عين الفاظ اقوال را نقل كند، و در صورت نقل به معنى، گوشزد مى‌كند. در كنار مطرح كردن قرائت‌هاى مشهور، به شاذ آنها نيز مى‌پردازد و توجيه قواعدى آن را از متخصصين فن قرائت، بيان مى‌دارد. | ايشان در نقل اقوال مروى در تفسير آيه، اسباب نزول، معناى لغوى، بلاغى و غير آن، صحيح‌ترين را (به نظر خود) انتخاب مى‌نمايد و تلاش دارد كه عين الفاظ اقوال را نقل كند، و در صورت نقل به معنى، گوشزد مى‌كند. در كنار مطرح كردن قرائت‌هاى مشهور، به شاذ آنها نيز مى‌پردازد و توجيه قواعدى آن را از متخصصين فن قرائت، بيان مى‌دارد. | ||
زاد المسير از اسرائيليات خالى نيست، گرچه به ضعف آنها اشاره دارد؛ اما در روش عمومى خود در نقل اقوال درباره آنها، ترجيح قولى بر قول ديگر را بيان نمى‌كند، همچنان‌كه در ساير منقولات، رأيى را بر رأيى يا معنايى را بر معنايى، مقدم نمى‌دارد و وارد مقوله نقد يا انتخاب (جز در موارد اندك، مانند: | زاد المسير از اسرائيليات خالى نيست، گرچه به ضعف آنها اشاره دارد؛ اما در روش عمومى خود در نقل اقوال درباره آنها، ترجيح قولى بر قول ديگر را بيان نمى‌كند، همچنان‌كه در ساير منقولات، رأيى را بر رأيى يا معنايى را بر معنايى، مقدم نمى‌دارد و وارد مقوله نقد يا انتخاب (جز در موارد اندك، مانند: ذيل آيه 197 سوره بقره<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/12563/1/165 متن کتاب، ج1، ص165]</ref>) نمى‌شود. | ||
[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] در معناى لغوى، ادبى، بلاغى و... از آيات ديگر قرآن نيز كمك مى‌گيرد مانند آيه 26 سوره بقره ج1، ص47. گاهى نيز به كمك آيات ديگر، بحثى را به شكل موضوعى پى‌گيرى مى‌نمايد. مانند: | [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] در معناى لغوى، ادبى، بلاغى و... از آيات ديگر قرآن نيز كمك مى‌گيرد مانند آيه 26 سوره بقره <ref>همان، ج1، ص47</ref>. گاهى نيز به كمك آيات ديگر، بحثى را به شكل موضوعى پى‌گيرى مى‌نمايد. مانند: ذيل آيه 30 سوره بقره درباره خلق حضرت آدم(ع)<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/12563/1/51 همان، ج1، ص51]</ref> | ||
زاد المسير متعرض آراء فقهى در ذيل آيات احكام مى‌گردد و بر فقه [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] تأكيد دارد؛ براى نمونه ذيل آيه 102 سوره بقره در بيان حكم سحر<ref>ج1، ص96</ref> | زاد المسير متعرض آراء فقهى در ذيل آيات احكام مى‌گردد و بر فقه [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] تأكيد دارد؛ براى نمونه ذيل آيه 102 سوره بقره در بيان حكم سحر<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/12563/1/96 همان، ج1، ص96]</ref> | ||
در تفسير آياتى كه رنگ‌وبوى ولايت [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] را دارند، عموماً طبق روش مفسران معتدل اهل سنت رفتار مى‌نمايد. به‌طور مثال ذيل آيه 67 سوره مائده ''' «يا أيها الرسول بلّغ...» ''' آراء و احاديثى نقل مى‌كند كه با ظاهر الفاظ، زمان نزول و اين‌كه آخرين سوره نازل شده بر پيامبر(ص) است، سازگارى ندارد. | در تفسير آياتى كه رنگ‌وبوى ولايت [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] را دارند، عموماً طبق روش مفسران معتدل اهل سنت رفتار مى‌نمايد. به‌طور مثال ذيل آيه 67 سوره مائده ''' «يا أيها الرسول بلّغ...» ''' آراء و احاديثى نقل مى‌كند كه با ظاهر الفاظ، زمان نزول و اين‌كه آخرين سوره نازل شده بر پيامبر(ص) است، سازگارى ندارد. | ||
| خط ۱۰۰: | خط ۹۸: | ||
[[رده: تفسیر]] | [[رده: تفسیر]] | ||
[[رده:متون تفاسیر]] | [[رده:متون تفاسیر]] | ||
[[رده: 25 مهر الی 24 آبان(97)]] | |||