۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
حکومت شیعی آلکیا در گیلان: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'مرعشی، سید ظهیرالدین بن نصیرالدین' به 'مرعشی، سید ظهیرالدین'
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
جز (جایگزینی متن - 'مرعشی، سید ظهیرالدین بن نصیرالدین' به 'مرعشی، سید ظهیرالدین') |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[شريعتي فوکلايي، حسن]] (نویسنده) | [[شريعتي فوکلايي، حسن]] (نویسنده) | ||
[[ | [[مؤسسه شیعهشناسی]] (به کوشش) | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| کد کنگره =BP 239 /ش4ح8* | | کد کنگره =BP 239 /ش4ح8* | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
| شابک =978-600-5147-04-9 | | شابک =978-600-5147-04-9 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =14387 | ||
| کتابخوان همراه نور =14387 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۷: | ||
در مقدمه نخست، توضیح مختصری پیرامون تاریخ تشیع ارائه شده است.<ref>مقدمه اول، ص13-15</ref> | در مقدمه نخست، توضیح مختصری پیرامون تاریخ تشیع ارائه شده است.<ref>مقدمه اول، ص13-15</ref> | ||
نویسنده در مقدمه، نخست به بررسی منابع و مأخذ مهم تاریخ این دودمان، نظیر؛ «[[تاریخ گیلان و دیلمستان]]» [[مرعشی، ظهیرالدین | نویسنده در مقدمه، نخست به بررسی منابع و مأخذ مهم تاریخ این دودمان، نظیر؛ «[[تاریخ گیلان و دیلمستان]]» [[مرعشی، سید ظهیرالدین|سید ظهیرالدین مرعشی]]، «[[تاریخ خانی شامل حوادث چهل ساله گیلان|تاریخ خانی]]» لاهیجی، «[[تاریخ گیلان]]» [[فومنی، عبدالفتاح|ملا عبدالفتاح فومنی]] میپردازد. در این بخش مؤلف صرفاً به بررسی محتوایی کتابهای مورد اشاره پرداخته است. بررسیهای انجام شده صرفاً گزارشی از محتوای آثار مربوطه درباره حوادث اجتماعی این خاندان است، بنابراین مؤلف به پژوهش تطبیقی و نقد متون مورد اشاره نپرداخته است.<ref>ر.ک: پناهی، عباس، ص32</ref> | ||
در فصل اول، اوضاع جغرافیای تاریخی و سیاسی گیلان از آغاز اسلام تا آستانه قیام آلکیا بررسی شده است. در این فصل نخست جغرافیای طبیعی سپس جغرافیای تاریخی بخشهای مهم گیلان نظیر کسگر، کوچصفهان، فومن، شفت، لاهیجان، رانکوه و اشکور بهاجمال توصیف شده است. در ادامه سلسلههای محلی گیلان و نقش آنها در اوضاع سیاسی گیلان از ورود اسلام تا سالهای مقارن شکلگیری آلکیا پژوهش شده است.<ref>ر.ک: پناهی، عباس، ص32-33</ref> | در فصل اول، اوضاع جغرافیای تاریخی و سیاسی گیلان از آغاز اسلام تا آستانه قیام آلکیا بررسی شده است. در این فصل نخست جغرافیای طبیعی سپس جغرافیای تاریخی بخشهای مهم گیلان نظیر کسگر، کوچصفهان، فومن، شفت، لاهیجان، رانکوه و اشکور بهاجمال توصیف شده است. در ادامه سلسلههای محلی گیلان و نقش آنها در اوضاع سیاسی گیلان از ورود اسلام تا سالهای مقارن شکلگیری آلکیا پژوهش شده است.<ref>ر.ک: پناهی، عباس، ص32-33</ref> | ||
فصل دوم تحت عنوان حکومت آلکیا در گیلان است. نویسنده در این فصل، به چگونگی تأسیس حکومت آلکیا پرداخته و هفت عامل را در شکلگیری آنها مؤثر میداند. یکی | فصل دوم تحت عنوان حکومت آلکیا در گیلان است. نویسنده در این فصل، به چگونگی تأسیس حکومت آلکیا پرداخته و هفت عامل را در شکلگیری آنها مؤثر میداند. یکی از عواملی که به آن اشاره دارد؛ حمایت همه اقشار ستمدیده، بهویژه جوانمردان از جنبش آلکیا بهخصوص سید علی کیا بهمنزله عالم دینی و شیعی است. با اینکه در مذهبی بودن حکومت این خاندان شک و تردیدی نیست، اما مورخ این دودمان- ظهیرالدین مرعشی- اشارهای به نقش فتیان و جوانمردان و ستمدیدهگان در پیروزی آلکیا ندارد، همچنین در هیچیک از متون تاریخی از سید علی کیا بهعنوان عالم دینی تشیع یاد نمیشود. باوجوداین که سید امیر کیای ملاطی- پدر سید علی کیا- در شرق گیلان به امور تبلیغ مذهبی اشتغال داشت، اما از سید علی کیا بهعنوان عالم مذهبی یاد نمیشود. عامل کامیابی سید علی کیا، حمایت قوامالدین مرعشی و فرزندانش از وی و اختلاف حکومتهای محلی گیلان با یکدیگر بود. این عوامل موجب شد سید علی کیا با کمک نیروهای مازندرانی، گیلان را در اختیار خود گیرد<ref>همان، ص33</ref> | ||
نویسنده در ادامه مباحث خود، به مطلبی از علینقی منزوی استناد میکند که نسب نامه آلکیا ساختگی است. بااینحال نسب نامه آنها را با استناد به گزارش قاضی نورالله شوشتری آورده است، اما درباره این ادعای آنها اظهارنظری ارائه نمیدهد و مشخص نیست که نویسنده با توجه به اظهارنظرهای موجود، نسب نامه آنها را رد کرده و یا میپذیرد<ref>همان</ref> | نویسنده در ادامه مباحث خود، به مطلبی از علینقی منزوی استناد میکند که نسب نامه آلکیا ساختگی است. بااینحال نسب نامه آنها را با استناد به گزارش قاضی نورالله شوشتری آورده است، اما درباره این ادعای آنها اظهارنظری ارائه نمیدهد و مشخص نیست که نویسنده با توجه به اظهارنظرهای موجود، نسب نامه آنها را رد کرده و یا میپذیرد<ref>همان</ref> | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۸: | ||
در فصل چهارم، حکومت خان احمدخان و روابط وی با حکومت صفوی و درنهایت سقوط حکومت آلکیا مورد بررسی قرار گرفته است. در این فصل باوجوداین که مؤلف شرح جامعی از حکومت خان احمد در گیلان و روابط وی با شاهتهماسب اول و شاهعباس اول میآورد، بااینحال به بررسی تحلیلی دلایل سقوط خان احمد توسط شاهعباس نمیپردازد و صرفاً به عوامل ظاهری که مآخذ به آن اشاره داشته و توصیف کردهاند، توجه نشان میدهد. درحالیکه مهمترین دلیل تصرف گیلان توسط شاهعباس تسلط وی بر منابع اقتصادی گیلان، بهویژه ابریشم این سرزمین بوده است.<ref>همان، ص34</ref> | در فصل چهارم، حکومت خان احمدخان و روابط وی با حکومت صفوی و درنهایت سقوط حکومت آلکیا مورد بررسی قرار گرفته است. در این فصل باوجوداین که مؤلف شرح جامعی از حکومت خان احمد در گیلان و روابط وی با شاهتهماسب اول و شاهعباس اول میآورد، بااینحال به بررسی تحلیلی دلایل سقوط خان احمد توسط شاهعباس نمیپردازد و صرفاً به عوامل ظاهری که مآخذ به آن اشاره داشته و توصیف کردهاند، توجه نشان میدهد. درحالیکه مهمترین دلیل تصرف گیلان توسط شاهعباس تسلط وی بر منابع اقتصادی گیلان، بهویژه ابریشم این سرزمین بوده است.<ref>همان، ص34</ref> | ||
در فصل پنجم، مؤلف ضمن بررسی اوضاع فرهنگی و | در فصل پنجم، مؤلف ضمن بررسی اوضاع فرهنگی و اجتماعی آلکیا، شرح کوتاهی از شاعران، علمای این دوره، آداب و سنتهای اجتماعی، فعالیتهای اقتصادی و مذهب عصر آلکیا ارائه میدهد. روش پژوهش در این فصل نیز گزارشی- توصیفی است، زیرا مذهب و اقتصاد دوره آلکیا از اهمیت زیادی برخوردارند. چگونگی تسلط مذهب تشیع زیدی بر سراسر بیه پیش (شرق گیلان) و تغییر مذهبی گیلان از تشیع زید به تشیع امامی از چالشهای مهم این دوره است که مؤلف توجه و تحلیل زیادی درباره آن ارائه نداده است.<ref>همان</ref> | ||
مهمترین نکاتی که در پژوهش حاضر به چشم میخورد، عبارتند از: | مهمترین نکاتی که در پژوهش حاضر به چشم میخورد، عبارتند از: | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۷: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[تاریخ گیلان و دیلمستان]] | [[تاریخ گیلان و دیلمستان]] | ||