۶۱٬۱۸۹
ویرایش
اسفراینی، عبدالرحمن بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' اين ' به ' این '
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک') |
جز (جایگزینی متن - ' اين ' به ' این ') |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
==اساتید و شیوخ== | ==اساتید و شیوخ== | ||
وى از كودكى با آداب و اعمال خانقاهى آشنا شد و نخستين تعليمات را در | وى از كودكى با آداب و اعمال خانقاهى آشنا شد و نخستين تعليمات را در این راه از والدين خود گرفت و سپس در خلوتخانه شيخ ابوبكر كتانى كه شيخ احمد جورپانى در آنجا به ارشاد و تعليم مشغول بود، حاضر مى‌شد و در آنجا با درويشى به نام پورحسن آشنا گشت. پورحسن كه مريد و نماينده جورپانى بود، از طريقت شيخ و از شرايط ذكر و خلوت وى سخن مى‌گفت، و اندك‌اندك اشتياق و ارادت به جورپانى را در دل اسفراينى پديد آورد. اسفراينى نخستين تعليم ذكر را از پورحسن گرفت و سپس چون داعيه ارادت به جورپانى در او قوت گرفت، یک چند به خدمت شيخ قيام كرد و قواعد طريقت را از او به‌طور كامل آموخت. | ||
==مسافرت ها== | ==مسافرت ها== | ||
اسفراينى پس از مرگ پدر و مادر، به نيت زيارت شيخ عبدالله، یکى ديگر از مشايخ كبروى، راهى ولايت نسا شد. شيخ عبدالله خود ابتدا مريد رشيدالدين طوسى بود، سپس به اشارت او مريد رضى‌الدين على لالا شد و از او خرقه تبرک دريافت. | اسفراينى پس از مرگ پدر و مادر، به نيت زيارت شيخ عبدالله، یکى ديگر از مشايخ كبروى، راهى ولايت نسا شد. شيخ عبدالله خود ابتدا مريد رشيدالدين طوسى بود، سپس به اشارت او مريد رضى‌الدين على لالا شد و از او خرقه تبرک دريافت. | ||
وى در اوايل كار و در اوقاتى كه در زادگاه خود زندگى مى‌كرد، در مراتب و مقامات سلوك، به جايى رسيده بود كه دوستان و مصاحبان از او خواسته بودند تا کتابى در آداب صوفيه بنويسد، ولى | وى در اوايل كار و در اوقاتى كه در زادگاه خود زندگى مى‌كرد، در مراتب و مقامات سلوك، به جايى رسيده بود كه دوستان و مصاحبان از او خواسته بودند تا کتابى در آداب صوفيه بنويسد، ولى این امر هنگامى تحقق يافت كه وى به قصد سفر حج از خراسان به عراق آمد و در 675ق1277/م در بغداد اقامت گزيد و چنانكه خود گفته است کتاب «في كيفية التسلیک و الإجلاس في الخلوة» را تأليف كرد. | ||
از | از این پس، گذشته از سفرى به مكه (پيش از 686ق) و سپس مدتى اقامت در مدينه و ارشاد و تعليم در خانقاه‌هاى آن شهر، بيشتر اوقات را در بغداد كه اقامتگاه دائمى او بود، مى‌گذراند و به تجديد سازمان و اداره مراكز صوفيه اقدام مى‌كرد. | ||
در سال‌هاى پيش از 689ق در محلى به نام رباط سكينه نيز به تدريس اشتغال داشت و در همين ايام با جمال‌الدين دستجردانى كه عهده‌دار امور موقوفات عراق بود، مصاحبت داشت و در 689ق در شونيزيه [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله سمنانى]] از او در قواعد سلوك تعليم گرفت. | در سال‌هاى پيش از 689ق در محلى به نام رباط سكينه نيز به تدريس اشتغال داشت و در همين ايام با جمال‌الدين دستجردانى كه عهده‌دار امور موقوفات عراق بود، مصاحبت داشت و در 689ق در شونيزيه [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله سمنانى]] از او در قواعد سلوك تعليم گرفت. | ||
==ارتباط اسفراینی با حاکمان== | ==ارتباط اسفراینی با حاکمان== | ||
حضور اسفراينى در بغداد در مدتى بيش از 40 سال، یکى از مراكز مهم سلسله كبرويه را در | حضور اسفراينى در بغداد در مدتى بيش از 40 سال، یکى از مراكز مهم سلسله كبرويه را در این شهر به وجود آورده بود. فعالیت‌های شيخ محدود به ارشاد صوفيان و امور خانقاهى نبود، بلكه نفوذ سياسى وى در همان 10 ساله اول اقامتش در بغداد محسوس بود، چنانكه نامه‌هاى او خطاب به پادشاهان و حكمرانان و سلاطين وقت گواه آن است. | ||
از كارهاى مهم سياسى ديگر او مى‌توان به ميانجى‌گرى در اختلاف الجايتو و غياث‌الدين چهارمين پادشاه آل كرت و رفع كدورت و نقارى كه ميان آنان ايجاد شده بود، ياد كرد. | از كارهاى مهم سياسى ديگر او مى‌توان به ميانجى‌گرى در اختلاف الجايتو و غياث‌الدين چهارمين پادشاه آل كرت و رفع كدورت و نقارى كه ميان آنان ايجاد شده بود، ياد كرد. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
اسفراينى درباره سياست ملكدارى و مناسبت قدرت دينى با قدرت حكومتى عقايد خاص داشت و رابطه قدرت دينى و دنيايى را چون رابطه ملكوت و ملك مى‌دانست و عارف را قطب ملكوت و سلطان را قطب ملك مى‌شمرد و همانگونه كه اعضاى بدن پيرو دل هستند، مردمان جامعه نيز در صلاح و فساد پيرو پادشاهند. | اسفراينى درباره سياست ملكدارى و مناسبت قدرت دينى با قدرت حكومتى عقايد خاص داشت و رابطه قدرت دينى و دنيايى را چون رابطه ملكوت و ملك مى‌دانست و عارف را قطب ملكوت و سلطان را قطب ملك مى‌شمرد و همانگونه كه اعضاى بدن پيرو دل هستند، مردمان جامعه نيز در صلاح و فساد پيرو پادشاهند. | ||
اسفراينى بر مفهوم «ولايت» تأكيد دارد و ميراث روحى پيامبر(ص) را اساس و زيربناى حكومت و سلطنت مى‌داند. به نظر مى‌رسد كه | اسفراينى بر مفهوم «ولايت» تأكيد دارد و ميراث روحى پيامبر(ص) را اساس و زيربناى حكومت و سلطنت مى‌داند. به نظر مى‌رسد كه این نظريات خالى از تأثيرات تشيع نباشد و شايد گروش الجايتو در 709ق به تشيع دوازده امامى با اينگونه افكار و نظريات بى‌ارتباط نبوده است. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||