پرش به محتوا

بررسی تاریخی، سیاسی و اجتماعی اسناد بندرعباس: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۴ نوامبر ۲۰۱۸
جز
جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران'
جز (جایگزینی متن - 'مدارك ' به 'مدارک ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۹: خط ۴۹:
گردآورى اسناد بندرعباسى در طول يك مدت قابل ملاحظه و با جستجو در مدارک و مآخذ گوناگون به شرح زير به دست آمد.
گردآورى اسناد بندرعباسى در طول يك مدت قابل ملاحظه و با جستجو در مدارک و مآخذ گوناگون به شرح زير به دست آمد.


در واقع پايه و مايه پژوهش ما را همين گردآورى و طبقه‌بندى اسناد تشكيل داده‌اند. اين اسناد با گردآورى آمار و ارقام مربوط به واردات و صادرات بندرعباسى و چند بندر ديگر جنوب ايران معنى‌دارتر شده‌اند. همچنين شرح حال كسانى كه در اين صد سال با مسئله بندرعباسى درگير بوده‌اند و به روشن ساختن علل و عوامل تحولات جنوب ايران كمك كرده‌اند، فراهم آمده و براساس آن تاريخ تحولات سياسى و اجتماعى اين دوره نوشته شده است.
در واقع پايه و مايه پژوهش ما را همين گردآورى و طبقه‌بندى اسناد تشكيل داده‌اند. اين اسناد با گردآورى آمار و ارقام مربوط به واردات و صادرات بندرعباسى و چند بندر ديگر جنوب ایران معنى‌دارتر شده‌اند. همچنين شرح حال كسانى كه در اين صد سال با مسئله بندرعباسى درگير بوده‌اند و به روشن ساختن علل و عوامل تحولات جنوب ایران كمك كرده‌اند، فراهم آمده و براساس آن تاريخ تحولات سياسى و اجتماعى اين دوره نوشته شده است.


تاريخ دوره قاجار نيز بيشتر متكى بر محتواى اسنادى است كه در اين كتاب آمده است و هدف و غرض اصلى، بهره‌گيرى از اين اسناد براى پژوهش و بررسى تحولات دوره مربوط به آن بوده است. روشن است كه اين بررسى را نمى‌توان كامل و يا آخرين سخن دانست، زيرا اولا نمى‌توان گفت همه اسناد بندرعباسى در دسترس قرار گرفته است، ثانيا اين اسناد مربوط به يك منطقه ايران است و تحولات تاريخى يك كشور را نمى‌توان مستند به اسناد يك بخش از آن دانست. حتى تحولات مربوط به يك منطقه را هم نمى‌توان بدون مقابله و مقايسه و تطبيق اسناد كل قلمرو يك كشور تبيين و تشريح كرد؛ اما نبايد همواره به انتظار كامل شدن اسنادى نشست كه مطابق تجربه هيچ گاه كامل نمى‌شوند.
تاريخ دوره قاجار نيز بيشتر متكى بر محتواى اسنادى است كه در اين كتاب آمده است و هدف و غرض اصلى، بهره‌گيرى از اين اسناد براى پژوهش و بررسى تحولات دوره مربوط به آن بوده است. روشن است كه اين بررسى را نمى‌توان كامل و يا آخرين سخن دانست، زيرا اولا نمى‌توان گفت همه اسناد بندرعباسى در دسترس قرار گرفته است، ثانيا اين اسناد مربوط به يك منطقه ایران است و تحولات تاريخى يك كشور را نمى‌توان مستند به اسناد يك بخش از آن دانست. حتى تحولات مربوط به يك منطقه را هم نمى‌توان بدون مقابله و مقايسه و تطبيق اسناد كل قلمرو يك كشور تبيين و تشريح كرد؛ اما نبايد همواره به انتظار كامل شدن اسنادى نشست كه مطابق تجربه هيچ گاه كامل نمى‌شوند.


ملاحظات سياسى، ادارى، جامعه‌شناسى و مسائل زبانى و ادبى اسناد نيز مقدمه‌اى براى اين گونه مطالعات و تحقيقات اسنادى است.
ملاحظات سياسى، ادارى، جامعه‌شناسى و مسائل زبانى و ادبى اسناد نيز مقدمه‌اى براى اين گونه مطالعات و تحقيقات اسنادى است.


اين گونه جستجو مى‌تواند هم در زمينه بررسى تاريخ سازمان‌هاى ادارى مفيد باشد و هم نظام ادارى ايران را از لحاظ جامعه‌شناختى و مردم شناختى براساس اسناد و مدارک به ما بشناساند و هم در تحليل رفتار مديران كشور در دوره‌هاى گوناگون و نوع برخورد آن‌ها با مسائل داخلى و خارجى، به محققان كمك كند. قسمتى از فصل دوم بخش دوم و تمامى بخش سوم با دو ديدگاه تحليل تاريخى و توصيف و تحليل بين رشته‌اى به اين مقوله نزدیک شده است.
اين گونه جستجو مى‌تواند هم در زمينه بررسى تاريخ سازمان‌هاى ادارى مفيد باشد و هم نظام ادارى ایران را از لحاظ جامعه‌شناختى و مردم شناختى براساس اسناد و مدارک به ما بشناساند و هم در تحليل رفتار مديران كشور در دوره‌هاى گوناگون و نوع برخورد آن‌ها با مسائل داخلى و خارجى، به محققان كمك كند. قسمتى از فصل دوم بخش دوم و تمامى بخش سوم با دو ديدگاه تحليل تاريخى و توصيف و تحليل بين رشته‌اى به اين مقوله نزدیک شده است.


با توجه به آن چه گذشت، كتاب صرف‌نظر از مقدمه‌اش به چند بخش اصلى و اساسى به شرح زير تقسيم شده و براساس آن تدوين نهايى كتاب شكل گرفته است.
با توجه به آن چه گذشت، كتاب صرف‌نظر از مقدمه‌اش به چند بخش اصلى و اساسى به شرح زير تقسيم شده و براساس آن تدوين نهايى كتاب شكل گرفته است.
خط ۶۳: خط ۶۳:
بخش دوم: كه بخش اصلى كتاب از جهت توصيف و تحليل است، داراى يك مقدمه و دو فصل است و در آن به موقعيت بندرعباسى و تحولات آن در دوره قاجار به ويژه حدود صد سال مابين 1227 ه ق. تا 1321 ه ق. خواهد پرداخت. در مقدمه اين بخش چگونگى حضور بيگانگان و رقابت آنان با يكديگر در خليج‌فارس و نقش بنيادى انگليس در اين حضور و اعمال نظرات سودجويانه، هم سياسى و هم اقتصادى و در نتيجه استعمار انگليس، مورد بررسى و نقد قرار مى‌گيرد، در فصل اول تحولات بندرعباسى در دوره آقا محمدخان، فتحعلى شاه و محمد شاه مدنظر است و فصل دوم به دوره‌هاى ناصرى و مظفرى خواهد پرداخت. دوره ناصرى بيشترين قسمت فصل دوم و كل بخش را در بر خواهد داشت و توصيف و تحليل بسيارى از اسناد را هم در بر خواهد گرفت.
بخش دوم: كه بخش اصلى كتاب از جهت توصيف و تحليل است، داراى يك مقدمه و دو فصل است و در آن به موقعيت بندرعباسى و تحولات آن در دوره قاجار به ويژه حدود صد سال مابين 1227 ه ق. تا 1321 ه ق. خواهد پرداخت. در مقدمه اين بخش چگونگى حضور بيگانگان و رقابت آنان با يكديگر در خليج‌فارس و نقش بنيادى انگليس در اين حضور و اعمال نظرات سودجويانه، هم سياسى و هم اقتصادى و در نتيجه استعمار انگليس، مورد بررسى و نقد قرار مى‌گيرد، در فصل اول تحولات بندرعباسى در دوره آقا محمدخان، فتحعلى شاه و محمد شاه مدنظر است و فصل دوم به دوره‌هاى ناصرى و مظفرى خواهد پرداخت. دوره ناصرى بيشترين قسمت فصل دوم و كل بخش را در بر خواهد داشت و توصيف و تحليل بسيارى از اسناد را هم در بر خواهد گرفت.


بخش سوم، شامل بحث يا ملاحظات منشورى يا چند وجهى درباره اسناد كتاب است كه در چهار فصل مسائل زبانى و ادبى و بررسى اسناد از منظرهاى مديريتى، حاكميتى و روابط خارجى ايران صورت گرفته است.
بخش سوم، شامل بحث يا ملاحظات منشورى يا چند وجهى درباره اسناد كتاب است كه در چهار فصل مسائل زبانى و ادبى و بررسى اسناد از منظرهاى مديريتى، حاكميتى و روابط خارجى ایران صورت گرفته است.


بخش چهارم، به اصل اسناد اختصاص دارد. در اين بخش 397 سند از منابع مختلف گردآورى شده‌اند كه اساس توصيف‌ها و تحليل‌هاى بخش دوم كتاب هستند. در ابتداى هر سند، شناسنامه سند خواهد آمد و سپس متن سند عرضه خواهد شد.
بخش چهارم، به اصل اسناد اختصاص دارد. در اين بخش 397 سند از منابع مختلف گردآورى شده‌اند كه اساس توصيف‌ها و تحليل‌هاى بخش دوم كتاب هستند. در ابتداى هر سند، شناسنامه سند خواهد آمد و سپس متن سند عرضه خواهد شد.
۶۱٬۱۸۹

ویرایش