۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== ساختار ==' به '==ساختار==') |
جز (جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران') |
||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
آنچه از كتاب، باقى مانده، بخش نخست آن است كه تا اوايل خلافت مأمون (حك: 198 - 218ق) را در بر مىگيرد. كتاب، با مقدمهاى آغاز مىشود كه درباره اين مطالب است: | آنچه از كتاب، باقى مانده، بخش نخست آن است كه تا اوايل خلافت مأمون (حك: 198 - 218ق) را در بر مىگيرد. كتاب، با مقدمهاى آغاز مىشود كه درباره اين مطالب است: | ||
وضع كردن كتابت، آغاز نگارش عربى، طبقات مردم و دبيران، تأسيس ديوانها، نامههاى پادشاهان | وضع كردن كتابت، آغاز نگارش عربى، طبقات مردم و دبيران، تأسيس ديوانها، نامههاى پادشاهان ایران به كارگزاران خود، ديوانها و دبيران ایرانى و پايگاه دبيران، اختلاف طبقات بر اساس پوشاك، نظام مالياتى ساسانيان، نمونهاى از رهنمودهاى پادشاهان ایران به دبيران و وزيران خويش و سفارشهاى [[ارسطو]] به اسكندر. | ||
پس از آن، جهشيارى، از كاتبان پيامبر اكرم و خلفاى نخست نام برده است. همچنين از تأسيس ديوانها و تعيين زمان هجرت بهعنوان مبدأ تاريخ اسلامى ياد كرده و در همان حال، ضمن روايتى كه آن را شاذ دانسته، نقل نموده است كه پيامبر اكرم، پس از ورود به مدينه در 12 ربيعالاولِ 14 بعثت، دستور به وضع تاريخ داد. | پس از آن، جهشيارى، از كاتبان پيامبر اكرم و خلفاى نخست نام برده است. همچنين از تأسيس ديوانها و تعيين زمان هجرت بهعنوان مبدأ تاريخ اسلامى ياد كرده و در همان حال، ضمن روايتى كه آن را شاذ دانسته، نقل نموده است كه پيامبر اكرم، پس از ورود به مدينه در 12 ربيعالاولِ 14 بعثت، دستور به وضع تاريخ داد. | ||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
كتاب، با ذكر رويدادهاى دوران اقامت مأمون در مرو و وزارت فضل بن سهل خاتمه مىيابد. مفصّلترين فصل در باب خلفاى اموى، به دوره عبدالملك بن مروان (حك: 65 - 86ق)، و در باب خلفاى عباسى، به دوره هارون الرشيد(حك: 170 - 193ق) اختصاص دارد. اين كتاب، افزون بر يادكرد دبيران و وزيران، مشتمل بر مطالب و نكتههاى ناياب تاريخى و زندگى دربارى است. | كتاب، با ذكر رويدادهاى دوران اقامت مأمون در مرو و وزارت فضل بن سهل خاتمه مىيابد. مفصّلترين فصل در باب خلفاى اموى، به دوره عبدالملك بن مروان (حك: 65 - 86ق)، و در باب خلفاى عباسى، به دوره هارون الرشيد(حك: 170 - 193ق) اختصاص دارد. اين كتاب، افزون بر يادكرد دبيران و وزيران، مشتمل بر مطالب و نكتههاى ناياب تاريخى و زندگى دربارى است. | ||
شايد سودمندترين بخش كتاب، پرده برداشتن از پارهاى مظاهر تمدن | شايد سودمندترين بخش كتاب، پرده برداشتن از پارهاى مظاهر تمدن ایرانى باشد، بهويژه سازمان ادارى، جمعآورى خراج، تأسيس ديوانها و روشهاى سياسى كه خلفاى عباسى، از سفّاح تا واثق(حك: 227 - 232ق)، آنها را از ایرانيان اقتباس كردند. كتاب، همچنين زمينه تازهاى را براى تحقيق بسيارى از مسائل ادبى فراهم ساخته است. | ||
جهشيارى در اين كتاب، از پارهاى منابع شفاهى و مكتوب خود نام برده و به سبب حضور در دستگاه ديوانى، به مطالب ارزشمندى دسترسى داشته كه برخى از آنها را از كاتبانى چون محمد بن حسن انبارى گرفته بوده است. برخى از ديگر مؤلفان و راويانى كه وى، از آنها مطالبى نقل كرده است، عبارتند از: محمد بن عمر واقدى، عبدالواحد بن محمد، ابوالفرج محمد بن جعفر بن حفص، على بن ابى عَون، محمد بن مَخْلَد مدائنى، عبداللّه بن مُعَلَّى بن ايوب، حسين بن على باقطائى، سليمان برقى، على بن عيسى وزير، وَهْب بن سليمان بن وَهْب، ابن ابى العلاء كاتب و نصر بن فتح. | جهشيارى در اين كتاب، از پارهاى منابع شفاهى و مكتوب خود نام برده و به سبب حضور در دستگاه ديوانى، به مطالب ارزشمندى دسترسى داشته كه برخى از آنها را از كاتبانى چون محمد بن حسن انبارى گرفته بوده است. برخى از ديگر مؤلفان و راويانى كه وى، از آنها مطالبى نقل كرده است، عبارتند از: محمد بن عمر واقدى، عبدالواحد بن محمد، ابوالفرج محمد بن جعفر بن حفص، على بن ابى عَون، محمد بن مَخْلَد مدائنى، عبداللّه بن مُعَلَّى بن ايوب، حسين بن على باقطائى، سليمان برقى، على بن عيسى وزير، وَهْب بن سليمان بن وَهْب، ابن ابى العلاء كاتب و نصر بن فتح. |
ویرایش