۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' حسين' به ' حسین') |
جز (جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''تاريخ بيهقى'''، تأليف [[بیهقی، محمد بن حسین|ابوالفضل محمد بن حسین بيهقى]]، متعلق به سده پنجم هجرى است. اين تاريخ يك اثر عمومى است. [[بیهقی، محمد بن حسین|بيهقى]] مانند ديگر آثار تاريخنگارى شده توسط مسلمانان، مطالبش را از آفرينش انسان و تاريخ | '''تاريخ بيهقى'''، تأليف [[بیهقی، محمد بن حسین|ابوالفضل محمد بن حسین بيهقى]]، متعلق به سده پنجم هجرى است. اين تاريخ يك اثر عمومى است. [[بیهقی، محمد بن حسین|بيهقى]] مانند ديگر آثار تاريخنگارى شده توسط مسلمانان، مطالبش را از آفرينش انسان و تاريخ ایران و عرب، آغاز كرده و ادامه داده است. نسخه كامل اين تاريخ در اصل سى مجلد بوده كه امروز فقط شش جلد آن بر جاى مانده است. مطالب باقى مانده، بيشتر در بردارنده حوادث روزگار غزنويان به ويژه دوره سلطان مسعود است و درست به همين علت است كه تاريخ بيهقى را «تاريخ مسعودى» هم مىنامند. | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
مؤلف از كسى چون استادش بونصر مشكان نيز با همه ارادتى كه به او دارد و در ضمن بر شمردن منشهاى نيكش، به لجاجت او نيز اشاره مىكند: «بونصر مردى محتشم بود و حدود را نگاه داشتى و با مردم بر سبيل تواضع نمودن و خدمت كرد سخت نيكو رفتى... و با آن كه حدود نگاه داشتى، لجوجى بود از اندازه گذشته...». | مؤلف از كسى چون استادش بونصر مشكان نيز با همه ارادتى كه به او دارد و در ضمن بر شمردن منشهاى نيكش، به لجاجت او نيز اشاره مىكند: «بونصر مردى محتشم بود و حدود را نگاه داشتى و با مردم بر سبيل تواضع نمودن و خدمت كرد سخت نيكو رفتى... و با آن كه حدود نگاه داشتى، لجوجى بود از اندازه گذشته...». | ||
افزون بر آن چه آمد، اين نويسنده و دبير چيرهدست، اطلاعات سودمندى هم از سلسلههاى صفاريان، طاهريان و سامانيان به خواننده ارايه مىكند. همچنين نام گروهى از شاعران | افزون بر آن چه آمد، اين نويسنده و دبير چيرهدست، اطلاعات سودمندى هم از سلسلههاى صفاريان، طاهريان و سامانيان به خواننده ارايه مىكند. همچنين نام گروهى از شاعران ایرانى و عرب و نزدیک به 450 بيت از سرودههاى آنها را در اثرش ذكر مىكند. | ||
تاريخ بيهقى، از نظر علم جغرافيا نيز منبعى ارزشمند است، اين كتاب نمودار جامع و كم نظيرى از اوضاع و احوال غزنويان هم محسوب مىشود. كمتر پديدهاى از زندگى مردم آن دوره مىتوان يافت كه از ديد تيزبين مؤلف اين كتاب، پنهان مانده باشد. در اين جا به برخى از اين موارد اشاره مىشود: رسم انداختن ملطفه و نامه، رسم خلعت دادن و خلعت پوشيدن، قرآن خواندن در مراسم استقبال، خوازه زدن در مراسم پيشباز، توقيع پادشاهان، برنامه منجنيق بر كار كردن، بخشش به شاعران، مظالم كردن امير، رسم سوگند و امضاء كردن سوگندنامه، مراسم جشن مهرگان، آيين جشن سده، مراسم عيد فطر، نكوداشت عيد نوروز. | تاريخ بيهقى، از نظر علم جغرافيا نيز منبعى ارزشمند است، اين كتاب نمودار جامع و كم نظيرى از اوضاع و احوال غزنويان هم محسوب مىشود. كمتر پديدهاى از زندگى مردم آن دوره مىتوان يافت كه از ديد تيزبين مؤلف اين كتاب، پنهان مانده باشد. در اين جا به برخى از اين موارد اشاره مىشود: رسم انداختن ملطفه و نامه، رسم خلعت دادن و خلعت پوشيدن، قرآن خواندن در مراسم استقبال، خوازه زدن در مراسم پيشباز، توقيع پادشاهان، برنامه منجنيق بر كار كردن، بخشش به شاعران، مظالم كردن امير، رسم سوگند و امضاء كردن سوگندنامه، مراسم جشن مهرگان، آيين جشن سده، مراسم عيد فطر، نكوداشت عيد نوروز. | ||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
در «مجلد دهم»، مطالب گوناگونى درج شده است؛ از جمله: تعريف ولايت خوارزم، حكايت خوارزمشاه ابوالعباس، مخالفت بزرگان لشكر با خطبه كردن به نام محمود، ذكر فساد الماحاد و تسلط اشرار، منازعه عبدالجبار و هارون، حمله شاه ملك به تركمانان، بر تخت نشستن خوارزمشاه شاه ملك. | در «مجلد دهم»، مطالب گوناگونى درج شده است؛ از جمله: تعريف ولايت خوارزم، حكايت خوارزمشاه ابوالعباس، مخالفت بزرگان لشكر با خطبه كردن به نام محمود، ذكر فساد الماحاد و تسلط اشرار، منازعه عبدالجبار و هارون، حمله شاه ملك به تركمانان، بر تخت نشستن خوارزمشاه شاه ملك. | ||
آنچه بيان شد، سرفصلهايى از مهمترين موضوعات و مطالب تاريخ وزين [[بیهقی، محمد بن حسین|بيهقى]] بود. اين اثر سترگ در حوزه تاريخنگارى، داستاننويسى، انديشه، ادبيات و شيوه نگارش فارسی، نگاه خردمندانه به هستى و اتفاقات آن، كتابى شايسته و قابل توجه است. اين كتاب آيينه نگاه يك انسان فرزانه و تيزبين | آنچه بيان شد، سرفصلهايى از مهمترين موضوعات و مطالب تاريخ وزين [[بیهقی، محمد بن حسین|بيهقى]] بود. اين اثر سترگ در حوزه تاريخنگارى، داستاننويسى، انديشه، ادبيات و شيوه نگارش فارسی، نگاه خردمندانه به هستى و اتفاقات آن، كتابى شايسته و قابل توجه است. اين كتاب آيينه نگاه يك انسان فرزانه و تيزبين ایرانى به روزگار و رخدادهاى آن است كه هم مايهى پند و اندرز و عبرت و هم مايه مباهات و افتخار است. | ||
== وضعيت كتاب== | == وضعيت كتاب== |
ویرایش