جلوه‌های ولایت در شعر فارسی (تا سده نهم): تفاوت میان نسخه‌ها

در مقدمه نویسنده، سیر بحث کتاب مشخص شده و شیعه در احادیث و آغاز پیدایش آن بررسی شده و درباره کلمه «شعیه» و معنای آن از جهت «لغت» و «اصطلاح» در قرآن و حدیث، بحث شده است.

نویسنده در این طرح، تنها به اصول اعتقادی شعیه امامیه پرداخته است، ولی در نقل اشعار، به شاعران اهل سنت یا فرقه‎های دیگر تشیع که در ستایش ائمه(ع) شعر سروده‎اند نیز نظر داشته است.

از آنجا که مذهب شیعه و پیدایش آن در مقدمه، به‎تفصیل یاد شده، در فصل اول، تنها به نقل شماری از اشعار پرداخته شده که کلمه «شیعه» در آنها آمده و توجه شاعر را به این مذهب و باورهایش می‎رساند. این شاعران عبارتند از: ناصرخسرو قبادیانی، منوچهری دامغانی، لامعی گرگانی، ادیب صابر ترمذی، قوامی رازی، سوزنی سمرقندی، سیف‎الدین اسفرنگی و [[مولوی، جلال‌الدین محمد|جلال‎الدین محمد مولوی]]<ref>ر.ک: متن کتاب، ص27-29</ref>.

در فصل سوم، اشعاری که در موضوع امامت می‎باشند، آمده است. نویسنده، مهم‎ترین اصل اعتقادی تشیع را امامت و ولایت را رکن اصلی، متمم و مقوم آن دانسته و معتقد است آنچه در مورد ولایت نبویه می‎گویند، در ولایت مندرج در امامت نیز می‎آید؛ زیرا ولایت مندرج در امامت نزد شیعه امامیه، همان ولایت نبویه است که پس از سپری شدن دوران نبوت، به عترت معصوم پیامبر(ص) واگذار شده است. از جمله شاعرانی که شعرشان در این فصل آمده، عبارتند از: امیر معزی، قوامی رازی، سیف‎الدین اسفرنگی، امامی هروی، همام تبریزی، نزاری قهستانی، اوحدی مراغه‎ای، [[خواجوی کرمانی، محمود بن علی|خواجوی کرمانی]]، قاسم انوار، شاه داعی، محمد بن حسام خوسفی و عبدالرحمن جامی<ref>ر.ک: همان، ص41-49</ref>.

به اعتقاد شیعه، لطف بر خداوند واجب است و آن عبارت است از چیزی که بندگان مکلف خدا، به‎وسیله آن، با اطاعت از خدا، به او نزدیک شوند و از فعل معاصی دور شوند؛ بدین جهت شیعه «عدل» و «امامت» را از اصول مذهب می‎شمارد و بدان معتقد است. در فصل چهارم، به شعر شاعران پارسی‎زبانی که با توجه به مسائل کلامی و اعتقادی، در اشعار خود به «عدل الهی» و اینکه عدل، بنیاد جهان است، اشاراتی دارند، پرداخته شده است. از جمله این شاعران، می‎توان به: قوامی رازی، اثیرالدین اخسیکتی و امیرخسرو دهلوی اشاره کرد<ref>ر.ک: همان، ص50-51</ref>.

در فصل هفتم، به شاعرانی اشاره شده است که در موضوع «عصمت»، اشعاری را سروده‎اند. علمای شیعه، بر عصمت ائمه(ع) از گناه کبیره و صغیره اتفاق نظر دارند؛ بنابراین از آنان گناهی سرنمی‎زند؛ نه از روی عمد و نه به‎واسطه فراموشی و غیر آن. شیعیان نیز عصمت چهارده معصوم(ع) را بر عصمت انبیای سلف برتر و قوی‎تر می‎دانند و به همین دلیل، شاعران شیعی زبان فارسی، از این ویژگی ممتاز در اشعاد خود یادکرده‎اند<ref>ر.ک: همان، ص66-69</ref>.