پرش به محتوا

آزادی در اندیشه امام خمینی(ره): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۳ اکتبر ۲۰۱۸
جز
جایگزینی متن - 'يك' به 'یک'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک')
خط ۳۶: خط ۳۶:
کتاب با مقدمه مؤلف آغاز و مطالب در پنج فصل، سامان يافته است.
کتاب با مقدمه مؤلف آغاز و مطالب در پنج فصل، سامان يافته است.


در تنظيم اين اثر، كوشش شده است تا علاوه بر عنوان‌ها و سرفصل‌هاى مطالب، برای هريك از قطعاتِ منتخب از سخنان امام(ره) نيز جمله يا عنوانى در نظر گرفته شود كه عبارت آن لزوماً عين عبارت ايشان نيست؛ هرچند كوشش شده است به تعابير ايشان نزدیک باشد؛ بنابراین، خوانندگان و محققان محترم بايد توجه داشته باشند كه عنوان‌هاى هريك از قطعات منتخب، كه با حروف سياه نگاشته شده است، از تنظيم‌كننده اين مجموعه مى‌باشد و نبايد به حضرت امام(ره) منتسب گردد.<ref>ر.ک: مقدمه، ص6</ref>
در تنظيم اين اثر، كوشش شده است تا علاوه بر عنوان‌ها و سرفصل‌هاى مطالب، برای هریک از قطعاتِ منتخب از سخنان امام(ره) نيز جمله يا عنوانى در نظر گرفته شود كه عبارت آن لزوماً عين عبارت ايشان نيست؛ هرچند كوشش شده است به تعابير ايشان نزدیک باشد؛ بنابراین، خوانندگان و محققان محترم بايد توجه داشته باشند كه عنوان‌هاى هریک از قطعات منتخب، كه با حروف سياه نگاشته شده است، از تنظيم‌كننده اين مجموعه مى‌باشد و نبايد به حضرت امام(ره) منتسب گردد.<ref>ر.ک: مقدمه، ص6</ref>


در تنظيم قطعات منتخب هريك از فصول و عنوان‌هاى فرعى، ترتيب و توالى تاريخى صدور آن‌ها از طرف حضرت امام(ره) ملاك عمل بوده است، نه توالى منطقى مطالب.<ref>همان</ref>
در تنظيم قطعات منتخب هریک از فصول و عنوان‌هاى فرعى، ترتيب و توالى تاريخى صدور آن‌ها از طرف حضرت امام(ره) ملاك عمل بوده است، نه توالى منطقى مطالب.<ref>همان</ref>


تاريخ صدور پيام‌ها و سخنرانى‌هاى حضرت امام(ره)، برگرفته از مجموعه صحيفه امام(ره)، در ذيل هر بخش ذكر شده و مشخصات كامل مآخذ بر اساس شماره مسلسل، در پایان هر قطعه در انتهاى کتاب آورده شده است.<ref>همان، ص7</ref>
تاريخ صدور پيام‌ها و سخنرانى‌هاى حضرت امام(ره)، برگرفته از مجموعه صحيفه امام(ره)، در ذيل هر بخش ذكر شده و مشخصات كامل مآخذ بر اساس شماره مسلسل، در پایان هر قطعه در انتهاى کتاب آورده شده است.<ref>همان، ص7</ref>


عبارت‌ها با توجه به پيام صريح و اصلى آن‌ها، به دنبال نزدیک ‌ترين عنوان انتخابى آورده شده و از تكرار آن‌ها در ساير عنوان‌ها، خوددارى شده است؛ از همين روى، در بسيارى از موارد، ممكن است مطلبى كه ذيل يك عنوان خاص آمده است، حاوى پيامى مربوط به عنوان ديگر نيز باشد كه به استثناى موارد معدود، در عنوان بعدى تكرار نشده است؛ بنابراین، محققان محترم برای بررسىِ آمارى ديدگاه‌هاى حضرت امام(ره) در خصوص هر عنوان، نبايد فقط به موارد ذكرشده ذيل همان عنوان، اكتفا نمايند، بلكه مراجعه به ساير عنوان‌هاى کتاب اجتناب‌ناپذير است.<ref>همان</ref>
عبارت‌ها با توجه به پيام صريح و اصلى آن‌ها، به دنبال نزدیک ‌ترين عنوان انتخابى آورده شده و از تكرار آن‌ها در ساير عنوان‌ها، خوددارى شده است؛ از همين روى، در بسيارى از موارد، ممكن است مطلبى كه ذيل یک عنوان خاص آمده است، حاوى پيامى مربوط به عنوان ديگر نيز باشد كه به استثناى موارد معدود، در عنوان بعدى تكرار نشده است؛ بنابراین، محققان محترم برای بررسىِ آمارى ديدگاه‌هاى حضرت امام(ره) در خصوص هر عنوان، نبايد فقط به موارد ذكرشده ذيل همان عنوان، اكتفا نمايند، بلكه مراجعه به ساير عنوان‌هاى کتاب اجتناب‌ناپذير است.<ref>همان</ref>


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
خط ۶۳: خط ۶۳:
ايشان معتقدند كه قوانين اسلام، آزادى سالم و منطقى را برای همه انسان‌ها تضمين كرده است. آزادى، در ادبيات امام(ره)، همچون هر كلمه ارزشى ديگر، در سلسله مراتب نظام توحيدى معنا مى‌شود و نقطه اوج آزادى در اين چهارچوب، انقطاع إلى الله است. در انديشه امام(ره) جهان‌بينى توحيدى نگاهى بس عميق و ژرف به آزادى دارد و از منظرى كاملا انسانى و مبتنى بر فطرت الهى انسان، به آن توجه شده است.<ref>همان</ref>
ايشان معتقدند كه قوانين اسلام، آزادى سالم و منطقى را برای همه انسان‌ها تضمين كرده است. آزادى، در ادبيات امام(ره)، همچون هر كلمه ارزشى ديگر، در سلسله مراتب نظام توحيدى معنا مى‌شود و نقطه اوج آزادى در اين چهارچوب، انقطاع إلى الله است. در انديشه امام(ره) جهان‌بينى توحيدى نگاهى بس عميق و ژرف به آزادى دارد و از منظرى كاملا انسانى و مبتنى بر فطرت الهى انسان، به آن توجه شده است.<ref>همان</ref>


امام(ره) ضمن پذيرش و جانب‌دارى از آزادى، به‌خصوص آزادى‌هاى سياسى، اجتماعى، آن را به‌مثابه يكى از حقوق فطرى و طبيعى مردم در عرصه‌هاى مختلف فردى و اجتماعى، از جمله حقوق غير اكتسابى مى‌شمارند؛ زيرا آزادى از مقوله حقوق موضوعى نيست تا انسانى به انسان ديگر اعطا كند، بلكه پاره‌اى از طبيعت آدمى و از جمله حقوق طبيعى اوست؛ حتى اگر دولت و حكومت آن را به رسميت نشناسد. درعين‌حال، جامعه به‌منظور حفظ اركان خود و تأمين نظم و امنيت، مى‌تواند حدود، شرايط و قيودى در استفاده از آزادى مقرر نمايد؛ اما ايجاد تزلزل در اساس و پايه آن از حدود صلاحيت دولت، حكومت و جامعه بيرون است. خلاصه آنكه، آزادى در ذات انسان است و انسان به اقتضاى انسانيت خویش آزاد و آزادى‌طلب است.<ref>همان</ref>
امام(ره) ضمن پذيرش و جانب‌دارى از آزادى، به‌خصوص آزادى‌هاى سياسى، اجتماعى، آن را به‌مثابه یکى از حقوق فطرى و طبيعى مردم در عرصه‌هاى مختلف فردى و اجتماعى، از جمله حقوق غير اكتسابى مى‌شمارند؛ زيرا آزادى از مقوله حقوق موضوعى نيست تا انسانى به انسان ديگر اعطا كند، بلكه پاره‌اى از طبيعت آدمى و از جمله حقوق طبيعى اوست؛ حتى اگر دولت و حكومت آن را به رسميت نشناسد. درعين‌حال، جامعه به‌منظور حفظ اركان خود و تأمين نظم و امنيت، مى‌تواند حدود، شرايط و قيودى در استفاده از آزادى مقرر نمايد؛ اما ايجاد تزلزل در اساس و پايه آن از حدود صلاحيت دولت، حكومت و جامعه بيرون است. خلاصه آنكه، آزادى در ذات انسان است و انسان به اقتضاى انسانيت خویش آزاد و آزادى‌طلب است.<ref>همان</ref>


حضرت امام(ره) كوشيده‌اند تا به مدد مصاديق، معناى آزادى را تا حدود زيادى تبيين و مشخص نمايند؛ تأكيد بر حضور مردم در روند حاكميت و نقش آنان در ساختار قدرت انتخابات و گزينش حاكم، نظارت و... را مى‌توان از جمله مصاديقِ تبلور آزادى در بيانات ايشان دانست. امام(ره) ضمن به رسميت شناختن آزادى‌هاى فردى و سياسى، انديشه و بيان، احزاب و اجتماعات، عقيده و مذهب، مشاركت آزادانه مردم در تصميم‌گيرى‌ها و... مواردى چون شرع و عقل، اخلاق و سنت‌هاى انسانى، قانون، عدم توطئه‌چينى، عدم فسادانگيزى و عدم ضرررسانى را تحت عنوان حدود آزادى مطرح كرده‌اند.<ref>همان، ص4-5</ref>
حضرت امام(ره) كوشيده‌اند تا به مدد مصاديق، معناى آزادى را تا حدود زيادى تبيين و مشخص نمايند؛ تأكيد بر حضور مردم در روند حاكميت و نقش آنان در ساختار قدرت انتخابات و گزينش حاكم، نظارت و... را مى‌توان از جمله مصاديقِ تبلور آزادى در بيانات ايشان دانست. امام(ره) ضمن به رسميت شناختن آزادى‌هاى فردى و سياسى، انديشه و بيان، احزاب و اجتماعات، عقيده و مذهب، مشاركت آزادانه مردم در تصميم‌گيرى‌ها و... مواردى چون شرع و عقل، اخلاق و سنت‌هاى انسانى، قانون، عدم توطئه‌چينى، عدم فسادانگيزى و عدم ضرررسانى را تحت عنوان حدود آزادى مطرح كرده‌اند.<ref>همان، ص4-5</ref>
خط ۶۹: خط ۶۹:
ايشان همچنين خاطرنشان ساخته‌اند در اسلام فقط آزادى‌هايى از مردم سلب مى‌شود كه برخلاف مصلحت آنان و به حيثيت انسانى فرد لطمه وارد سازد. به نظر نویسنده، نگاه امام(ره) به واژه مدرن آزادى، بيشتر به مضمون مثبت آن گرايش دارد؛ چه، ايشان به‌وضوح بر تجربه داخلى يا ملى و اهميت آن در درك آزادى تأكيد مى‌ورزند؛ ازاين‌رو، مى‌توان به‌سهولت داورى كرد كه امام(ره) بيشتر در انديشه «آزادى برای» هستند تا معناى ليبرالى «آزادى از»؛ همان كه به آزادى منفى نيز مشهور شده است.<ref>ر.ک: همان، ص5</ref>
ايشان همچنين خاطرنشان ساخته‌اند در اسلام فقط آزادى‌هايى از مردم سلب مى‌شود كه برخلاف مصلحت آنان و به حيثيت انسانى فرد لطمه وارد سازد. به نظر نویسنده، نگاه امام(ره) به واژه مدرن آزادى، بيشتر به مضمون مثبت آن گرايش دارد؛ چه، ايشان به‌وضوح بر تجربه داخلى يا ملى و اهميت آن در درك آزادى تأكيد مى‌ورزند؛ ازاين‌رو، مى‌توان به‌سهولت داورى كرد كه امام(ره) بيشتر در انديشه «آزادى برای» هستند تا معناى ليبرالى «آزادى از»؛ همان كه به آزادى منفى نيز مشهور شده است.<ref>ر.ک: همان، ص5</ref>


واژه آزادى در كلام امام(ره) در بسيارى از موارد هم‌زمان با استعمال اصطلاح «ملت ما» يا «مردم ايران» به كار رفته است. تجربه انقلاب اسلامى و تشكيل يك جمهورى دينى نوپا، بسترى است كه امام(ره) در متن آن، واژه آزادى را به كار گرفته‌اند. به اعتقاد نویسنده داورى صريح و قابل دفاعى كه بتوان ارائه داد، اين است كه دريافت امام(ره) از آزادى، بيشتر به آزادگى يك ملت نزدیک مى‌شود تا به رهايى فرد liberation و سرانجام اينكه، آزادى ملت اول مرتبه تمدن است و لازم است از اين موهبت ارزشمند انسانى - كه به تعبير خود آن بزرگوار از برترين نعمت‌هاى خداوندى پس از نعمت حيات بشمار مى‌آيد - پاسدارى و حراست نماييم تا جامعه به رشد و تعالى و بالندگى برسد.<ref>ر.ک: همان</ref>
واژه آزادى در كلام امام(ره) در بسيارى از موارد هم‌زمان با استعمال اصطلاح «ملت ما» يا «مردم ايران» به كار رفته است. تجربه انقلاب اسلامى و تشكيل یک جمهورى دينى نوپا، بسترى است كه امام(ره) در متن آن، واژه آزادى را به كار گرفته‌اند. به اعتقاد نویسنده داورى صريح و قابل دفاعى كه بتوان ارائه داد، اين است كه دريافت امام(ره) از آزادى، بيشتر به آزادگى یک ملت نزدیک مى‌شود تا به رهايى فرد liberation و سرانجام اينكه، آزادى ملت اول مرتبه تمدن است و لازم است از اين موهبت ارزشمند انسانى - كه به تعبير خود آن بزرگوار از برترين نعمت‌هاى خداوندى پس از نعمت حيات بشمار مى‌آيد - پاسدارى و حراست نماييم تا جامعه به رشد و تعالى و بالندگى برسد.<ref>ر.ک: همان</ref>


كلام آخر اينكه، به اعتقاد نویسنده، فايده تبيين نظرىِ مفهوم آزادى از ديدگاه حضرت امام(ره)، در سهولت تبيين استراتژى نظام جمهورى اسلامى در خصوص آزادى‌ها، حقوق مردم و شيوه مردم‌سالارانه و در حكومت بسيار مؤثر است.<ref>ر.ک: همان</ref>
كلام آخر اينكه، به اعتقاد نویسنده، فايده تبيين نظرىِ مفهوم آزادى از ديدگاه حضرت امام(ره)، در سهولت تبيين استراتژى نظام جمهورى اسلامى در خصوص آزادى‌ها، حقوق مردم و شيوه مردم‌سالارانه و در حكومت بسيار مؤثر است.<ref>ر.ک: همان</ref>
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش