۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مجموعة فتاوی ابن ابي‌عقیل: تفاوت میان نسخه‌ها
غنی سازی متن
(لینک درون متنی) |
(غنی سازی متن) |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
'''''مجموعة فتاوی ابن ابي‌عقیل''' تألیف'' حاج شيخ عبدالرحيم بن محمدحسین بروجردى میباشد. | '''''مجموعة فتاوی ابن ابي‌عقیل''' تألیف'' حاج شيخ عبدالرحيم بن محمدحسین بروجردى میباشد. | ||
اين كتاب در بردارندۀ اقوال و نظريات [[ابن ابی‌عقیل عمانی، حسن بن علی|ابن ابى عقيل عمانى]] است كه غالبا از كتاب مختلف الشيعة [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] (م 726 ق) گردآورى شده است و در موارد نادرى نيز از السرائر[[ابن‌ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]] (م 598 ق)، المعتبر [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلّى]] (م 676 ق)، [[ذكری الشيعة في أحكام الشريعة|الذكرى]] [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] (م 786 ق)، [[مفتاح الكرامة في شرح قواعد العلامة|مفتاح الكرامة]] [[حسینی عاملی، محمدجواد بن محمد| سيد جواد عاملى]] (م 1226 ق) مطالبى نقل شده است. | اين كتاب در بردارندۀ اقوال و نظريات [[ابن ابی‌عقیل عمانی، حسن بن علی|ابن ابى عقيل عمانى]] است كه غالبا از كتاب [[مختلف الشيعة في أحكام الشريعة|مختلف الشيعة]] [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] (م 726 ق) گردآورى شده است و در موارد نادرى نيز از [[السرائر]][[ابن‌ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]] (م 598 ق)، [[المعتبر في شرح المختصر|المعتبر]] [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلّى]] (م 676 ق)، [[ذكری الشيعة في أحكام الشريعة|الذكرى]] [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] (م 786 ق)، [[مفتاح الكرامة في شرح قواعد العلامة|مفتاح الكرامة]] [[حسینی عاملی، محمدجواد بن محمد| سيد جواد عاملى]] (م 1226 ق) مطالبى نقل شده است. | ||
==انگيزۀ تأليف== | ==انگيزۀ تأليف== | ||
از قديمى‌ترين فقهايى كه نظريات آنان در كتب فقهى ذكر شده است حسن بن ابى عقيل عمانى (م و ابن جنيد) رازى (م حدود 381 ق) است كه به سبب شهرت آنان در فقاهت و تطبيق احكام با ادله و اصول فقه از آنان تعبير به «القدیمین يا الأقدمين» شده است. | از قديمى‌ترين فقهايى كه نظريات آنان در كتب فقهى ذكر شده است [[ابن ابی‌عقیل عمانی، حسن بن علی|حسن بن ابى عقيل عمانى]] (م و ابن جنيد) رازى (م حدود 381 ق) است كه به سبب شهرت آنان در فقاهت و تطبيق احكام با ادله و اصول فقه از آنان تعبير به «القدیمین يا الأقدمين» شده است. | ||
كتاب فقهى ابن ابى عقيل «المستمسك بحبل آل الرسول» كه در بردارندۀ تمام ابواب فقهى بوده است از زمان تأليف در نزد فقهاى اماميّه از شهرت خاصى برخوردار بوده است كه تا زمان [[شهيد ثانى]] قدس‌سره از آن مطالبى نقل مى‌شده است و سپس ناپديد شده و فقهاى بعد از وى از استفاده از آن محروم گشته‌اند. | كتاب فقهى [[ابن ابی‌عقیل عمانی، حسن بن علی|ابن ابى عقيل]] «المستمسك بحبل آل الرسول» كه در بردارندۀ تمام ابواب فقهى بوده است از زمان تأليف در نزد فقهاى اماميّه از شهرت خاصى برخوردار بوده است كه تا زمان [[شهيد ثانى]] قدس‌سره از آن مطالبى نقل مى‌شده است و سپس ناپديد شده و فقهاى بعد از وى از استفاده از آن محروم گشته‌اند. | ||
شيخ عبدالرحيم بروجردى به پيروى از رهنمودهاى [[بروجردی، حسین|آیت‌الله آقا حسين بروجردى]] (م 1381 ق) كه شاگردان خود را ترغيب و تشويق به استفاده از فتاواى قدماء اصحاب اماميّه مى‌نموده است و علاقه داشته است كه نظريات ابن ابى عقيل از موسوعه‌هاى فقهى همچون مختلف الشيعة گردآورى شود بر اين امر همت گماشته است و همچنان كه آیت‌الله اشتهاردى در پايان كتاب فتاوى ابن الجنيد آورده است، مبتكر اين فضيلت بوده است. | شيخ عبدالرحيم بروجردى به پيروى از رهنمودهاى [[بروجردی، حسین|آیت‌الله آقا حسين بروجردى]] (م 1381 ق) كه شاگردان خود را ترغيب و تشويق به استفاده از فتاواى قدماء اصحاب اماميّه مى‌نموده است و علاقه داشته است كه نظريات [[ابن ابی‌عقیل عمانی، حسن بن علی|ابن ابى عقيل]] از موسوعه‌هاى فقهى همچون مختلف الشيعة گردآورى شود بر اين امر همت گماشته است و همچنان كه آیت‌الله اشتهاردى در پايان كتاب فتاوى ابن الجنيد آورده است، مبتكر اين فضيلت بوده است. | ||
وى در | وى در فتاوى [[ابن جنید اسکافی|ابن الجنيد]] مى‌نويسد: كان المتبكر لهذه الفضيلة سماحة حجةالإسلام و المسلمين الحاج الشيخ عبدالرحيم البروجردي زيد في عمره.<ref>فتاوى ابن الجنيد، ج۱، ص ۳۴۷</ref> | ||
در اين امر مهم و ضرورى | در اين امر مهم و ضرورى [[اشتهاردی، علی‌پناه|آیت‌الله شيخ على پناه اشتهاردى]] وى را يارى نموده و با پاورقى‌هاى عالمانه‌اش اين كتاب را مزين نموده است. | ||
وى مقدمۀ ارزشمندى در فضيلت كسب علم و طريقۀ استنباط احكام و طريقۀ جمع‌آورى اين دو رساله، زندگى‌نامۀ على بن بابويه، حسن بن ابى عقيل نوشته و پس از بازنگرى مطالب آن و جبران نقايص آن با استفاده از مختلف الشيعة [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] (م 726 ق) و ساير كتب فقهى آن را به حضرت آیت‌الله [[گلپایگانی، محمدرضا|سيد محمدرضا گلپايگانى]] قدس‌سره (م 1414 ق) عرضه داشته است و پس از تأييد وى، براى استفادۀ حوزه‌هاى علميه در سال 1406ق چاپ شده است. | وى مقدمۀ ارزشمندى در فضيلت كسب علم و طريقۀ استنباط احكام و طريقۀ جمع‌آورى اين دو رساله، زندگى‌نامۀ على بن بابويه، [[ابن ابی‌عقیل عمانی، حسن بن علی|حسن بن ابى عقيل]] نوشته و پس از بازنگرى مطالب آن و جبران نقايص آن با استفاده از مختلف الشيعة [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] (م 726 ق) و ساير كتب فقهى آن را به حضرت آیت‌الله [[گلپایگانی، محمدرضا|سيد محمدرضا گلپايگانى]] قدس‌سره (م 1414 ق) عرضه داشته است و پس از تأييد وى، براى استفادۀ حوزه‌هاى علميه در سال 1406ق چاپ شده است. | ||
==تاريخ انتشار== | ==تاريخ انتشار== | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
حواشى و پاورقى‌هاى عالمانه و ارزشمند | حواشى و پاورقى‌هاى عالمانه و ارزشمند [[اشتهاردی، علی‌پناه|آیت‌الله شيخ على پناه اشتهاردى]] اين كتاب را داراى اعتبار خاصى نموده است. وى در بسيارى از موارد حتى عبارت‌هاى نقل شده از [[مختلف الشيعة في أحكام الشريعة|مختلف الشيعة]] را تصحيح و تفسير نموده است. | ||
وى در حالى كه منابع و مآخذ روايات را استخراج نموده است در مواردى نيز به فقدان بعضى از آنها در منابع روايى اشاره نموده است. | وى در حالى كه منابع و مآخذ روايات را استخراج نموده است در مواردى نيز به فقدان بعضى از آنها در منابع روايى اشاره نموده است. | ||
به عنوان نمونه در صفحۀ 17 حاشيۀ 2 در روايتى در بحث تيمم مى‌نويسد: لم نجد هذه في كتب الأحاديث و العجب انّه لم ينقلها في الوسائل عن المختلف أيضا فتأمّل. | به عنوان نمونه در صفحۀ 17 حاشيۀ 2 در روايتى در بحث تيمم مى‌نويسد: لم نجد هذه في كتب الأحاديث و العجب انّه لم ينقلها في الوسائل عن المختلف أيضا فتأمّل.<ref>مجموعة فتاوی ابن أبی عقیل، ج ۱، ص ۱۷</ref> | ||
در صفحۀ 142 نيز در مورد داستانى در مورد حكم عمر مى‌نويسد: لم نعثر إلى الآن عليه فتتبع. | در صفحۀ 142 نيز در مورد داستانى در مورد حكم عمر مى‌نويسد: لم نعثر إلى الآن عليه فتتبع.<ref>همان، ج ۱، ص ۱۴۲</ref> | ||
== نسخه شناسی == | |||
نسخه ای از کتاب مجموعة فتاوى ابن أبي عقيل با موضوع فقه استدلالى به زبان عربی به تصحیح و تحقیق عبدالرحيم بروجردى و [[اشتهاردی، علی‌پناه|على‌پناه اشتهاردى]] در یک جلد در چاپخانه اخلاص در قم سال ۱۴۰۶ هجری قمری به اسم رسالتان مجموعتان من فتاوی العلمین چاپ شده است. | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||