۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الدروع الواقية: تفاوت میان نسخه‌ها
لینک درون متنی
(لینک درون متنی) |
(لینک درون متنی) |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''''الدروع الواقية''''' تألیف [[ابن طاووس، علی بن موسی|سيدعلي بن طاووس قدس‌سره]] میباشد، منتخبی از ادعیه گرانبهای معصومین علیهمالسلام است | '''''الدروع الواقية''''' تألیف [[ابن طاووس، علی بن موسی|سيدعلي بن طاووس قدس‌سره]] میباشد، منتخبی از ادعیه گرانبهای معصومین علیهمالسلام است در اعمال ماه | ||
==اهميت كتاب== | ==اهميت كتاب== | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
- كتاب (الدروع الواقية) در اعمال ماه | - كتاب (الدروع الواقية) در اعمال ماه | ||
- كتاب (جمال الأسبوع) در اعمال روزهاى هفته | - كتاب ([[جمال الأسبوع بكمال العمل المشروع|جمال الأسبوع]]) در اعمال روزهاى هفته | ||
- كتاب ([[فلاح السائل]]) در اعمال روز و شب | - كتاب ([[فلاح السائل]]) در اعمال روز و شب | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
شايد كوچكترين تأملى در فصل‌هاى اين كتاب ارزشمند، توانايى والاى مؤلف در گزينش گوهرهاى پراكنده در ادعيه گرانبهاى معصومين عليهم‌السلام و چينش بديع و كم نظير آنها را نشان مى‌دهد، پس عجب نيست كه اين كتاب از چنين جايگاه والا و توجه كم نظير علما و پژوهشگران و عموم مؤمنين برخوردار باشد. | شايد كوچكترين تأملى در فصل‌هاى اين كتاب ارزشمند، توانايى والاى مؤلف در گزينش گوهرهاى پراكنده در ادعيه گرانبهاى معصومين عليهم‌السلام و چينش بديع و كم نظير آنها را نشان مى‌دهد، پس عجب نيست كه اين كتاب از چنين جايگاه والا و توجه كم نظير علما و پژوهشگران و عموم مؤمنين برخوردار باشد. | ||
اين نخستين مطلبى است كه خواننده با اين نگاه كوتاه مى‌تواند به دست آورد، اما مطلب دومى كه به وسيله اين بررسى به دست مى‌آيد توانايى والاى نويسنده در به كار گيرى عبارت‌هاى مختلف ادبى در خدمت مبناى خاصى كه در نگارش اين كتاب از آن پيروى نموده است. به نظر مى‌رسد كه اين شگفتى مختص ما نبوده بلكه شامل شيخ كفعمى صاحب كتاب البلد الامين و مهج الدعوات نيز شده است چرا كه در تأليف كتاب ملحقات الدروع الواقيه (يعنى كتاب حاضر) عين مقدمه [[ابن طاووس، علی بن موسی|سيد ابن طاووس]] را نقل كرده است، البته شايد نسخه‌برداران آن را از روى جهل يا عمد در مقدمه اين محلقات آورده‌اند. | اين نخستين مطلبى است كه خواننده با اين نگاه كوتاه مى‌تواند به دست آورد، اما مطلب دومى كه به وسيله اين بررسى به دست مى‌آيد توانايى والاى نويسنده در به كار گيرى عبارت‌هاى مختلف ادبى در خدمت مبناى خاصى كه در نگارش اين كتاب از آن پيروى نموده است. به نظر مى‌رسد كه اين شگفتى مختص ما نبوده بلكه شامل [[کفعمی، ابراهیم بن علی|شيخ كفعمى]] صاحب كتاب [[البلد الأمين|البلد الامين]] و [[مهج الدعوات و منهج العبادات|مهج الدعوات]] نيز شده است چرا كه در تأليف كتاب ملحقات الدروع الواقيه (يعنى كتاب حاضر) عين مقدمه [[ابن طاووس، علی بن موسی|سيد ابن طاووس]] را نقل كرده است، البته شايد نسخه‌برداران آن را از روى جهل يا عمد در مقدمه اين محلقات آورده‌اند. | ||
==تحقيق كتاب== | ==تحقيق كتاب== | ||
مطلب فوق الذكر اگر چه محسنات فراوانى دارد ولى مادامى كه اين كتاب در ميان نسخه‌هاى خطى و در كتابخانه‌هاى عام و خاص باقى مانده، بسيارى را به اشتباه انداخته و قدرت تشخيص بين آن دو كتاب را از آنان سلب كرده است. اين امر موجب شده است كه نمى‌توان كل كتاب را به آسانى مورد تحليل و بررسى قرار داد، علاوه بر شباهت فراوانى كه ميان فصول هر دو كتاب وجود دارد كه در نتيجه باعث هم درهم‌آميختن مطالب دو نسخه الدروع الواقيه [[ابن طاووس، علی بن موسی|سيدابن طاووس]] و محلقات الدروع شيخ كفعمى شده است. | مطلب فوق الذكر اگر چه محسنات فراوانى دارد ولى مادامى كه اين كتاب در ميان نسخه‌هاى خطى و در كتابخانه‌هاى عام و خاص باقى مانده، بسيارى را به اشتباه انداخته و قدرت تشخيص بين آن دو كتاب را از آنان سلب كرده است. اين امر موجب شده است كه نمى‌توان كل كتاب را به آسانى مورد تحليل و بررسى قرار داد، علاوه بر شباهت فراوانى كه ميان فصول هر دو كتاب وجود دارد كه در نتيجه باعث هم درهم‌آميختن مطالب دو نسخه الدروع الواقيه [[ابن طاووس، علی بن موسی|سيدابن طاووس]] و محلقات الدروع [[کفعمی، ابراهیم بن علی|شيخ كفعمى]] شده است. | ||
ظاهرا آنچه كه در اختيار [[علامه مجلسى]] رحمه‌الله بوده نسخه مختصر دوم است كه همان محلقات الدروع الواقيه نوشته شيخ كفعمى مى‌باشد، اين مطلب از نقل‌هايى كه علامه از اين كتاب در بحار خود انجام داده به خوبى هويداست، چنانچه بسيارى از نسخه‌برداران در نوشتن اسم الدروع بر محلقات به اشتباه افتاده‌اند. | ظاهرا آنچه كه در اختيار [[علامه مجلسى]] رحمه‌الله بوده نسخه مختصر دوم است كه همان محلقات الدروع الواقيه نوشته [[کفعمی، ابراهیم بن علی|شيخ كفعمى]] مى‌باشد، اين مطلب از نقل‌هايى كه علامه از اين كتاب در بحار خود انجام داده به خوبى هويداست، چنانچه بسيارى از نسخه‌برداران در نوشتن اسم الدروع بر محلقات به اشتباه افتاده‌اند. | ||
محققین نيز با دو نسخه متفاوت در حجم و اختلاف در متن روبرو شده‌اند كه به راحتى نمى‌توان از آن صرف نظر كرد و اين امر در وهله اول باعث سردرگمى آنها شد، ولى اين سردرگمى موجب نگرديد كه از جديت آنان در تحقيق اين كتاب گرانبها كاسته شود و پس از تحقيق و بررسى روشن شد كه اين تفاوت ناشى از وجود دو كتاب مختلف است هر چند اين دو از يك منبع سرچشمه مى‌گيرند، اين نتيجه قطعى در پى تعدادى از دلايل واقعى به دست آمده است. | محققین نيز با دو نسخه متفاوت در حجم و اختلاف در متن روبرو شده‌اند كه به راحتى نمى‌توان از آن صرف نظر كرد و اين امر در وهله اول باعث سردرگمى آنها شد، ولى اين سردرگمى موجب نگرديد كه از جديت آنان در تحقيق اين كتاب گرانبها كاسته شود و پس از تحقيق و بررسى روشن شد كه اين تفاوت ناشى از وجود دو كتاب مختلف است هر چند اين دو از يك منبع سرچشمه مى‌گيرند، اين نتيجه قطعى در پى تعدادى از دلايل واقعى به دست آمده است. | ||
پس از اين كه به يقين دريافته‌اند كه نسخه خطى ديگرى از كتاب شيخ ابراهيم بن على عاملى كفعمى وجود دارد تا با اختلاف اندكى در عبارات به عنوان ملحق و مكمل و يا حتى خلاصه‌اى از اصل كتاب باشد، اين مطلب در هنگام مطالعه كامل و بادقت نسخه دوم - كه كم حجم است و اشتباها اسم الدروع الواقيه بر روى آن حك شده - كمك‌كارشان گشته است، كه اين امر بر صحت وجود دو كتاب با يك اسم على رغم اختلاف در مؤلف و در متن تأكيد مى‌كند. | پس از اين كه به يقين دريافته‌اند كه نسخه خطى ديگرى از كتاب [[کفعمی، ابراهیم بن علی|شيخ ابراهيم بن على عاملى كفعمى]] وجود دارد تا با اختلاف اندكى در عبارات به عنوان ملحق و مكمل و يا حتى خلاصه‌اى از اصل كتاب باشد، اين مطلب در هنگام مطالعه كامل و بادقت نسخه دوم - كه كم حجم است و اشتباها اسم الدروع الواقيه بر روى آن حك شده - كمك‌كارشان گشته است، كه اين امر بر صحت وجود دو كتاب با يك اسم على رغم اختلاف در مؤلف و در متن تأكيد مى‌كند. | ||
به راستى تشابه فراوانى ميان اين دو نسخه در مقدمه، چينش فصل‌ها، محتوى و... وجود دارد كه مى‌تواند بسيارى را به اشتباه بياندازد، ولى در نسخه كفعمى (يعنى محلقات) دلايل قطعى در تغاير اين دو كتاب موجود است كه به برخى از آنها اشاره مى‌شود: | به راستى تشابه فراوانى ميان اين دو نسخه در مقدمه، چينش فصل‌ها، محتوى و... وجود دارد كه مى‌تواند بسيارى را به اشتباه بياندازد، ولى در نسخه كفعمى (يعنى محلقات) دلايل قطعى در تغاير اين دو كتاب موجود است كه به برخى از آنها اشاره مى‌شود: | ||
1- در فصل چهاردهم اين كتاب آمده است: «قال المحتاج إلى بارئ الخليقة من نطفة أمشاج، أكثر الناس زللا، و أقلهم عملا، الكفعمي مولدا، اللويزي محتدا، الجبعي أبا، التقي لقبا، الإمامي مذهبا، إبراهيم بن علي بن حسن بن محمد بن صالح أصلح اللّه شأنه، و صانه عما شانه: لما وصلت في رقم فصول الشهر إلى الفصل الرابع عشر لم أجد فيه كمال النصف...مع أن المصنف طاب ثراه ذكره في ديباجته، و أناره في مشكاة زجاجته...». | 1- در فصل چهاردهم اين كتاب آمده است: «قال المحتاج إلى بارئ الخليقة من نطفة أمشاج، أكثر الناس زللا، و أقلهم عملا، الكفعمي مولدا، اللويزي محتدا، الجبعي أبا، التقي لقبا، الإمامي مذهبا، إبراهيم بن علي بن حسن بن محمد بن صالح أصلح اللّه شأنه، و صانه عما شانه: لما وصلت في رقم فصول الشهر إلى الفصل الرابع عشر لم أجد فيه كمال النصف...مع أن المصنف طاب ثراه ذكره في ديباجته، و أناره في مشكاة زجاجته...».<ref>الدروع الواقیة، سید‌علی بن طاووس، ص۱۴</ref> | ||
2- در فصل شانزدهم نيز آمده است: «و اعلم أن السيدأبو القاسم علي بن موسى بن جعفر الطاووس مصنف هذا الكتاب سهى قلمه عن فضل سورة يونس عليه‌السّلام، و لم يرد له فضلا مفردا كما فعل في سورة الأعراف و في سورة الأنفال أيضا، بل تعداها و ذكر سورة النحل و فضل قراءتها في كل شهر، و نحن نذكر ما أهمله رحمه اللّه من فضل سورة يونس‌عليه‌السلام». | 2- در فصل شانزدهم نيز آمده است: «و اعلم أن السيدأبو القاسم علي بن موسى بن جعفر الطاووس مصنف هذا الكتاب سهى قلمه عن فضل سورة يونس عليه‌السّلام، و لم يرد له فضلا مفردا كما فعل في سورة الأعراف و في سورة الأنفال أيضا، بل تعداها و ذكر سورة النحل و فضل قراءتها في كل شهر، و نحن نذكر ما أهمله رحمه اللّه من فضل سورة يونس‌عليه‌السلام». | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
كما اينكه گروه تحقيق با تطبيق اين نسخه كه اشتباها الدروع الواقيه ناميده شده با نقل‌هاى بحار دريافته‌اند كه ميان آن دو همسانى كامل و با نسخه اصلى كتاب الدروع اختلاف وجود دارد. | كما اينكه گروه تحقيق با تطبيق اين نسخه كه اشتباها الدروع الواقيه ناميده شده با نقل‌هاى بحار دريافته‌اند كه ميان آن دو همسانى كامل و با نسخه اصلى كتاب الدروع اختلاف وجود دارد. | ||
پس از آنكه روشن شد كه اين نسخه مربوط به كتاب ملحقات شيخ كفعمى است و در تحقيق اين كتاب نمى‌توان بدان استناد جست، محققان به نقل‌هاى [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] از كتاب الدروع به اضافه آنچه كه [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] در | پس از آنكه روشن شد كه اين نسخه مربوط به كتاب ملحقات [[کفعمی، ابراهیم بن علی|شيخ كفعمى]] است و در تحقيق اين كتاب نمى‌توان بدان استناد جست، محققان به نقل‌هاى [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] از كتاب الدروع به اضافه آنچه كه [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] در [[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|المستدرك]] از كتاب الدروع آورده استناد كرده‌اند. | ||
==روش تحقيق== | ==روش تحقيق== | ||