پرش به محتوا

دانشنا‌مه‌ی سوره‌های قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

لینک درون متنی
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR40705J1.jpg | عنوان =‏دانشنامه‎ی سوره‎های قرآن | عنو...» ایجاد کرد)
 
(لینک درون متنی)
خط ۳۲: خط ۳۲:
}}  
}}  


'''دانشنامه‎ی سوره‎های قرآن'''، اثر سید علی روح‎بخش، کتابی است به زبان فارسی در زمان معاصر که مؤلف در آن سعی نموده با کاوش در آثار تحقیقی بزرگان و همچنین با تدبر در آیات قرآن، مجموعه اطلاعاتی را که برای هر سوره وجود دارد گرد هم بیاورد؛ تا کسانی که می‎خواهند وارد تحقیق و تفسیر خود آیات بشوند ابتدا بتوانند اشراف علمی درستی نسبت به سوره‎های قرآن پیدا نمایند و با فضای کلی آیات قرآن آشنا شوند و بعد غواص و دریاب این دریای ژرف گردند<ref>ر.ک: مقدمه، ج1، ص9</ref>.
'''دانشنامه‎ی سوره‎های قرآن'''، اثر [[روح بخش ، علي|سید علی روح‎بخش]]، کتابی است به زبان فارسی در زمان معاصر که مؤلف در آن سعی نموده با کاوش در آثار تحقیقی بزرگان و همچنین با تدبر در آیات قرآن، مجموعه اطلاعاتی را که برای هر سوره وجود دارد گرد هم بیاورد؛ تا کسانی که می‎خواهند وارد تحقیق و تفسیر خود آیات بشوند ابتدا بتوانند اشراف علمی درستی نسبت به سوره‎های قرآن پیدا نمایند و با فضای کلی آیات قرآن آشنا شوند و بعد غواص و دریاب این دریای ژرف گردند<ref>ر.ک: مقدمه، ج1، ص9</ref>.


==ساختار==
==ساختار==
کتاب با مقدمه آغاز شده و به دنبال آن اطلاعات مربوط به تک‎تک سوره‎های قرآن کریم آمده است. نویسنده، مطالب مورد بحث خود درباره هرکدام از سوره‎ها را با استفاده از منابعی همچون: مجمع ‎البيان، جوامع الجامع، التحرير و التنوير، منهج الصادقين، قاموس قرآن، تفسیر نمونه، حجة التفاسير، أسباب النزول، نمونه بینات در شأن نزول قرآن، البرهان في تفسير القرآن، نور الثقلين، التمهيد في علوم القرآن و تفسیر سورآبادی تکمیل نموده است<ref>ر.ک: همان، ص23-27</ref>.
کتاب با مقدمه آغاز شده و به دنبال آن اطلاعات مربوط به تک‎تک سوره‎های قرآن کریم آمده است. نویسنده، مطالب مورد بحث خود درباره هرکدام از سوره‎ها را با استفاده از منابعی همچون: [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع ‎البيان]]، [[تفسیر جوامع الجامع (محقق، جامعه مدرسین)|جوامع الجامع]]، [[تفسير التحرير و التنوير المعروف بتفسير ابن عاشور|التحرير و التنوير]]، [[منهج الصادقين في إلزام المخالفين|منهج الصادقين]]، [[قاموس قرآن]]، [[تفسیر نمونه]]، [[حجة التفاسير و بلاغ الإكسير|حجة التفاسير]]، [[أسباب النزول]]، نمونه بینات در شأن نزول قرآن، [[البرهان في تفسير القرآن]]، [[تفسير نورالثقلين|نور الثقلين]]، [[التمهيد في علوم القرآن]] و تفسیر سورآبادی تکمیل نموده است<ref>ر.ک: همان، ص23-27</ref>.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
خط ۴۲: خط ۴۲:
در این مجموعه، همه سوره‎های قرآن از سیزده منظر مورد کاوش و بررسی قرارگرفته است.
در این مجموعه، همه سوره‎های قرآن از سیزده منظر مورد کاوش و بررسی قرارگرفته است.
مناظر سیزده‎گانه سوره‎ها عبارتند از:
مناظر سیزده‎گانه سوره‎ها عبارتند از:
# نام سوره: سوره‎های قرآن یا به نص پیامبر(ص) نام گرفته‎اند و یا به شیوع بین اصحاب ایشان و یا طبق جمله نخست آن‎ها. منابع این بخش عبارتند از: التحرير و التنوير، منهج الصادقين، قاموس قرآن و تفسیر نمونه.
# نام سوره: سوره‎های قرآن یا به نص پیامبر(ص) نام گرفته‎اند و یا به شیوع بین اصحاب ایشان و یا طبق جمله نخست آن‎ها. منابع این بخش عبارتند از: [[تفسير التحرير و التنوير المعروف بتفسير ابن عاشور|التحرير و التنوير]]، [[منهج الصادقين في إلزام المخالفين|منهج الصادقين]]، قاموس قرآن و تفسیر نمونه.
# تعداد آیات: با توجه به اختلافی که قراء در توقف بر جملات قرآن و به‎اصطلاح ایجاد آیه دارند، نظر قراء به‎تفکیک در این بخش آورده شده است. قرآنی که بیشتر در دسترس ماست، آیات آن طبق نظر قراء کوفه است و این بهترین نظر است؛ زیرا ظاهراً نظرات قراء کوفه تحت اشراف امام علی(ع) شکل گرفته است. منبع این بخش، دو کتاب تفسیر مجمع ‎البيان و جوامع الجامع است که هر دوی آن‎ها از مفسر کبیر شیخ طبرسی است.
# تعداد آیات: با توجه به اختلافی که قراء در توقف بر جملات قرآن و به‎اصطلاح ایجاد آیه دارند، نظر قراء به‎تفکیک در این بخش آورده شده است. قرآنی که بیشتر در دسترس ماست، آیات آن طبق نظر قراء کوفه است و این بهترین نظر است؛ زیرا ظاهراً نظرات قراء کوفه تحت اشراف امام علی(ع) شکل گرفته است. منبع این بخش، دو کتاب تفسیر [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع ‎البيان]] و جوامع الجامع است که هر دوی آن‎ها از مفسر کبیر شیخ طبرسی است.
# تعداد کلمات و حروف: دقت مسلمانان در حفظ قران، آن‎ها را واداشته است تا حساب کلمات و حروف سوره‎های قرآن را جداگانه محفوظ نگه دارند. منبع این بخش تفسیر حجة التفاسير است. این کتاب نیز این مطالب را از کتاب تفسیر ابوالفتوح رازی نقل کرده است.
# تعداد کلمات و حروف: دقت مسلمانان در حفظ قران، آن‎ها را واداشته است تا حساب کلمات و حروف سوره‎های قرآن را جداگانه محفوظ نگه دارند. منبع این بخش تفسیر حجة التفاسير است. این کتاب نیز این مطالب را از کتاب تفسیر ابوالفتوح رازی نقل کرده است.
# محل نزول: تشخیص مکی و یا مدنی بودن سوره‎های قرآن در فهم معانی آن‎ها مؤثر است. سوره‎های مکی بیشتر روی اصول اعتقادی و سوره‎های مدنی بیشتر روی فروعات دینی متمرکز است. منابع این بخش عبارتند از کتب تفسیر مجمع‎ البيان، منهج الصادقين، نمونه و التحرير و التنوير.
# محل نزول: تشخیص مکی و یا مدنی بودن سوره‎های قرآن در فهم معانی آن‎ها مؤثر است. سوره‎های مکی بیشتر روی اصول اعتقادی و سوره‎های مدنی بیشتر روی فروعات دینی متمرکز است. منابع این بخش عبارتند از کتب تفسیر مجمع‎ البيان، منهج الصادقين، نمونه و [[تفسير التحرير و التنوير المعروف بتفسير ابن عاشور|التحرير و التنوير]].
# ترتیب و تاریخ نزول: می‎دانیم که قرآن به‎ترتیب نزول، منظم نشده است، بلکه تنظیم آن‎ها بعد از نزول طبق دستور پیامبر(ص) صورت گرفته است. در این بخش شماره نزول و سوره‎های قبلی و بعدی که نازل شده‎اند و همچنین تاریخ نزول هریک ذکر شده است. منبع این بخش، کتاب تفسیر التحرير و التنوير و حجة التفاسير بوده است.
# ترتیب و تاریخ نزول: می‎دانیم که قرآن به‎ترتیب نزول، منظم نشده است، بلکه تنظیم آن‎ها بعد از نزول طبق دستور پیامبر(ص) صورت گرفته است. در این بخش شماره نزول و سوره‎های قبلی و بعدی که نازل شده‎اند و همچنین تاریخ نزول هریک ذکر شده است. منبع این بخش، کتاب [[تفسير التحرير و التنوير المعروف بتفسير ابن عاشور|تفسیر التحرير و التنوير]] و حجة التفاسير بوده است.
# شأن نزول: بیشتر سوره‎های قرآن دارای شأن نزول واحدی نیستند. در این بخش، تنها به شأن نزول سوره‎هایی پرداخته شده است که به یکباره نازل شده‎اند. البته استثناء در مواردی اندک و به عللی، شأن نزول آیات نخست بعضی از سوره‎ها نیز ذکر شده است. منابع این بخش عبارتند از کتاب‎های: أسباب النزول، نمونه بینات در شأن نزول قرآن و تفسیر نمونه.
# شأن نزول: بیشتر سوره‎های قرآن دارای شأن نزول واحدی نیستند. در این بخش، تنها به شأن نزول سوره‎هایی پرداخته شده است که به یکباره نازل شده‎اند. البته استثناء در مواردی اندک و به عللی، شأن نزول آیات نخست بعضی از سوره‎ها نیز ذکر شده است. منابع این بخش عبارتند از کتاب‎های: أسباب النزول، نمونه بینات در شأن نزول قرآن و تفسیر نمونه.
# ارتباط با سوره قبل: ابتدای هر سوره‎ای با انتهای سوره قبل دارای رابطه‎ای است. این رابطه در هیچ روایتی توضیح داده نشده است. تنها با دقت در انتها و ابتدای سوره‎های قبل و بعد می‎توان به برداشتی در این رابطه رسید. منبع این بخش، بیشتر تفسیر مجمع ‎البيان است.
# ارتباط با سوره قبل: ابتدای هر سوره‎ای با انتهای سوره قبل دارای رابطه‎ای است. این رابطه در هیچ روایتی توضیح داده نشده است. تنها با دقت در انتها و ابتدای سوره‎های قبل و بعد می‎توان به برداشتی در این رابطه رسید. منبع این بخش، بیشتر تفسیر مجمع ‎البيان است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش