۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
(صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR40705J1.jpg | عنوان =دانشنامهی سورههای قرآن | عنو...» ایجاد کرد) |
(لینک درون متنی) |
||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
}} | }} | ||
'''دانشنامهی سورههای قرآن'''، اثر سید علی | '''دانشنامهی سورههای قرآن'''، اثر [[روح بخش ، علي|سید علی روحبخش]]، کتابی است به زبان فارسی در زمان معاصر که مؤلف در آن سعی نموده با کاوش در آثار تحقیقی بزرگان و همچنین با تدبر در آیات قرآن، مجموعه اطلاعاتی را که برای هر سوره وجود دارد گرد هم بیاورد؛ تا کسانی که میخواهند وارد تحقیق و تفسیر خود آیات بشوند ابتدا بتوانند اشراف علمی درستی نسبت به سورههای قرآن پیدا نمایند و با فضای کلی آیات قرآن آشنا شوند و بعد غواص و دریاب این دریای ژرف گردند<ref>ر.ک: مقدمه، ج1، ص9</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب با مقدمه آغاز شده و به دنبال آن اطلاعات مربوط به تکتک سورههای قرآن کریم آمده است. نویسنده، مطالب مورد بحث خود درباره هرکدام از سورهها را با استفاده از منابعی همچون: مجمع | کتاب با مقدمه آغاز شده و به دنبال آن اطلاعات مربوط به تکتک سورههای قرآن کریم آمده است. نویسنده، مطالب مورد بحث خود درباره هرکدام از سورهها را با استفاده از منابعی همچون: [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]]، [[تفسیر جوامع الجامع (محقق، جامعه مدرسین)|جوامع الجامع]]، [[تفسير التحرير و التنوير المعروف بتفسير ابن عاشور|التحرير و التنوير]]، [[منهج الصادقين في إلزام المخالفين|منهج الصادقين]]، [[قاموس قرآن]]، [[تفسیر نمونه]]، [[حجة التفاسير و بلاغ الإكسير|حجة التفاسير]]، [[أسباب النزول]]، نمونه بینات در شأن نزول قرآن، [[البرهان في تفسير القرآن]]، [[تفسير نورالثقلين|نور الثقلين]]، [[التمهيد في علوم القرآن]] و تفسیر سورآبادی تکمیل نموده است<ref>ر.ک: همان، ص23-27</ref>. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
در این مجموعه، همه سورههای قرآن از سیزده منظر مورد کاوش و بررسی قرارگرفته است. | در این مجموعه، همه سورههای قرآن از سیزده منظر مورد کاوش و بررسی قرارگرفته است. | ||
مناظر سیزدهگانه سورهها عبارتند از: | مناظر سیزدهگانه سورهها عبارتند از: | ||
# نام سوره: سورههای قرآن یا به نص پیامبر(ص) نام گرفتهاند و یا به شیوع بین اصحاب ایشان و یا طبق جمله نخست آنها. منابع این بخش عبارتند از: التحرير و | # نام سوره: سورههای قرآن یا به نص پیامبر(ص) نام گرفتهاند و یا به شیوع بین اصحاب ایشان و یا طبق جمله نخست آنها. منابع این بخش عبارتند از: [[تفسير التحرير و التنوير المعروف بتفسير ابن عاشور|التحرير و التنوير]]، [[منهج الصادقين في إلزام المخالفين|منهج الصادقين]]، قاموس قرآن و تفسیر نمونه. | ||
# تعداد آیات: با توجه به اختلافی که قراء در توقف بر جملات قرآن و بهاصطلاح ایجاد آیه دارند، نظر قراء بهتفکیک در این بخش آورده شده است. قرآنی که بیشتر در دسترس ماست، آیات آن طبق نظر قراء کوفه است و این بهترین نظر است؛ زیرا ظاهراً نظرات قراء کوفه تحت اشراف امام علی(ع) شکل گرفته است. منبع این بخش، دو کتاب تفسیر مجمع البيان و جوامع الجامع است که هر دوی آنها از مفسر کبیر شیخ طبرسی است. | # تعداد آیات: با توجه به اختلافی که قراء در توقف بر جملات قرآن و بهاصطلاح ایجاد آیه دارند، نظر قراء بهتفکیک در این بخش آورده شده است. قرآنی که بیشتر در دسترس ماست، آیات آن طبق نظر قراء کوفه است و این بهترین نظر است؛ زیرا ظاهراً نظرات قراء کوفه تحت اشراف امام علی(ع) شکل گرفته است. منبع این بخش، دو کتاب تفسیر [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]] و جوامع الجامع است که هر دوی آنها از مفسر کبیر شیخ طبرسی است. | ||
# تعداد کلمات و حروف: دقت مسلمانان در حفظ قران، آنها را واداشته است تا حساب کلمات و حروف سورههای قرآن را جداگانه محفوظ نگه دارند. منبع این بخش تفسیر حجة التفاسير است. این کتاب نیز این مطالب را از کتاب تفسیر ابوالفتوح رازی نقل کرده است. | # تعداد کلمات و حروف: دقت مسلمانان در حفظ قران، آنها را واداشته است تا حساب کلمات و حروف سورههای قرآن را جداگانه محفوظ نگه دارند. منبع این بخش تفسیر حجة التفاسير است. این کتاب نیز این مطالب را از کتاب تفسیر ابوالفتوح رازی نقل کرده است. | ||
# محل نزول: تشخیص مکی و یا مدنی بودن سورههای قرآن در فهم معانی آنها مؤثر است. سورههای مکی بیشتر روی اصول اعتقادی و سورههای مدنی بیشتر روی فروعات دینی متمرکز است. منابع این بخش عبارتند از کتب تفسیر مجمع البيان، منهج الصادقين، نمونه و التحرير و التنوير. | # محل نزول: تشخیص مکی و یا مدنی بودن سورههای قرآن در فهم معانی آنها مؤثر است. سورههای مکی بیشتر روی اصول اعتقادی و سورههای مدنی بیشتر روی فروعات دینی متمرکز است. منابع این بخش عبارتند از کتب تفسیر مجمع البيان، منهج الصادقين، نمونه و [[تفسير التحرير و التنوير المعروف بتفسير ابن عاشور|التحرير و التنوير]]. | ||
# ترتیب و تاریخ نزول: میدانیم که قرآن بهترتیب نزول، منظم نشده است، بلکه تنظیم آنها بعد از نزول طبق دستور پیامبر(ص) صورت گرفته است. در این بخش شماره نزول و سورههای قبلی و بعدی که نازل شدهاند و همچنین تاریخ نزول هریک ذکر شده است. منبع این بخش، کتاب تفسیر التحرير و التنوير و حجة التفاسير بوده است. | # ترتیب و تاریخ نزول: میدانیم که قرآن بهترتیب نزول، منظم نشده است، بلکه تنظیم آنها بعد از نزول طبق دستور پیامبر(ص) صورت گرفته است. در این بخش شماره نزول و سورههای قبلی و بعدی که نازل شدهاند و همچنین تاریخ نزول هریک ذکر شده است. منبع این بخش، کتاب [[تفسير التحرير و التنوير المعروف بتفسير ابن عاشور|تفسیر التحرير و التنوير]] و حجة التفاسير بوده است. | ||
# شأن نزول: بیشتر سورههای قرآن دارای شأن نزول واحدی نیستند. در این بخش، تنها به شأن نزول سورههایی پرداخته شده است که به یکباره نازل شدهاند. البته استثناء در مواردی اندک و به عللی، شأن نزول آیات نخست بعضی از سورهها نیز ذکر شده است. منابع این بخش عبارتند از کتابهای: أسباب النزول، نمونه بینات در شأن نزول قرآن و تفسیر نمونه. | # شأن نزول: بیشتر سورههای قرآن دارای شأن نزول واحدی نیستند. در این بخش، تنها به شأن نزول سورههایی پرداخته شده است که به یکباره نازل شدهاند. البته استثناء در مواردی اندک و به عللی، شأن نزول آیات نخست بعضی از سورهها نیز ذکر شده است. منابع این بخش عبارتند از کتابهای: أسباب النزول، نمونه بینات در شأن نزول قرآن و تفسیر نمونه. | ||
# ارتباط با سوره قبل: ابتدای هر سورهای با انتهای سوره قبل دارای رابطهای است. این رابطه در هیچ روایتی توضیح داده نشده است. تنها با دقت در انتها و ابتدای سورههای قبل و بعد میتوان به برداشتی در این رابطه رسید. منبع این بخش، بیشتر تفسیر مجمع البيان است. | # ارتباط با سوره قبل: ابتدای هر سورهای با انتهای سوره قبل دارای رابطهای است. این رابطه در هیچ روایتی توضیح داده نشده است. تنها با دقت در انتها و ابتدای سورههای قبل و بعد میتوان به برداشتی در این رابطه رسید. منبع این بخش، بیشتر تفسیر مجمع البيان است. |
ویرایش