۶٬۲۹۵
ویرایش
نهج‌البلاغه پارسی (دین پرور): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
+رده
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR03509J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.) |
جز (+رده) |
||
| (۴۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR03509J1.jpg | |||
| عنوان =نهج‌البلاغه پارسی (دین پرور) | |||
| عنوان‌های دیگر =نهج‌البلاغه. فارسی - عربی | |||
| پدیدآوران = | |||
[[علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[شریف الرضی، محمد بن حسین]] (گردآورنده) | [[شریف الرضی، محمد بن حسین]] (گردآورنده) | ||
[[دین‌پرور، | [[دین‌پرور، سید جمال‌الدین]] (مترجم) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 38/041 1379الف | ||
| موضوع = | |||
علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‌ها | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
علی بن | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | بنیاد نهج‌البلاغه | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1379 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03509AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| شابک =964-6348-99-8 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =03509 | |||
| کتابخوان همراه نور =03509 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''نهج‌البلاغه پارسى''' تألیف آقاى [[دین‌پرور، سید جمال‌الدین|جمال‌الدین دين‌پرور]] از جمله ترجمه‌هاى نهج‌البلاغه [[امام على(ع)]] مى‌باشد. | |||
کلام امام منحصر به يک عصر خاص نيست، فراتر از محدوده‌هاى جغرافيايى و مرزهاى زمانى است و هر جا که انسانى و جامعه‌اى باشد، نيازمند اين سخنان نورانى و درس‌هاى زندگى‌ساز است. بايد آن‌ها را به زبان روز برگرداند و در ديدگاه همه به ويژه نسل جوان نهاد، زيرا کلام آن حضرت از علم الهى نشأت گرفته و رنگ و بوى کلام نبوى دارد. | |||
بر اساس اين فکر در طول بيش از بيست سال با نهج‌البلاغه مأنوس و محشور بودم و به مطالعه متن و شروح آن اشتغال داشتم و بخش‌هايى از آن را ترجمه نمودم و قسمت‌هايى را شرح و تفسير کردم. تلاشم اين بود که روح کلام امام را در ظرف فرهنگ و زبان روز بريزم و تقديم نسل جوان و فرهيخته کنم تا آنان نيز از اين شهد جان پرور بنوشند و سرشار از دانش علوى گردند و در ميان انديشه‌ها و مکتب‌ها خود را بيابند و استوار دارند و در مقابل بت غرب و شرق و جاهليّت مدرن بايستند و به فرهنگ خود بنازند. | |||
بر اساس اين | |||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
يکى از اهداف بنياد، تهيّه ترجمه‌اى متين و آهنگين از نهج‌البلاغه به زبان فارسى بود که محتوا و روح کلام اميرمؤمنان على عليه‌السّلام را با بيانى رسا و آشناى زمان با آميزه‌اى از بلاغت در ديدگاه نسل معاصر. سيّد [[موسوی گرمارودی، سید علی|على موسوى گرمارودى]]، در قصيده بلند و سپيد «باغبان پير تاريخ». بگذارد تا آنان در فضاى فرهنگ علوى و دنياى پرشور و جذّاب انسانى قرار گيرند و خود را بر اساس آن بسازند. | |||
مترجم مى‌گويد: در هر صورت ترجمه چنان متن پر محتوايى آن هم از شخصيّتى چون على(ع) کار ساده‌اى نيست، چون بايد نخست مفهوم آن را دريافت و حتّى‌المقدور به ابعاد و زواياى آن پرداخت و به موقعيّتى که آن کلام صادر شده است، چشم انداخت و جوانب و حوادث پيچيده بدان را که گوياى بستر و انگيزه خطبه و نامه است، باز يافت. | |||
نيز بسيارى از سخنان بايد براساس مطالب و اصول مسلّمه‌اى که در جاى خود بيان شده است، برگردانده شود، که هيچ دانش و نوشتارى نمى‌تواند، بريده از ده‌ها و صدها اصل و قانونِ از پيش ثابت شده، مورد ترجمه قرار گيرد. | |||
مثلًا درباره خطبه 79 نهج‌البلاغه که در رابطه با زنان است، چگونه مى‌توان شرايط زمانى، اجتماعى و سياسى را ناديده گرفت و نيز ده‌ها و صدها آيه و روايت مربوطه را مورد توجّه قرار نداد، بعضى از نسخه‌ها در عنوان خطبه فوق نوشته‌اند: «فى ذمّ النّسأ»، بديهى است که قطعاً اين عنوان از امام نيست، بلکه ناسخ يا گردآورنده براساس فکر و برداشت خود آن را انتخاب کرده است، و ثانياً چگونه امام عليه‌السّلام مطلق زنان را، آن هم به طور کلّى مورد نکوهش قرار مى‌دهد، مگر در قرآن کريم زنان هم رديف مردان در اوج مسائل ايمانى و معنوى و انسانى نيامده‌اند. | |||
پس امانت در ترجمه ايجاب مى‌کند، کلام امام [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]]، طورى بيان شود که شبهه ايجاد نکند و بر خلاف واقع مطلبى را منعکس نسازد. اينجا ترجمه تحت اللّفظى، رعايت امانت نيست، اگر نگوييم خيانت و خلاف حقيقت است. | |||
پس | پس ترجمه درست آن نيست که مترجم هر چه در کتاب لغت آمده است، همان را بياورد. او ضامن محتوا و مفهوم است، گاه ايجاب مى‌کند، اصل متن تحت اللّفظى ترجمه نشود و به جاى آن جمله‌اى که جان کلام است، آورده شود، و گاه مى‌بايست کلمه‌اى در ترجمه اضافه يا کم شود و نيازى هم به باز کردن پرانتز و قلّاده و... ندارد، و بسيارى از اوقات بايد در پانويس توضيح داد و يا به کتاب و نوشته‌اى ارجاع نمود. | ||
امانت در ترجمه يک اصل درست و قابل احترام است؛ امّا اصول ديگرى هم هست که بايد رعايت شود، جلوگيرى از القاى شبهه و تشويش ذهن خواننده و ارائه بحث جامع و کامل هم از همان اصول مسلّم و پذيرفته شده است. | |||
اين قلم، ترجمه را «برگردان متن و محتوا بر اساس فرهنگ و ادب پارسى» قرار داده است و همه تلاشش بر اين بوده که تا حدّ ممکن به ژرفاى کلام امام دست يابد و با استفاده از شروح و ديگر منابع، در ارائه و نمايش کلام امام توفيق پيدا کند. همه فکر و سعى مترجم بر اين بوده است که در فهم متن، کاوش کند و آن را در قالب‌هاى زود فهم و زيباى پارسى بريزد و در مواردى که مفسّران و شارحان مطالب متعدّد و متنوّع آورده و احتمالاتى را بيان کرده‌اند، به غور و تأمّل بيشتر پرداخته و آنچه را نزديک‌تر به کلام امام يافته، برگزيده است. | |||
اين | مهم‌ترين ويژگى اين ترجمه از نام آن پيداست. اگر رسالت ترجمه را اداى مقصود و بيان مطلوب از زبان مبدأ، به زبان مقصد بدانيم و باور داشته باشيم، ترجمه‌اى موفق و مطلوب است که بتواند کنه و عمق مفهوم مورد نظر را در متن اصلى به زبان دوم برگرداند. در اين صورت «نهج‌البلاغه پارسى» پيش از هر چيز فهم و درک صحيح و آسان مخاطب فارسى زبان را موردنظر قرار داده و در رسيدن به اين مقصود موفق شده است. | ||
مترجم محترم خود در عنوان فرعى کتاب اين تعبير را به کار برده‌اند: «ترجمه متن و محتواى کلام [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] براساس فرهنگ و ادب پارسى». | |||
مترجم | به جز مقدمه مترجم بخشى از پيام حضرت [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]]، به کنگره هزاره نهج‌البلاغه را در آغاز آن مى‌خوانيم. همچنين در پايان کتاب يادداشت‌هاى مترجم بر اساس شماره‌هاى فرعى متن ترجمه و نيز فهرست عناوين خطبه‌ها، نامه‌ها، حکمت‌ها همراه با عنوان‌هاى متفاوت ترجمه فارسى آمده است. در نخستين نظر سختى ترجمه نهج‌البلاغه و اهميت ويژه آن به چشم مى‌آيد. | ||
مترجم محترم با رويکرد پارسى کردن، نهج‌البلاغه آن هم براى مخاطب سال 1379 و 1380 ابتدا عنوان‌هاى اصلى را آگاهانه تغيير داده و لزوما به عنوان‌هاى انتخابى مؤلف وفادار نمانده است و آنگاه با اضافه کردن عنوان‌هاى فرعى در هر بخش متن را کوتاه کرده و به صورت پاره‌هاى مختلف از هم جدا ساخته است. | |||
نثر روان و تقريبا يک دست آن، به همين ترتيب تا پايان کتاب با خواننده ارتباط برقرار مى‌کند و در هر قدم به زبان و ادبيات امروز با خواننده سخن مى‌گويد. | |||
گاهى نيز دقّت مترجم در حفظ عبارت اصلى متن نمايان مى‌شود. در مواردى که عبارت خاصّى قابل فهم در زبان فارسى نيست و موضوع نياز به شرح و تفسير دارد، مترجم بيان موضوع را به يادداشت‌هاى خود واگذاشته و با وارد کردن کلمات فارسى نامأنوس يا نامربوط خواننده را دچار سرشکستگى نکرده است. عبارت «لا همامة نفس اضطراب فيها» در خطبه آغازين کتاب چنين است. تعبير «همامة نفس» معنايى عميق و فلسفى-کلامى دارد و در شروح نهج‌البلاغه مفاهيم متفاوتى براى آن برشمرده‌اند. مترجم محترم عينا در ترجمه فارسى همين کلمه را به کار برده و نوشته‌اند: «نيازى به حرکت جديد در ذات خود و يا «همامه‌اى» از فراسوى آن نداشت»؛ در حالى‌که بعضى مترجمان ديگر عباراتى چون «پتياره» در مقابل اين تعبير آورده‌اند يا به بيان کلّى موضوع اکتفا کرده‌اند. | |||
اين ترجمه از اين جهت به طور خاص براى جوان‌ترها مناسب است. به تعبير ديگر مى‌توان گفت بنیاد نهج‌البلاغه اينک يک ترجمه خانواده از اين کتاب گران‌سنگ بدست داده و در سال [[امام على(ع)]] به ارادتمندان و دوستداران آن بزرگوار تقديم کرده است. | |||
اين ترجمه از | البته شروع اين ترجمه جديد نيست، شايد بعضى از قسمت‌هاى آن مربوط به بيست سال پيش باشد و به همين دليل انگيزه قوى براى نشر آن نبود؛ ولى از آنجا که نهج‌البلاغه يک کتاب معمولى از يک نویسنده عادى نيست و کلمات دربردارنده مفاهيم ژرف و گسترده‌يى است، هر کس با ديدگاه خاص و زاويه‌يى مخصوص بدان مى‌نگرد و با زبان و بيانى ديگر به پردازش و استخراج مفاهيم مبادرت مى‌کند، مترجم نيز در مطالعه نهج‌البلاغه دريافت‌هايى داشته که مى‌خواسته آن را به شکل و شيوه‌يى بيان کند و شور و هيجانى را مى‌ديده و در جستجوى قالب‌هايى بوده که بتواند، لااقل بخشى از آن را اظهار دارد. بعضى از مترجمان به پاس داشت امانت در ترجمه، مطالب پيچيده و احيانا غير قابل فهمى را نگاشته‌اند که ممکن است، از نظر دستورى صحيح باشد؛ ولى در هر صورت نامفهوم است و خلاصه آنکه باز هم براى فارسى زبانان اين زمان که با ادبيات ويژه الفاظ و عبارات جديد مواجهند ترجمه جديدى را مى‌طلبيد. به علاوه از بنیاد نهج‌البلاغه اين انتظار و خواست مکرر بود که خود بر اساس سال‌ها مطالعه و تحقيق و در واقع تخصص در اين کار ترجمه‌يى را عرضه کند. | ||
شيوه‌يى که در اين ترجمه بکار رفته، راه سوم است؛ يعنى نه ترجمه تحت اللفظى است و نه ترجمه آزاد، بلکه برگردان مفهوم و محتوى بر اساس فرهنگ و ادب پارسى است؛ يعنى آنچه در ترجمه منظور است و اساسا يک مترجم آن را مى‌جويد، آنست که مى‌خواهد، در زبان دوم و با الفاظ و اصطلاحات متداول مطالب اصلى کتاب را منتقل کند، و اين در بعضى موارد با ترجمه تحت اللفظى نمى‌سازد، الفاظ و عبارات مخصوص زبان دوم را مى‌خواهد که در موارد مشابه بکار برده مى‌شود. ترجمه الفاظ ضرب المثل‌ها و کنايات و استعارات نمى‌تواند، مفهوم مورد نظر صاحب متن اصلى را برساند، بايد تفحص کرد و مثالى که در زبان دوم در چنين مواردى بکار مى‌رود، پيدا کرد و اگر نباشد با عباراتى، آن مثل را تفسير کرده و توضيح داد، و گاه ترجمه تحت اللفظى نمى‌تواند، فخامت و والائى متن را منتقل کند، بايد دست به دامن جملات و کلماتى شد که لااقل بتواند، بخشى از آن را در ديدگاه خواننده زبان دوم بگذارد و از اين قبيل مطالب بود که ترجمه جديد به دنياى کتاب راه يافت. | |||
شيوه‌يى | |||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
#فصلنامه نهج‌البلاغه شماره 1، عنون مقاله: نهج‌البلاغه پارسى در بوته نقد | |||
#فصلنامه نهج‌البلاغه شمار 1، عنوان مقاله: بنیاد نهج‌البلاغه از زبان حجةالاسلام سيد جمال‌الدين دين‌پرور مؤسس و رئيس بنیاد نهج‌البلاغه | |||
{{نهج‌البلاغه}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده: | [[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]] | ||
[[رده: | [[رده:سرگذشت‌‌نامه‌های فردی]] | ||
[[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]] | [[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]] | ||
[[رده:حالات فردی]] | [[رده:حالات فردی]] | ||
[[رده:علی | [[رده:امام علی(ع)]] | ||