کمال خوارزمی، حسین بن حسن: تفاوت میان نسخه‌ها

| data-type="authorfatherName" |

| data-type="authorbirthDate" |  

| data-type="authorBirthPlace" |

'''کمال‎الدین حسین بن حسن خوارزمی'''، از نویسندگان شیعه خوارزم، شاگرد خواجه ابوالوفاى خوارزمى، از مقربان سلطان غیاث‎الدّین شاه ملک و فرزند او، دارای ذوق شعری و نویسنده ينبوع الأسرار في نصائح الأبرار که کتابی است اخلاقی به شیوه آیات و روایات (غیر فلسفی).

'''گر پری‎چهره مه‏پیکر من بازآید     روشنایى به بصر جان به بدن بازآید'''

خود را حسین بن حسن مى‏خواند و چنین آورده:

'''دارم امید که بر رغم حسودان ز سفر     مونس جان حسین بن حسن بازآید'''

در شعر همه جا «حسین» تخلّص مى‏کرده، جز در مواردى معدود که «حسینى» را شاید به ضرورت شعرى به‎جاى «حسین» آورده.

به لقب خود «کمال‎الدّین» که دیگران بدو داده‏اند، در هیچ مورد اشارتى نکرده و همه جا با تواضع تمام به ذکر نام خود و پدرش اکتفا کرده‏»<ref>خوارزمی، حسین بن حسن، صفحه‎های بیست‎وپنج و بیست‎وشش</ref>.

زادگاهش خوارزم بوده و بیشتر عمر را ظاهرا در آنجا به سر برده و اینکه برخى اصل او را از کاشان یا اندجان یا جاى دیگر خوانده‏اند به اثبات نرسیده است و نیز این مطلب که برخى از نویسندگان، نسب او را به نجم‎الدّین کبرى رسانیده‏اند، قولى ناصواب است‏<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‎وشش</ref>.

«از تاریخ ولادت او گرچه در هیچ اثرى خبرى دیده نشد، ولى با قراینى که در دست است به ظنّ نزدیک به یقین مى‏توان گفت در حدود اواسط نیمه دوم قرن هشتم هجرى (یعنى بین سال‎هاى 770 تا 780) چشم به جهان گشوده‏»‏<ref>همان، صفحه بیست‎وهشت</ref>.

«آنچه از اشعار و آثار او برمى‏آید، سفرى به «دشت»، «سراى» و «حاج ترخان» و برخى از نواحى اطراف خوارزم کرده؛ به امر و اشارت غیاث الدین شاه ملک و براى تألیف قلوب و تحبیب امرا و سلاطین اطراف خوارزم. سفرى نیز به خراسان و مشهد امام هشتم علىّ بن موسى الرّضا داشته و یک چند از عمر خود را در آنجا گذرانیده است‏...»‏<ref>همان</ref>.

«کمال‎الدّین خوارزمى را با غیاث‎الدّین شاه ملک، انس و الفتى تمام بود. از محبّت‎هاى او منّت‎ها به جان داشت؛ به‏طورى‎که آثار خود را که پس از مرگ وى نوشته است، به ذکر جمیل او مى‏آراید. شاه ملک را نیز بدو اخلاصى به‎غایت و لطف و عنایتى بى‏نهایت بود و در وصایا و نصایح خویش فرزند کامگار و جانشین خود را بدو سپرده بود. ولى به‎طورى‎که از پاره‏اى اشعار و برخى قراین و آثار برمى‏آید، این شاهزاده جوان گویا مانند پدر بدو توجّهى نداشته و به‏رغم بدسگالان کج‏اندیش او را مورد اعزاز و احترام خویش قرار نداده است‏»‏<ref>همان، صفحه سی</ref>.

از میان این کتاب‎ها، بعضى بنا به اظهار و اقرار صریح مؤلّف یا قراین و امارات کافى، قطعا از آثار اوست و برخى مطلقا از او نیست و انتساب آنها بدو خطاى محض است و دو کتاب نیز منسوب بدوست که درباره نادرستى یا درستى انتساب آنها تا زمانى که دسترسى به اصل یا رونویس نسخه حاصل نشده نمى‏توان به داورى برخاست<ref>ر.ک: همان، صفحه سی‎وشش و سی‎وهفت</ref>.

[[رده:قربانی-باقی زاده]]