پرش به محتوا

رباعیات باباطاهر عریان: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR32818J1.jpg | عنوان =‏رباعیات باباطاهر عریان | عنوان‌...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۴: خط ۳۴:
==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
ناشر، مقدمه خویش بر دیوان را پس از ذکر این دوبیتی از بابا طاهر:
ناشر، مقدمه خویش بر دیوان را پس از ذکر این دوبیتی از بابا طاهر:
'''الهی آتش عشقم به جان زن  شرر زان شعله‎ام بر استخوان زن'''
{{شعر}}
'''چو شمعم برفروز از آتش عشق  بر آن آتش دلم پروانه‎سان زن'''
{{ب|''الهی آتش عشقم به جان زن  شرر زان شعله‎ام بر استخوان زن''}}
{{ب|''چو شمعم برفروز از آتش عشق  بر آن آتش دلم پروانه‎سان زن''}}
{{پایان شعر}}
 
این‎گونه آغاز کرده است:
این‎گونه آغاز کرده است:
شاید در میان گنجینه عظیم معارف منظوم پارسی، کمتر یادگاری به دلنشینی و سادگی و نفوذ تأثیر دوبیتی‎های باباطاهر عریان، بتوان یافت. در میان این ترانه‎های کوتاه و شورانگیز، آموزنده‎ترین پندهای عمیق و جان‎سوزترین زمزمه‎های دل عارفی عاشق، به یکدیگر درآمیخته و به مؤثرترین کلام بیان می‎شود:
شاید در میان گنجینه عظیم معارف منظوم پارسی، کمتر یادگاری به دلنشینی و سادگی و نفوذ تأثیر دوبیتی‎های باباطاهر عریان، بتوان یافت. در میان این ترانه‎های کوتاه و شورانگیز، آموزنده‎ترین پندهای عمیق و جان‎سوزترین زمزمه‎های دل عارفی عاشق، به یکدیگر درآمیخته و به مؤثرترین کلام بیان می‎شود:
'''مکن کاری که بر پا سنگت آید  جهان با این فراخی تنگت آید'''
 
'''چو فردا نامه‎‎خوانان نامه خوانند  تو خود از نامه خود ننگت آید'''<ref>مقدمه ناشر، ص4</ref>.
{{شعر}}
{{ب|''مکن کاری که بر پا سنگت آید  جهان با این فراخی تنگت آید''}}
{{ب|''چو فردا نامه‎‎خوانان نامه خوانند  تو خود از نامه خود ننگت آید''}}
{{پایان شعر}}
<ref>مقدمه ناشر، ص4</ref>.


اشعار باباطاهر در اکثریت قریب به اتفاق تذکره‎ها موجود و از روزگاران گذشته در سینه صاحبان ذوق و حال محفوظ است. آیا این بدان سبب نیست که این عشق و شیفتگی به محبوب و معبود حقیقی، عمقی در جان و ریشه‎ای در فطرت انسان دارد؟  
اشعار باباطاهر در اکثریت قریب به اتفاق تذکره‎ها موجود و از روزگاران گذشته در سینه صاحبان ذوق و حال محفوظ است. آیا این بدان سبب نیست که این عشق و شیفتگی به محبوب و معبود حقیقی، عمقی در جان و ریشه‎ای در فطرت انسان دارد؟  
'''دلی دیرم خریدار محبت  کزو گرم است بازار محبت'''
 
'''لباسی بافتم بر قامت دل    ز پود محنت و تار محبت'''
{{شعر}}
{{ب|''دلی دیرم خریدار محبت  کزو گرم است بازار محبت''}}
{{ب|''لباسی بافتم بر قامت دل    ز پود محنت و تار محبت''}}
{{پایان شعر}}
 
کثرت تکرار و شیوایی و سادگی بیان در دوبیتی‎های باباطاهر به‎حدی است که بسیاری از آنها را به‎صورت ضرب‎المثل‎های مشهور زبان پارسی درآورده؛ نظیر:
کثرت تکرار و شیوایی و سادگی بیان در دوبیتی‎های باباطاهر به‎حدی است که بسیاری از آنها را به‎صورت ضرب‎المثل‎های مشهور زبان پارسی درآورده؛ نظیر:
«چه خوش‎تر مهربونی هر دو سر بی»، «تو که نوشم نه‎ای نیشم چرایی»، «اگر دردم یکی بودی چه بودی»، «یکی درد و یکی درمان پسندد»، «بیا سوته‎دلان گرد هم آییم»، «متاع کفر و دین بی‎مشتری نیست»...<ref>ر.ک: همان، ص4-5</ref>.
«چه خوش‎تر مهربونی هر دو سر بی»، «تو که نوشم نه‎ای نیشم چرایی»، «اگر دردم یکی بودی چه بودی»، «یکی درد و یکی درمان پسندد»، «بیا سوته‎دلان گرد هم آییم»، «متاع کفر و دین بی‎مشتری نیست»...<ref>ر.ک: همان، ص4-5</ref>.


از نگاه نویسنده مقدمه، از برخی دوبیتی‎های باباطاهر می‎توان دریافت که وی مذهب شیعه اثنا‎عشری داشته است؛ چنان‎که در موارد ذیل به آن تصریح کرده:
از نگاه نویسنده مقدمه، از برخی دوبیتی‎های باباطاهر می‎توان دریافت که وی مذهب شیعه اثنا‎عشری داشته است؛ چنان‎که در موارد ذیل به آن تصریح کرده:
'''شو تارت ببینم تار تارو    گرفته ظلمت هر برج و بارو'''
{{شعر}}
'''خدایا روشنایی بر دلم ده    که تا بینم جمال هشت و چارو'''
 
'''مو آن مستم که پا از سر ندونم    سر و پایی به‎جز دلبر ندونم'''
{{ب|''شو تارت ببینم تار تارو    گرفته ظلمت هر برج و بارو''}}
'''دلارامی کزو گیرد دل آرام    به‎غیراز ساقی کوثر ندونم'''
{{ب|''خدایا روشنایی بر دلم ده    که تا بینم جمال هشت و چارو''}}
{{ب|''مو آن مستم که پا از سر ندونم    سر و پایی به‎جز دلبر ندونم''}}
{{ب|''دلارامی کزو گیرد دل آرام    به‎غیراز ساقی کوثر ندونم''}}
{{پایان شعر}}
 
نویسنده، التزام بابا به عرفان مشروع و عرفان مکتب اهل‎بیت(ع) که مبرا از ناخالصی‎های غیر توحیدی و منزه از اجتهادها و تخیلات ناصواب است را هم دلیل بر گرایش او به مذهب اثناعشریه دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص5-6</ref>.
نویسنده، التزام بابا به عرفان مشروع و عرفان مکتب اهل‎بیت(ع) که مبرا از ناخالصی‎های غیر توحیدی و منزه از اجتهادها و تخیلات ناصواب است را هم دلیل بر گرایش او به مذهب اثناعشریه دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص5-6</ref>.


در یکی از دوبیتی‎های بابا، خوف و رجا با استمداد از سه آیه قرآن کریم بیان می‎گردد:
در یکی از دوبیتی‎های بابا، خوف و رجا با استمداد از سه آیه قرآن کریم بیان می‎گردد:
'''مو از «قالوا بلی» تشویش دیرم    گنه از برگ و باران بیش دیرم'''
{{شعر}}
'''اگر «لا تقنطوا» دستم نگیرد    من از «يا ويلنا» اندیش دیرم''' <ref>ر.ک: همان، ص7</ref>.
 
{{ب|''مو از «قالوا بلی» تشویش دیرم    گنه از برگ و باران بیش دیرم''}}
{{ب|''اگر «لا تقنطوا» دستم نگیرد    من از «يا ويلنا» اندیش دیرم''}} <ref>ر.ک: همان، ص7</ref>.
{{پایان شعر}}


از این پیر دل‎سوخته، به‎غیراز دوبیتی‎ها که در ا ین دفتر می‎بینید، جملات و عبارات کوتاهی به زبان عربی باقی مانده که به‎غیراز زیبایی لفظ، حکایت از مقامات علمی و مدارج او در معرفت و سلوک است با استمداد فراوان از آیات قرآن کریم و اخبار و احادیث پیغمبر اکرم و ائمه معصومین.
از این پیر دل‎سوخته، به‎غیراز دوبیتی‎ها که در ا ین دفتر می‎بینید، جملات و عبارات کوتاهی به زبان عربی باقی مانده که به‎غیراز زیبایی لفظ، حکایت از مقامات علمی و مدارج او در معرفت و سلوک است با استمداد فراوان از آیات قرآن کریم و اخبار و احادیث پیغمبر اکرم و ائمه معصومین.
خط ۷۶: خط ۹۴:
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]]
[[رده:قربانی-باقی زاده]]
 
[[رده: 25 شهریور الی 24 مهر]]
 
[[رده:سال97-25شهریور الی24 مهر]]
[[رده:سال97-25شهریور الی24 مهر]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش