پرش به محتوا

مكاشفة القلوب المقرب إلی علام الغيوب: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۸: خط ۳۸:




'''معرفى  اجمالى'''
== معرفى  اجمالى ==
   
   
'''مکاشفة  القلوب  المقرب  إلى  علام  الغيوب''' ، اثر ابوحامد غزالى  )504ق ( است  که  به  زبان  عربى  پيرامون  برخى  از موضوعات  اخلاقى  و عرفانى  برگرفته  از آيات  و روايات ، نوشته  شده  است .
'''مکاشفة  القلوب  المقرب  إلى  علام  الغيوب''' ، اثر ابوحامد غزالى  (504ق)است  که  به  زبان  عربى  پيرامون  برخى  از موضوعات  اخلاقى  و عرفانى  برگرفته  از آيات  و روايات ، نوشته  شده  است .


== ساختار ==  
== ساختار ==  
کتاب  با معرفى  مؤلف  آغاز گرديده  و در ادامه ، مقدمه اى  از محقق  کتاب  ذکر شده  و سپس  طى  111 باب  به  مطالب  اخلاقى  و عرفانى  در موضوعات  پراکنده  اشاره  شده  است .
کتاب  با معرفى  مؤلف  آغاز گرديده  و در ادامه ، مقدمه اى  از محقق  کتاب  ذکر شده  و سپس  طى  111 باب  به  مطالب  اخلاقى  و عرفانى  در موضوعات  پراکنده  اشاره  شده  است .
روش  مؤلف  بر اين  بوده  که  در هر باب  با آوردن  آيه  و روايتى  به  بحث  ادامه  داده  و از قول  حکماء و بزرگان ، با عبارت  «قال  بعض  الحکماء» استفاده  کرده  و در هر بابى  اگر مى خواسته  حکايتى  را به عنوان  شاهد مثال  و توضيح  مطلب  ذکر کند، ابتدا لفظ «حکى » يا «حکاية » را ذکر نموده  و سپس  داستان  و حکايت  را آورده  است .
روش  مؤلف  بر اين  بوده  که  در هر باب  با آوردن  آيه  و روايتى  به  بحث  ادامه  داده  و از قول  حکماء و بزرگان ، با عبارت  «قال  بعض  الحکماء» استفاده  کرده  و در هر بابى  اگر مى خواسته  حکايتى  را به عنوان  شاهد مثال  و توضيح  مطلب  ذکر کند، ابتدا لفظ «حکى» يا «حکاية» را ذکر نموده  و سپس  داستان  و حکايت  را آورده  است .
اکثر ابواب  کتاب  از 3 يا 4 صفحه  تجاوز نمى کند و همه  آنها داراى  يکدستى  در حجم  مطالب  است .
اکثر ابواب  کتاب  از 3 يا 4 صفحه  تجاوز نمى کند و همه  آنها داراى  يکدستى  در حجم  مطالب  است .


== گزارش  محتوا ==  
== گزارش  محتوا ==  
در ابتدا، شرح  حالى  از مؤلف  کتاب ، ابوحامد غزالى ، ذکر شده  است  و در آن  به  معرفى  آثار، اساتيد و شاگردان  وى  پرداخته  شده  است . در ادامه ، مقدمه اى  از محقق  کتاب ، آقاى  عبد المجيد طعمه  حلبى  آورده  شده  است  که  حاکى  از اين  است  که  کتاب  »مکاشفة القلوب  المقرب  الى  علام  الغيوب « اثر غزالى  را مختصر نموده  و نام  آن  را «مکاشفة  القلوب » نهاده  است . سپس  اصل  کتاب  با باب  اول  به  نام  »فى  بيان  الخوف « آغاز مى گردد و با باب  111 به  نام  «فى  وفات  النبى (ص)» خاتمه  مى يابد.
در ابتدا، شرح  حالى  از مؤلف  کتاب ، ابوحامد غزالى ، ذکر شده  است  و در آن  به  معرفى  آثار، اساتيد و شاگردان  وى  پرداخته  شده  است . در ادامه ، مقدمه اى  از محقق  کتاب ، آقاى  عبد المجيد طعمه  حلبى  آورده  شده  است  که  حاکى  از اين  است  که  کتاب  «مکاشفة القلوب  المقرب  الى  علام  الغيوب» اثر غزالى  را مختصر نموده  و نام  آن  را «مکاشفة  القلوب» نهاده  است . سپس  اصل  کتاب  با باب  اول  به  نام  »فى  بيان  الخوف « آغاز مى گردد و با باب  111 به  نام  «فى  وفات  النبى (ص)» خاتمه  مى يابد.
مؤلف ، پس  از نام  حضرت  على (ع)، عبارت  «کرم  الله  وجهه » و بعد از اسم  خلفا عبارت  «رضى  الله  عنه » را ذکر نموده  است .
مؤلف ، پس  از نام  حضرت  على (ع)، عبارت  «کرم  الله  وجهه » و بعد از اسم  خلفا عبارت  «رضى  الله  عنه » را ذکر نموده  است .
#: ابواب  کتاب  را مى توان  به  چند دسته  زير تقسيم  نمود:
#: ابواب  کتاب  را مى توان  به  چند دسته  زير تقسيم  نمود:
خط ۵۶: خط ۵۶:
# ابواب  مربوط به  فضيلت  ماه هاى  قمرى ، مانند: شعبان ، رمضان ، رجب  و...
# ابواب  مربوط به  فضيلت  ماه هاى  قمرى ، مانند: شعبان ، رمضان ، رجب  و...


مؤلف  اگر در نقل  حکايت ها، اسمى  از اشخاص  را مى دانسته ، به  آن  اشاره  کرده  و اگر از آن  بى اطلاع  بوده ، با عبارت  »قال  بعض  الحکماء«، »حکى بعض  الصالحين « و يا »روى انّ بعضهم « به  حکايت  يا شاهد مثال  خود استناد جسته  است .
مؤلف  اگر در نقل  حکايت ها، اسمى  از اشخاص  را مى دانسته ، به  آن  اشاره  کرده  و اگر از آن  بى اطلاع  بوده ، با عبارت  »قال  بعض  الحکماء«، «حکى بعض  الصالحين» و يا «روى انّ بعضهم» به  حکايت  يا شاهد مثال  خود استناد جسته  است .
اکثر ابواب  کتاب ، به صورت  مرتب  و دسته بندى  شده  است  که  در آنها مى توان  چند مطلب  را مشاهده  نمود:
اکثر ابواب  کتاب ، به صورت  مرتب  و دسته بندى  شده  است  که  در آنها مى توان  چند مطلب  را مشاهده  نمود:
# استفاده  از آيات ؛
# استفاده  از آيات ؛
خط ۶۲: خط ۶۲:
# نقل  سخن  بزرگان  و عرفا؛
# نقل  سخن  بزرگان  و عرفا؛
# نقل  حکايت هايى  جهت  توضيح  بيشتر مطلب و شاهدِ مثال .
# نقل  حکايت هايى  جهت  توضيح  بيشتر مطلب و شاهدِ مثال .
از جمله  مباحث  کتاب ، بحث  خوف  است . مؤلف ، با آوردن  خبرى  از پيامبر(ص) بدين  قرار که : »خدا ملکى  را خلق  کرد که  بالى  در مشرق  و بالى  در مغرب  دارد، سر او زير عرش  الهى ، دو پايش  زير زمين  هفتم  و به  تعداد مخلوقات  الهى ، پر دارد. هنگامى  که  مرد يا زنى  از امت  من  بر من  صلوات  بفرستد، خدا اين  ملک  را امر مى کند که  در دريايى  از نور در تحت  عرش  الهى  فرو رود سپس  خارج  گردد و بالش  را در آن  حرکت  مى دهد، سپس  از هر پرى  قطره اى  مى چکد، سپس  خدا از هر قطره  ملکى  را خلق  مى کند که  براى  اين  شخص  تا روز قيامت  طلب  استغفار مى کنند«.
از جمله  مباحث  کتاب ، بحث  خوف  است . مؤلف ، با آوردن  خبرى  از پيامبر(ص) بدين  قرار که : «خدا ملکى  را خلق  کرد که  بالى  در مشرق  و بالى  در مغرب  دارد، سر او زير عرش  الهى ، دو پايش  زير زمين  هفتم  و به  تعداد مخلوقات  الهى ، پر دارد. هنگامى  که  مرد يا زنى  از امت  من  بر من  صلوات  بفرستد، خدا اين  ملک  را امر مى کند که  در دريايى  از نور در تحت  عرش  الهى  فرو رود سپس  خارج  گردد و بالش  را در آن  حرکت  مى دهد، سپس  از هر پرى  قطره اى  مى چکد، سپس  خدا از هر قطره  ملکى  را خلق  مى کند که  براى  اين  شخص  تا روز قيامت  طلب  استغفار مى کنند».
در ادامه  اين  حديث ، آورده  که  بعضى  از حکماء گفته اند: »سلامت جسم ، در قلت  طعام  و سلامت  روح ، در قلت  گناه  و سلامت  دين ، در صلوات  فرستادن  بر خير الانام ، حضرت  محمد(ص) است «.
در ادامه  اين  حديث ، آورده  که  بعضى  از حکماء گفته اند: «سلامت جسم ، در قلت  طعام  و سلامت  روح ، در قلت  گناه  و سلامت  دين ، در صلوات  فرستادن  بر خير الانام ، حضرت  محمد(ص) است ».
وى  در ادامه  بحث  خوف ، اين  آيه  را ذکر مى کند: '''يا ايها الذين  آمنوا اتقوا الله''' ، بعد مى گويد: «يعنى  از خدا خشيت  داشته  باشيد«، سپس  اين  آيه  را آورده : '''و لتنظر نفس  ما قدمت  لغد''' و مى گويد: «يعنى  انسان  بايد براى  روز قيامت  عمل  کند و معناى  آن  اين  است  که  صدقه  بدهيد و فرمان  خدا را اطاعت  کنيد تا در روز قيامت ، پاداش  الهى  را بيابيد»، سپس  اين  آيه  را آورده : '''و اتقو الله  ان  الله  خبير بما تعملون'''  و در ادامه ، ذکر مى کند که  خدا آگاه  به  خير و شر است ، پس  ملائکه ، آسمان ، زمين ، شب  و روز، همه  در روز قيامت  شهادت  مى دهند به  آنچه  که  ابن  آدم  از خير و شر عمل  کرده  است  حتى  جوارحش  شهادت  مى دهند.
وى  در ادامه  بحث  خوف ، اين  آيه  را ذکر مى کند: '''يا ايها الذين  آمنوا اتقوا الله''' ، بعد مى گويد: «يعنى  از خدا خشيت  داشته  باشيد«، سپس  اين  آيه  را آورده : '''و لتنظر نفس  ما قدمت  لغد''' و مى گويد: «يعنى  انسان  بايد براى  روز قيامت  عمل  کند و معناى  آن  اين  است  که  صدقه  بدهيد و فرمان  خدا را اطاعت  کنيد تا در روز قيامت ، پاداش  الهى  را بيابيد»، سپس  اين  آيه  را آورده : '''و اتقو الله  ان  الله  خبير بما تعملون'''  و در ادامه ، ذکر مى کند که  خدا آگاه  به  خير و شر است ، پس  ملائکه ، آسمان ، زمين ، شب  و روز، همه  در روز قيامت  شهادت  مى دهند به  آنچه  که  ابن  آدم  از خير و شر عمل  کرده  است  حتى  جوارحش  شهادت  مى دهند.
زمين  براى  مؤمن  شهادت  مى دهد و مى گويد: بر من  نماز گذارده ، روزه  گرفته ، حج  رفته ، پس  مؤمن  شاد مى شود و عليه  کافر شهادت  مى دهد و مى گويد: بر روى  من  به  خدا شرک  ورزيد، زنا کرد، شراب  خورد، اکل  به  حرام  نمود.
زمين  براى  مؤمن  شهادت  مى دهد و مى گويد: بر من  نماز گذارده ، روزه  گرفته ، حج  رفته ، پس  مؤمن  شاد مى شود و عليه  کافر شهادت  مى دهد و مى گويد: بر روى  من  به  خدا شرک  ورزيد، زنا کرد، شراب  خورد، اکل  به  حرام  نمود.
۸۵

ویرایش