پرش به محتوا

تاریخ رشیدی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۸ سپتامبر ۲۰۱۸
جز
جایگزینی متن - 'اميركبير' به 'امیرکبیر'
جز (جایگزینی متن - ' | کتابخانۀ دیجیتال نور =' به '| کتابخانۀ دیجیتال نور =')
جز (جایگزینی متن - 'اميركبير' به 'امیرکبیر')
خط ۳۸: خط ۳۸:
كتاب از دو پيش گفتار و يك مقدمه و يك سر آغاز شروع شده است، سپس مؤلف كتاب را به دو بخش تقسيم كرده، بخش نخست را «تاريخ اصل» و بخش دوم را «مختصر» ناميده است. محتواى كتاب نخست، سرگذشت دو سلسله هم زمان، اما جدا از هم را در بر مى‌گيرد: يكى سلسله خانان مغولستان از زمان تغلق تيمور و پدرش يسان بوغا كه نخستين كسى بوده كه خود را از شاخه اصلى مغولان جغتايى جدا ساخته و ديگرى امراى دوغلات كه تابع آنان بوده و در تركستان شرقى به سر مى‌ربرده‌اند. بخش عمده‌اى از تارخى تغلق تيمور را ميرزا حيدر از ظفرنامه شرف‌الدين على يزدى عينا نقل كرده است.
كتاب از دو پيش گفتار و يك مقدمه و يك سر آغاز شروع شده است، سپس مؤلف كتاب را به دو بخش تقسيم كرده، بخش نخست را «تاريخ اصل» و بخش دوم را «مختصر» ناميده است. محتواى كتاب نخست، سرگذشت دو سلسله هم زمان، اما جدا از هم را در بر مى‌گيرد: يكى سلسله خانان مغولستان از زمان تغلق تيمور و پدرش يسان بوغا كه نخستين كسى بوده كه خود را از شاخه اصلى مغولان جغتايى جدا ساخته و ديگرى امراى دوغلات كه تابع آنان بوده و در تركستان شرقى به سر مى‌ربرده‌اند. بخش عمده‌اى از تارخى تغلق تيمور را ميرزا حيدر از ظفرنامه شرف‌الدين على يزدى عينا نقل كرده است.


بخش دوم كتاب، زندگانى مؤلف و حوادث ايام او را دربر مى‌گيرد. در اين بخش ميرزا حيدر خود را چنين مغرفى كرده است: «پسر محمدحسين گوركان بن محمد حيدر گوركان بن اميركبير سيد على بن امير احمد بن خداداد بن امير بولاجى» و اين امير بولاجى همان است كه يسان بوغا را در كسب مقام خانى مساعدت كرده است.
بخش دوم كتاب، زندگانى مؤلف و حوادث ايام او را دربر مى‌گيرد. در اين بخش ميرزا حيدر خود را چنين مغرفى كرده است: «پسر محمدحسين گوركان بن محمد حيدر گوركان بن امیرکبیر سيد على بن امير احمد بن خداداد بن امير بولاجى» و اين امير بولاجى همان است كه يسان بوغا را در كسب مقام خانى مساعدت كرده است.


ارزش تاريخ رشيدى به اين است كه مؤلف شاهد عينى وقايع بوده و خود گاهى در متن ماجرا قرار داشته و در برخى از جنگ‌ها شخصا حضور يافته و حدود ده سال نيز حاكم كشمير بوده است. موقعيت اجتماعى وى طورى بوده كه راويان كتابش بيشتر از پادشاهان و سلاطين و امرا بوده‌اند و خود او مدت‌ها نزد بابر، عبيدالله سلطان (عبيدالله خان بعدى و پادشاه ازبكان)، ميرزا خان برادر بابر و حاكم بدخشان، سلطان سعيد پادشاه تركستان، كامران ميرزا و همايون پادشاه، پسران، بابر، به سر برده است.
ارزش تاريخ رشيدى به اين است كه مؤلف شاهد عينى وقايع بوده و خود گاهى در متن ماجرا قرار داشته و در برخى از جنگ‌ها شخصا حضور يافته و حدود ده سال نيز حاكم كشمير بوده است. موقعيت اجتماعى وى طورى بوده كه راويان كتابش بيشتر از پادشاهان و سلاطين و امرا بوده‌اند و خود او مدت‌ها نزد بابر، عبيدالله سلطان (عبيدالله خان بعدى و پادشاه ازبكان)، ميرزا خان برادر بابر و حاكم بدخشان، سلطان سعيد پادشاه تركستان، كامران ميرزا و همايون پادشاه، پسران، بابر، به سر برده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش