۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
التبر المسبوك في نصيحة الملوك: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'فارسى' به 'فارسی'
جز (جایگزینی متن - 'فعاليت‌هاى' به 'فعالیت‌های') |
جز (جایگزینی متن - 'فارسى' به 'فارسی') |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''التبر المسبوك في نصيحة الملوك''' يا نصحه الملوك، تألیف امام شافعى [[غزالی، محمد بن محمد|محمد بن محمد غزالى]] (متوفى 505ق) است كه آن را به | '''التبر المسبوك في نصيحة الملوك''' يا نصحه الملوك، تألیف امام شافعى [[غزالی، محمد بن محمد|محمد بن محمد غزالى]] (متوفى 505ق) است كه آن را به فارسی برای سلطان محمد فرزند ملكشاه سلجوقى نوشت و يكى از شاگردانش آن را به عربى برگرداند. | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
كتاب در دو بخش تنظيم شده است. بخش اول در اصل ايمان است كه شامل ده اصل درباره خالق و ده اصل درباره عدل و انصاف است. بخش دوم، داراى دو قسمت است كه قسمت اول با ده مثال در معرفت دنيا، و قسمت دوم در معرفت نفس كه شامل پنج حكايت است. | كتاب در دو بخش تنظيم شده است. بخش اول در اصل ايمان است كه شامل ده اصل درباره خالق و ده اصل درباره عدل و انصاف است. بخش دوم، داراى دو قسمت است كه قسمت اول با ده مثال در معرفت دنيا، و قسمت دوم در معرفت نفس كه شامل پنج حكايت است. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
از ديگر نقاط ضعف اين منابع آن است كه چون مورخان اين دوره از صاحبان مقامات دولتى بوده و بين آنان رقابت و مبارزه شديد وجود داشته است، گاهى به سعايت و سخن‌چينى و توطئه‌چينى عليه يكديگر مى‌پرداختند. از اين رو برخى اخبار اين منابع كينه‌توزانه و بغض‌آلود و يا حداقل بدبينانه است. اين نكته در قضاوت‌هايى كه برخى مؤلفان درباره همديگر كرده‌اند و طعنه و نيش و كنايه‌هايى كه بر يكديگر زده‌اند، كاملاً مشخص است. | از ديگر نقاط ضعف اين منابع آن است كه چون مورخان اين دوره از صاحبان مقامات دولتى بوده و بين آنان رقابت و مبارزه شديد وجود داشته است، گاهى به سعايت و سخن‌چينى و توطئه‌چينى عليه يكديگر مى‌پرداختند. از اين رو برخى اخبار اين منابع كينه‌توزانه و بغض‌آلود و يا حداقل بدبينانه است. اين نكته در قضاوت‌هايى كه برخى مؤلفان درباره همديگر كرده‌اند و طعنه و نيش و كنايه‌هايى كه بر يكديگر زده‌اند، كاملاً مشخص است. | ||
در ميان آثار | در ميان آثار فارسی [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]]، پس از [[كیمیای سعادت|كيمياى سعادت]]، نصيحة الملوك بزرگ‌ترين و مهم‌ترين كتاب اوست، كه به شكل پند و اندرز برای سلاطين، وزرا و امرا نوشته شده است. | ||
از دو بخش تشكيل شده؛ بخش اول، كمتر از يك سوم كل متن است. | از دو بخش تشكيل شده؛ بخش اول، كمتر از يك سوم كل متن است. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
[[پورجوادی، نصرالله|نصرالله پورجوادى]] در كتاب خود تحت عنوان «دو مجدد» می‌نويسد (ص 414): «ولى حقيقت اين است كه چيزى كه بخش اول خوانده شده مقدمه نصيحة الملوك نيست بلكه اصل نصيحة الملوك است، چه آنچه بخش دوم نصيحة الملوك خوانده شده است اثر [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] نيست، بلكه نوشته شخص ديگرى است.» وى مى‌افزايد «در مورد اصالت بخش اول مى‌توان مطمئن بود، در مورد بخش دوم، به عكس، مى توان با اطمينان گفت كه از [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] نيست.» | [[پورجوادی، نصرالله|نصرالله پورجوادى]] در كتاب خود تحت عنوان «دو مجدد» می‌نويسد (ص 414): «ولى حقيقت اين است كه چيزى كه بخش اول خوانده شده مقدمه نصيحة الملوك نيست بلكه اصل نصيحة الملوك است، چه آنچه بخش دوم نصيحة الملوك خوانده شده است اثر [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] نيست، بلكه نوشته شخص ديگرى است.» وى مى‌افزايد «در مورد اصالت بخش اول مى‌توان مطمئن بود، در مورد بخش دوم، به عكس، مى توان با اطمينان گفت كه از [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] نيست.» | ||
از جمله دلايلى كه بخش دوم از [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] نيست اينست كه نويسنده دراين بخش اشعار | از جمله دلايلى كه بخش دوم از [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] نيست اينست كه نويسنده دراين بخش اشعار فارسی فراوانى نقل كرده است در حالى‌كه غزالى معمولاً در آثار خود اين كار را نمى‌كند. ذكر مطالب مربوط به پادشاهان قديم ايران زمين مانند گشتاسب و شاپور و اردشير، و ستايش از قوم ايرانى با روحيه غزالى به كلى مغايرت دارد. [[زرین‌کوب، عبدالحسین|عبدالحسين زرين كوب]] در كتاب «فرار از مدرسه» به دليل تفاوتى كه در سبک و نوع مطالب اين بخش با ساير آثار [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] ديده مى‌شود ثابت كرده است كه بخش دوم نصيحة الملوك كه شامل ابواب هفتگانه است از غزالى نيست. بعضى از محققان غربى نيز چون پاتريشا كرون انتساب بخش دوم اين كتاب را به امام غزالى مردود شمرده‌اند. | ||
== وضعيت كتاب== | == وضعيت كتاب== | ||