۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'پايان' به 'پایان') |
جز (جایگزینی متن - 'وي' به 'وی') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
از برخى آثار او چنين برمىآيد كه زمانى، روابطش با ملك افضل تيره شد و بهناچار مدتى از ديوان انشا كناره گرفت، اما عاقبت به يمن بلاغت و ظرافتى كه در چند رساله اعتذاريه به كار بست، دل وزير را به دست آورد و دوباره به منصب سابق خود بازگشت. بركنارى موقت او از ديوان انشا، در واقع بىحاصل نبود؛ چه، وى توانست وقت خود را صرف نگارش مجموعه رسائلى كند كه بعدها، «الافضليات» ناميده شد. | از برخى آثار او چنين برمىآيد كه زمانى، روابطش با ملك افضل تيره شد و بهناچار مدتى از ديوان انشا كناره گرفت، اما عاقبت به يمن بلاغت و ظرافتى كه در چند رساله اعتذاريه به كار بست، دل وزير را به دست آورد و دوباره به منصب سابق خود بازگشت. بركنارى موقت او از ديوان انشا، در واقع بىحاصل نبود؛ چه، وى توانست وقت خود را صرف نگارش مجموعه رسائلى كند كه بعدها، «الافضليات» ناميده شد. | ||
ذوق و استعداد ابن صيرفى، بيشتر در 4 زمينه تجلّى داشته است: مسائل ديوانى؛ تاريخ؛ کتابت و شعر. آثارى كه در اين زمينهها از وى برجاى مانده، همه سخت سودمندند. به ادعاى خود وى، «قانون ديوان الرسائل» او نخستين اثر در اين باب است و او | ذوق و استعداد ابن صيرفى، بيشتر در 4 زمينه تجلّى داشته است: مسائل ديوانى؛ تاريخ؛ کتابت و شعر. آثارى كه در اين زمينهها از وى برجاى مانده، همه سخت سودمندند. به ادعاى خود وى، «قانون ديوان الرسائل» او نخستين اثر در اين باب است و او مىگوید كه ديگران درباره شعر و کتابت خراج و سپاه، آثار متعددى تأليف كرده و كار ديوان انشا يا کتابت دستگاه ملوك را فرونهادهاند؛ ازاينرو، وى به اين مهم پرداخته است. نمىدانيم اين ادعا تا چه حد مقرون به صواب است، زيرا 300 سال پس از وى، [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] اشاره مىكند كه درباره کتابت خراج و انشا، آثار متعددى نگاشته شده، اما او هيچ کتابى درباره کتابت سپاه نديده است و نيز در فهارس، به انبوهى کتاب برمىخوريم كه درباره آيين کتابت تأليف يافته است. | ||
بنابراين، ادعاى ابن صيرفى تنها از اين جهت درست مىتواند بود كه | بنابراين، ادعاى ابن صيرفى تنها از اين جهت درست مىتواند بود كه بگویيم وى احوال رئيس ديوان انشا و كاتبان زيردست او، علومى كه بايد بدانند، صفاتى را كه بايد داشته باشند و بهخصوص سازمان ادارى ديوان را به شيوهاى شرح كرده كه سابقه نداشته است. در معدود آثارى كه در اين باب به دست رسيده، بهراستى اشاره به اين گونه مسائل، اندك است. | ||
هنر او در تاريخنگارى در «الاشارة» كه تاريخ وزيران فاطمى است، جلوهگر است. وى در اين کتاب، نامها و القاب و اقدامات وزيران و نيز سال وزارت آنان را بهدقت بيان كرده و کتاب | هنر او در تاريخنگارى در «الاشارة» كه تاريخ وزيران فاطمى است، جلوهگر است. وى در اين کتاب، نامها و القاب و اقدامات وزيران و نيز سال وزارت آنان را بهدقت بيان كرده و کتاب خویش را يكى از منابع ارزنده تاريخى ساخته است. | ||
رسائل او | رسائل او گویا متعدد، شايد 4 جلد، بوده است. هم اين رسائل و هم کتاب «الافضليات»، نمونههاى بسيار درخشانى از نثر سدههاى 5 و 6ق، در تاريخ ادبى مصر به شمار مىروند، اما «الافضليات» كه اساساً در باب اعتذار نگاشته شده، بيش از رسائل وى نمودار عواطف و ویژگىهاى معنوى اوست. | ||
ابن صيرفى، شعر نيز مىسرود، ولى از اشعار او جز چند قطعه كه در «معجم الادباء» و «الافضليات» آمده، چيزى برجاى نمانده است. در عوض، جُنگى با عنوان «المختار من شعر شعراء الاندلس» تدارکديده كه اينك موجود و از منابع مهم شعر اندلسى است. وى در مقدمه اين مجموعه، علت اقبال به شعر اندلسيان را چنين شرح داده كه چون ديده است شعراى معاصر اندلس، اشعارى ساختهاند كه ديگر نمىتوان | ابن صيرفى، شعر نيز مىسرود، ولى از اشعار او جز چند قطعه كه در «معجم الادباء» و «الافضليات» آمده، چيزى برجاى نمانده است. در عوض، جُنگى با عنوان «المختار من شعر شعراء الاندلس» تدارکديده كه اينك موجود و از منابع مهم شعر اندلسى است. وى در مقدمه اين مجموعه، علت اقبال به شعر اندلسيان را چنين شرح داده كه چون ديده است شعراى معاصر اندلس، اشعارى ساختهاند كه ديگر نمىتوان نيكویى آنها را انكار كرد، بر آن شده كه اين مجموعه را فراهم آورد. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
1. «الافضليات» (شامل 7 رساله با | 1. «الافضليات» (شامل 7 رساله با عناوین «العفو»، «رد المظالم»، «لُمَح المُلَح»، «منائح القرائح»، «مناجاة شهر رمضان»، «عقائل الفضائل» و «التدلّى على التسلّى»)؛ | ||
2. «الاشارة الى من نال الوزارة» (شامل تاريخ وزيران فاطمى از ابن كِلّس تا مأمون بطائحى)؛ | 2. «الاشارة الى من نال الوزارة» (شامل تاريخ وزيران فاطمى از ابن كِلّس تا مأمون بطائحى)؛ |
ویرایش