نظرات في الإعداد الروحي: تفاوت میان نسخه‌ها

[[معن، حسین]] (نويسنده)

موسسة العارف للمطبوعات

| کتابخانۀ دیجیتال نور =13009

نويسنده در ابتدا، به تعريف شخصيت انسان پرداخته و ضمن اشاره به توجه ويژه اسلام به بعد معنوى آن، به بحث از آگاهى وجودى انسان و چشم‌انداز فكرى او پرداخته و در نهايت، به محبت درونى انسان به خداوند اشاره كرده است. در پايان نيز پس از تعريف عبوديت و راه‌هاى آن، تربيت معنوى و روش‌هاى آن از منظر اسلام، مورد مطالعه قرار گرفته است.

در مقدمه شيخ [[آصفی، محمدمهدی|محمدمهدى آصفى]]، مطالبى پيرامون كتاب و نويسنده آن، بيان شده است<ref>مقدمه آصفى، ص7</ref>

در فصل اول، جنبه معنوى انسان، توضيح داده شده است. نويسنده در ابتداى اين فصل، متذكر گرديده كه مقصود وى از جنبه معنوى در شخصيت انسان مسلمان، كثرت نماز، روزه، تعبدو... نيست، گرچه به نظر وى، كثرت تعبد، وسيله‌اى است كه در تكامل اين جنبه، نقش بسزايى دارد و همچنين مقصود حسن تعامل و خوش‌رفتارى با مردم و برخوردارى از اخلاق پسنديده و نيكو مانند: شجاعت، عفت، بخشش، حكمت، احسان و... نيست، بلكه منظور وى، اتصال داخلى و قلبى مؤمن، با خداوند و علقه نفسى و عاطفى به او به‌وسيله ايمان، حب و اخلاص و آنچه هم‌معنا با اين سه واژه از قبيل خوف، رجاء، تواضع و... مى‌باشد، است<ref>متن كتاب، ص40-42</ref>

نويسنده، معتقد است جهت‌گيرى تربيتى متكامل اسلامى، مبتنى بر علاقه قلبى و درونى به خداوند از حيث حب، ايمان، اخلاق، خوف، رجاء، زهد و... و به‌وسيله راه‌ها و روش‌هاى معهود و مذكور در شريعت مبين، مانند نماز، روزه، ذكر، مخالفت با هواى نفس و ساير عبادات مى‌باشد<ref>همان، ص53</ref>

در فصل دوم، مطالبى پيرامون آگاهى وجودى انسان و چشم‌انداز فكرى او، بيان گرديده است. نويسنده در ابتدا به تعريف فكر پرداخته، سپس آگاهى فكرى و فهم را توضيح داده است. وى در اين فصل، به توضيح مراحل اعتقاد پرداخته است كه عبارتند از: اسلام (اقرار و فهم و شهادت به يگانگى خداوند و رسالت حضرت محمد(ص) از جانب او)، ايمان (تصديق قلبى به حقايق والاى دينى) و يقين (كه والاترين و برترين مراحل اعتقادى است كه همان مرحله احساس و كشف الغطاء مى‌باشد)<ref>همان، ص89</ref>

نويسنده در فصل سوم، به بحث پيرامون محبت درونى انسان به خداوند و وجدان اسلامى، به معناى وسيع آن كه شامل عواطفى همچون حب و بغض و انفعالاتى نظير خوف، رجاء، غضب و فرح مى‌شود، پرداخته است<ref>همان، ص135</ref>

نويسنده بر اين باور است كه هدف اسلام، تنها مجموعه‌اى از تصرفات، مواقف و حركاتى كه انسان انجام مى‌دهد نيست، بلكه هدف آن، ساختن انسان كامل و صالحى است كه داراى فكر، روح و وجدان است. به نظر وى، اسلام به شخصيت انسان و ابعاد مختلف آن، توجه ويژه‌اى نموده است<ref>همان، ص137</ref>

در فصل چهارم، عبوديت، اراده راسخ و كوبنده و عمل خالص، معنا شده است. از جمله مباحث اين فصل، عبارت است از: بيان شخصيت اسلامى، كيفيت تحقق حاكميت عامه براى اراده ربانى، التزام عملى به راه اسلام در زندگى، استقامت و تفكر، صبر در هنگام بلا، صبر در مقابل هواهاى نفسانى، اخلاص، سختى اخلاص واقعى براى خداوند، شمول عبادت و وسعت اخلاص، توكل و معناى صحيح آن و..<ref>همان، ص189-243</ref>

در آخرين فصل، از تربيت معنوى و روش‌هاى آن، سخن به ميان آمده است. نويسنده ضمن توضيح شروط تربيت صحيح، به وسايل آن در اسلام اشاره كرده و آن‌ها را توضيح داده است كه عبارتند از: شب‌زنده‌دارى، ذكر فراوان خداوند، تلاوت قرآن كريم و تدبر در آن، قرار گرفتن در مكان‌هايى كه جو و فضايى معنوى بر آنها حاكم است، فرهنگ ايمانى، مخالفت با هواهاى نفسانى (از جمله كمك گرفتن از روزه)، محاسبه نفس و اعتكاف<ref>همان، ص249-282</ref>

<references />