۱۰۰٬۹۷۶
ویرایش
جز (A-esmaili@noornet.net صفحهٔ نظام التواریخ را به نظام التواريخ منتقل کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '==پانويس ==↵<references />↵↵↵رده:کتابشناسی' به '==وابستهها== {{وابستهها}} رده:کتابشناسی') |
||
(۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR11243J1.jpg | |||
| عنوان =نظام التواریخ | |||
| عنوانهای دیگر = | |||
| پدیدآوران = | |||
[[محدث، سید میرهاشم]] (به کوشش) | |||
| | |||
| | |||
[[بیضاوی، عبدالله بن عمر]] ( | [[بیضاوی، عبدالله بن عمر]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =DSR 514 /ب94ن6 | ||
| موضوع = | |||
ایران - تاریخ - تا مغول، 12 - 617ق. | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
ایران - تاریخ - متون قدیمی تا قرن 14 | ایران - تاریخ - متون قدیمی تا قرن 14 | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | بنياد موقوفات دکتر محمود افشار | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1382 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11243AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| شابک =964-6053-70-x | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11243 | |||
| کتابخوان همراه نور =11243 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''نظام التواريخ''' اثر بيضاوى، خلاصهاى است از اخبار تاريخ تا قرن هفتم هجرى، به گفته خود بيضاوى اين كتاب را به زبان فارسى نگاشته شد، تا بيشتر مورد استفاده مردم قرارگيرد. البته فارسى آن بسيار قديمى است. | |||
==ساختاركتاب== | ==ساختاركتاب== | ||
خط ۶۱: | خط ۴۷: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
ويژگىهاى نظام التواريخ | ويژگىهاى نظام التواريخ | ||
خط ۸۱: | خط ۶۵: | ||
8) ياد كردن از شاهان با تكريم و تعظيم (كه احتمال دارد، بخاطر داشتن منصب قاضى القضاتى بوده كه در دستگاه دولتى داشته است.) | 8) ياد كردن از شاهان با تكريم و تعظيم (كه احتمال دارد، بخاطر داشتن منصب قاضى القضاتى بوده كه در دستگاه دولتى داشته است.) | ||
تاريخنگارى و اطلاع بر سرگذشت جهان در دنياى اسلامى تا پيش از نگارش تاريخ الامم و الملوك تأليف محمد بن جرير طبرى (وفات: 310) رونق و رواج نداشت؛ آنچه بود، پارهاى قصهها و داستانهاى تاريخى مندرج در داستانهاى پيامبران و بيشتر آنها فاقد مآخذ متقن بود. از آن پس، طبرى تاريخ جهان را بر مبناى روايات و احاديث اسلامى و برخى اطلاعات و يافتهها از منابع ديگر تدوين و تكميل كرد و رشته حوادث را تا سال 302 هجرى گزارش داد. در ادوار بعد، به تقليد از او، تواريخ متعددى در شرح حوادث جهان از روزگار آفرينش آدم تا عصر مؤلفان به زبان عربى پديد آمد. امّا در زبان فارسى، نخستين اثر ترجمه همان تاريخ طبرى بود كه، چند دهه پس از تأليف آن، در عصر سامانيان، به تشويق و نظارت و سردبيرى ابوعلى بلعمى، وزير دانشمند، به پارسى درآمد. اين ترجمه جزو كهنترين آثار به جا مانده زبان پارسى است؛ امّا نسخ خطّى متعدد آن دستخوش تغييراتى گشته و تا كنون دستنويسهاى كهن آن به گونهاى دقيق شناسايى نشده است. | تاريخنگارى و اطلاع بر سرگذشت جهان در دنياى اسلامى تا پيش از نگارش تاريخ الامم و الملوك تأليف [[طبری، محمد بن جریر|محمد بن جرير طبرى]] (وفات: 310) رونق و رواج نداشت؛ آنچه بود، پارهاى قصهها و داستانهاى تاريخى مندرج در داستانهاى پيامبران و بيشتر آنها فاقد مآخذ متقن بود. از آن پس، طبرى تاريخ جهان را بر مبناى روايات و احاديث اسلامى و برخى اطلاعات و يافتهها از منابع ديگر تدوين و تكميل كرد و رشته حوادث را تا سال 302 هجرى گزارش داد. در ادوار بعد، به تقليد از او، تواريخ متعددى در شرح حوادث جهان از روزگار آفرينش آدم تا عصر مؤلفان به زبان عربى پديد آمد. امّا در زبان فارسى، نخستين اثر ترجمه همان تاريخ طبرى بود كه، چند دهه پس از تأليف آن، در عصر سامانيان، به تشويق و نظارت و سردبيرى ابوعلى بلعمى، وزير دانشمند، به پارسى درآمد. اين ترجمه جزو كهنترين آثار به جا مانده زبان پارسى است؛ امّا نسخ خطّى متعدد آن دستخوش تغييراتى گشته و تا كنون دستنويسهاى كهن آن به گونهاى دقيق شناسايى نشده است. | ||
پس از ترجمه تاريخ طبرى، چند اثر ديگر در تاريخ عمومى به زبان فارسى نوشته شد. در شمار اين تأليفات و يكى از مشهورترين آنها نظام التواريخ اثر قاضى بيضاوى، دانشمند و مفسّر و متكلّم معروف شافعى مذهب قرن هفتم هجرى است. | پس از ترجمه تاريخ طبرى، چند اثر ديگر در تاريخ عمومى به زبان فارسى نوشته شد. در شمار اين تأليفات و يكى از مشهورترين آنها نظام التواريخ اثر قاضى بيضاوى، دانشمند و مفسّر و متكلّم معروف شافعى مذهب قرن هفتم هجرى است. | ||
خط ۹۲: | خط ۷۶: | ||
==وضعيت كتاب== | ==وضعيت كتاب== | ||
از نظام التواريخ نسخ خطّى متعددى در دست است. احمد منزوى، در فهرست نسخههاى خطّى فارسى، 27 دستنويس را معرفى كرده و سپس در فهارس ديگر خود شمار بيشترى از آنها را، كه بيشتر در هند و پاکستان نگهدارى مىشوند، شناسانده است. در سالهاى اخير، كتابخانه مجلس مجموعه پرارزشى را خريدارى كرد كه اخيرا با نام سفينه تبريز به صورت عكسى منتشر شده و بخشى از آن حاوى نظام التواريخ است، كه در حدود سالهاى 721 الى 723 كتابت شده و از جمله نسخ با ارزش اين كتاب است، و مصحّحِ چاپ حاضر از اين دستنويس هم بهره برده و متنِ فراهم آورده خود را با آن مقابله كرده است. | |||
از نظام التواريخ نسخ خطّى متعددى در دست است. احمد منزوى، در فهرست نسخههاى خطّى فارسى، 27 دستنويس را معرفى كرده و سپس در فهارس ديگر خود شمار بيشترى از آنها را، كه بيشتر در هند و | |||
از نظام التواريخ سه ترجمه به زبان تركى در دست است: ترجمه ابوالفضل محمد دفترى بدليسى (وفات: 987)؛ ترجمه مصطفى بن عبدالرحمان (در حدود 1003)؛ مترجم سومين ترجمه شناخته نشده است. بخشى از اين كتاب نيز به زبان انگليسى ترجمه شده، امّا تا كنون به چاپ نرسيده است. | از نظام التواريخ سه ترجمه به زبان تركى در دست است: ترجمه ابوالفضل محمد دفترى بدليسى (وفات: 987)؛ ترجمه مصطفى بن عبدالرحمان (در حدود 1003)؛ مترجم سومين ترجمه شناخته نشده است. بخشى از اين كتاب نيز به زبان انگليسى ترجمه شده، امّا تا كنون به چاپ نرسيده است. | ||
متن فارسى نظام التواريخ نخستين بار در سال | متن فارسى نظام التواريخ نخستين بار در سال 1349ق در حيدرآباد، همراه با توضيحاتى به زبان اردو، به قلم سيد منصور، به چاپ رسيده است. | ||
مصحّح، در تصحيح اين كتاب، زحمت بسيار كشيده، آن را با شش نسخه خطّى مقابله كرده و مقدمه و چند فهرست قابل استفاده بر آن افزوده است. فهرستهاى پايانى كتاب شامل اشخاص، مكانها، طايفهها، كتابها و لغات نادر مىباشد. | مصحّح، در تصحيح اين كتاب، زحمت بسيار كشيده، آن را با شش نسخه خطّى مقابله كرده و مقدمه و چند فهرست قابل استفاده بر آن افزوده است. فهرستهاى پايانى كتاب شامل اشخاص، مكانها، طايفهها، كتابها و لغات نادر مىباشد. | ||
خط ۱۰۵: | خط ۸۷: | ||
پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله نامه فرهنگستان، تابستان 1383 شماره 23، عنوان مقاله: نگاهى به تاريخ جهان از ديد دانشمنداى مسلمان، | پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله نامه فرهنگستان، تابستان 1383 شماره 23، عنوان مقاله: نگاهى به تاريخ جهان از ديد دانشمنداى مسلمان، نویسنده: سيد على آل داود. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:تاریخ]] | [[رده:تاریخ]] | ||
[[رده:تاریخ ایران]] | [[رده:تاریخ ایران]] | ||