پرش به محتوا

تفسير القرآن الكريم (ملاصدرا): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' '''' به '''''
جز (جایگزینی متن - '..<ref>' به '.<ref>')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''')
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم]] (نويسنده)
[[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم]] (نویسنده)


[[خواجوی، محمد]] (مصحح)
[[خواجوی، محمد]] (مصحح)
خط ۱۸: خط ۱۸:
| سال نشر = 1366 ش  
| سال نشر = 1366 ش  


| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE1906AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01906AUTOMATIONCODE
| چاپ =2
| چاپ =2
| تعداد جلد =7
| تعداد جلد =7
| کتابخانۀ دیجیتال نور =13461
| کتابخانۀ دیجیتال نور =01906
| کتابخوان همراه نور =01906
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
خط ۵۱: خط ۵۲:
ملاصدرا عالم را سه‌گونه (دنيا، آخرت و عالم الاهيت) مى‌دانسته و عقيده داشته است كه الفاظ قرآن نيز گاهى بر پديدارهاى آشكار و محسوس (دنيا)، گاهى بر سرّ (حقيقت و باطن آخرت) و گاهى بر سرِّ سرّ (باطنِ باطن يا عالم الاهيت) دلالت دارند؛ به همين علت، او از كسانى كه تفسير قرآن را فقط محدود به بحث‌هاى لغوى و ادبى و قرائت و نقلِ روايت مى‌دانند، انتقاد كرده و آنان را «أهل القول و العبارة» يا پرستندگان و بندگان مذاهب و آرا و خواهندگان نفس و هوا خوانده است..<ref>تفسير القرآن الكريم، ج 7، ص184</ref>
ملاصدرا عالم را سه‌گونه (دنيا، آخرت و عالم الاهيت) مى‌دانسته و عقيده داشته است كه الفاظ قرآن نيز گاهى بر پديدارهاى آشكار و محسوس (دنيا)، گاهى بر سرّ (حقيقت و باطن آخرت) و گاهى بر سرِّ سرّ (باطنِ باطن يا عالم الاهيت) دلالت دارند؛ به همين علت، او از كسانى كه تفسير قرآن را فقط محدود به بحث‌هاى لغوى و ادبى و قرائت و نقلِ روايت مى‌دانند، انتقاد كرده و آنان را «أهل القول و العبارة» يا پرستندگان و بندگان مذاهب و آرا و خواهندگان نفس و هوا خوانده است..<ref>تفسير القرآن الكريم، ج 7، ص184</ref>


ملاصدرا در تفسير، ابتدا به سراغ تفاسير و عقايد پيروان هريك از فرقه‌ها، حتى آنهايى كه با مذاق او سازگار نبوده‌اند، رفته و به اين ترتيب، به شيوه اغلب مفسران به بحث‌هاى صرفى و نحوى و بلاغى و روايى و اختلاف قرائت و اقوال صحابه و تابعين پرداخته و گاه آنها را نقد كرده است. وى در اين موارد، از تفاسير مشهور، مانند تفسير نيشابورى، بيضاوى، ثعالبى، على بن ابراهيم قمى و خصوصاً كشاف [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] و [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]] بهره گرفته است (تفسير القرآن الكريم، جاهاى متعدد).
ملاصدرا در تفسير، ابتدا به سراغ تفاسير و عقايد پيروان هريك از فرقه‌ها، حتى آنهايى كه با مذاق او سازگار نبوده‌اند، رفته و به اين ترتيب، به شيوه اغلب مفسران به بحث‌هاى صرفى و نحوى و بلاغى و روايى و اختلاف قرائت و اقوال صحابه و تابعين پرداخته و گاه آنها را نقد كرده است. وى در اين موارد، از تفاسير مشهور، مانند تفسير نيشابورى، بيضاوى، ثعالبى، على بن ابراهیم قمى و خصوصاً كشاف [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] و [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]] بهره گرفته است (تفسير القرآن الكريم، جاهاى متعدد).


ملاصدرا در موارد بسيار، براى تفسير آيات، از ديگر آيات استفاده كرده؛ مثلاً، در تفسير سوره حمد كه مجموعاً هفت آيه دارد، بيش از صد بار به آيات ديگر استناد كرده است..<ref>طاهرى، ص58</ref>
ملاصدرا در موارد بسيار، براى تفسير آيات، از ديگر آيات استفاده كرده؛ مثلاً، در تفسير سوره حمد كه مجموعاً هفت آيه دارد، بيش از صد بار به آيات ديگر استناد كرده است..<ref>طاهرى، ص58</ref>
خط ۵۹: خط ۶۰:
ملاصدرا برخى اشعار فارسى خود را نيز در ضمن تفاسيرش آورده است..<ref>همان، ج 4، ص408، ج 6، ص9 - 10، 34</ref>
ملاصدرا برخى اشعار فارسى خود را نيز در ضمن تفاسيرش آورده است..<ref>همان، ج 4، ص408، ج 6، ص9 - 10، 34</ref>


او به آرا و آثار فيلسوفان اسلامى و پيش از اسلام نيز توجه كرده و آنان را ستوده است. وى از رساله نيروزيه [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]]، كه او را استاد فيلسوفان مسلمان خوانده، مطالب فراوانى در تفسير حروف مقطعه نقل كرده..<ref>متن كتاب، ج 1، ص215 - 221، ج 6، ص15 - 17</ref>و از كتاب اثولوجيا، منسوب به [[ارسطو]]، مطالبى درباره نشئه‌هاى سه‌گانه انسان نقل نموده و آن را با قرآن تطبيق داده است..<ref>همان، ج 3، ص106 - 107</ref>ملاصدرا [[ارسطو]] را نيز ستوده؛ چندان‌كه از پيامبر اكرم نقل كرده كه در حق او فرموده‌اند كه او پيامبرى از پيامبران بود و قوم وى قدرش را نشناختند..<ref>همان، ج 3، ص105 - 106</ref>
او به آرا و آثار فيلسوفان اسلامى و پيش از اسلام نيز توجه كرده و آنان را ستوده است. وى از رساله نيروزيه [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]]، كه او را استاد فيلسوفان مسلمان خوانده، مطالب فراوانى در تفسير حروف مقطعه نقل كرده..<ref>متن كتاب، ج 1، ص215 - 221، ج 6، ص15 - 17</ref>و از كتاب اثولوجيا، منسوب به [[ارسطو]]، مطالبى درباره نشئه‌هاى سه‌گانه انسان نقل نموده و آن را با قرآن تطبيق داده است..<ref>همان، ج 3، ص106 - 107</ref>ملاصدرا [[ارسطو]] را نيز ستوده؛ چندان‌كه از پيامبر اكرم نقل كرده كه در حق او فرموده‌اند كه او پيامبرى از پيامبران بود و قوم وى قدرش را نشناختند..<ref>همان، ج 3، ص105 - 106</ref>


وى آيه 122 سوره انعام را با نظريه فُرفوريوس، كه او را پيشواى مشائيان و بزرگ‌ترين شاگرد [[ارسطو]] معرفى كرده، تطبيق داده است..<ref>همان، ج 7، ص224 - 225</ref>
وى آيه 122 سوره انعام را با نظريه فُرفوريوس، كه او را پيشواى مشائيان و بزرگ‌ترين شاگرد [[ارسطو]] معرفى كرده، تطبيق داده است..<ref>همان، ج 7، ص224 - 225</ref>


به نظر ملاصدرا، حكيمان يونانىِ پيش از افلاطون مصداق آيه '''«... رِجالٌ صَدَقوُا ما عاهَدُوا اللّهَ عَلَيْهِ...»'''..<ref>احزاب: 23</ref>بودند و با روان‌هاى پاك و دل‌هاى طاهر به معراج رفتند. او حكيمان را اهل‌بيت حكمت دانسته - همان‌گونه كه امامان، اهل‌بيت نبوت و ولايتند - و بر ايشان درود فرستاده است..<ref>همان، ج 7، ص418</ref>
به نظر ملاصدرا، حكيمان يونانىِ پيش از افلاطون مصداق آيه'''«... رِجالٌ صَدَقوُا ما عاهَدُوا اللّهَ عَلَيْهِ...»'''..<ref>احزاب: 23</ref>بودند و با روان‌هاى پاک و دل‌هاى طاهر به معراج رفتند. او حكيمان را اهل‌بيت حكمت دانسته - همان‌گونه كه امامان، اهل‌بيت نبوت و ولايتند - و بر ايشان درود فرستاده است..<ref>همان، ج 7، ص418</ref>


ملاصدرا، در ضمن تفاسيرش، بسيارى از عقايد فلسفى و عرفانى خود را مطرح كرده و با استناد به آيات قرآن، بر صحت آنها استدلال نموده است.
ملاصدرا، در ضمن تفاسيرش، بسيارى از عقايد فلسفى و عرفانى خود را مطرح كرده و با استناد به آيات قرآن، بر صحت آنها استدلال نموده است.
خط ۹۵: خط ۹۶:


==پانويس ==
==پانويس ==
<references />
<references/>
== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==
#متن و مقدمه كتاب، چاپ [[خواجوی، محمد|محمد خواجوى]]، قم، 1379 - 1380.
#متن و مقدمه كتاب، چاپ [[خواجوی، محمد|محمد خواجوى]]، قم، 1379 - 1380.
خط ۱۰۵: خط ۱۰۶:


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}