استاد بشر: تفاوت میان نسخه‌ها

برخی از مطالب جالب اثر حاضر عبارت است از:

# [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|نصیرالدین طوسى]] در میان دانشمندان اسلامى از جایگاه خاصى برخوردار است؛ ازهمین‌رو، تصویرهایى چند از وى تا به امروز باقى مانده است. این امر به‌صورت‏هاى مختلف قابل توجیه است: خواجه جایگاه پراهمیتى در دربار ایلخانى داشت و بى‏‌تردید، به‌گونه‌‏اى الگوى دانشمندان اخترشناس بود. در وقایع‌‏نامه‏‌هاى دوره ایلخانى نیز نام او آمده است. نقش تصویر او در زمان حیاتش مى‏‌تواند نشان‌دهنده جایگاه بالاترى از او باشد... <ref>ر.ک: همان، ص45</ref>.

# [[تنسوخ نامه ایلخانی|تنسوخ‌نامه طوسى]] در انتقال متون کانى‌شناسى ایران، جایگاهى واسط دارد. او بخش اعظم کتاب خود را از جواهرنامه رونویسى مى‌کند و این قسمت‏ها هم شامل مطالبى است که جواهرنامه از [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|بیرونى]] (و از کتاب [[دینوری، احمد بن داود|دینورى]] هم به‌نوبه خودش) گرفته و هم شامل مطالب خود نویسنده نیشابورى - که جواهرسازپیشه است و بنابراین‏ محتوایى کاملا بدیع دارد. الگویى که طوسى دنبال مى‌کند، نقل به مضمون عبارات بیرونى نیست، بلکه اثرى متفاوت است. برخلاف جواهرنامه، طوسى قسمت سفالینه‌‏ها را با «عطرها» عوض مى‌کند و گاه‌گاه داده‏‌هایى جدید مى‏‌افزاید (درباره معادن، قیمت‏ها و غیره)، همچنان‌که توصیفى کوتاه از جدول چگالى سنگ‏ها و فلزات بیرونى پس از فصل راجع به یاقوت می‌آورد. علاوه بر این، فهرست‏هایى که او از مواد به دست می‌‏دهد، نسبت به گذشتگانش کامل‏تر است... [[تنسوخ نامه ایلخانی|تنسوخ‌نامه]] همانند بقیه رساله‏‌هاى کانى‌شناسى به زبان فارسى، تکرار الجماهر بیرونى نیست، بلکه این آثار هریک ساختارى بدیع دارند. مهم این است که طوسى با پرداختن به اصل اطلاعات فنّى، مطالب نیشابورى را خلاصه کرده است؛ درحالی‌که بیشتر حکایت‏ها و توصیف‏هاى دلنشین سنگ‏هاى فوق‌العاده را که مربوط به دوره سلجوقیان و خوارزمشاهی‌انند و براى اوّلین بار در جواهرنامه دیده شدند، حفظ کرده است. و بالاخره، امتیاز دیگر اثر طوسى، که کمتر امتیاز آن هم نیست، این است که کتاب او، در کنار کتاب کاشانى، به ما کمک مى‌کند تا ضبط درست برخى از عبارات جواهرنامه را معلوم کنیم... <ref>ر.ک: همان، ص500-501</ref>.