پرش به محتوا

الميزان في أحكام تجويد القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'مثلا ' به 'مثلاً'
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''')
جز (جایگزینی متن - 'مثلا ' به 'مثلاً')
خط ۴۰: خط ۴۰:
چنان‌که پیش از این گفتیم، مطالب کتاب را می‌توان به لحاظ محتوایی به دو بخش کلی تقسیم کرد: بخش اول، کلیاتی درباره علم تجوید و بخش دوم، بیان تعریف و قواعد تجوید. فریال زکریا عبد، بحث از محتوای مطالب کتاب را با قرائت قرآن شروع می‌کند. او با تمسک به روایات یادآور می‌شود که رسول خدا(ص) در هر سال یک بار قرآن را در ماه رمضان بر جبرئیل عرضه می‌کرد و در سال وفات آن حضرت این امر دو مرتبه اتفاق افتاد. وی روایت آن حضرت(ص) را ذکر می‌کند که: «من سره أن يقرأ القرآن غضا كما أنزل فليقرأه علی قرائة ابن أم‌معبد»؛ یعنی هرکه دوست دارد قرآن را همان گونه که نازل شده بخواند، آن را بر قرائت ابن ام‌معبد (ابن مسعود) بخواند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص11-12</ref>
چنان‌که پیش از این گفتیم، مطالب کتاب را می‌توان به لحاظ محتوایی به دو بخش کلی تقسیم کرد: بخش اول، کلیاتی درباره علم تجوید و بخش دوم، بیان تعریف و قواعد تجوید. فریال زکریا عبد، بحث از محتوای مطالب کتاب را با قرائت قرآن شروع می‌کند. او با تمسک به روایات یادآور می‌شود که رسول خدا(ص) در هر سال یک بار قرآن را در ماه رمضان بر جبرئیل عرضه می‌کرد و در سال وفات آن حضرت این امر دو مرتبه اتفاق افتاد. وی روایت آن حضرت(ص) را ذکر می‌کند که: «من سره أن يقرأ القرآن غضا كما أنزل فليقرأه علی قرائة ابن أم‌معبد»؛ یعنی هرکه دوست دارد قرآن را همان گونه که نازل شده بخواند، آن را بر قرائت ابن ام‌معبد (ابن مسعود) بخواند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص11-12</ref>


او در فضیلت تلاوت قرآن، 5 آیه و 12 را روایت ذکر می‌کند. سپس ده ادب از آداب تلاوت قرآن مانند اخلاص، طهارت ظاهری و باطنی، رو به قبله بودن و... را بیان می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص13-18</ref> وی مباحث کتاب را با بحث از احرف سبعه ادامه می‌دهد؛ روایتی از پیامبر(ص) با مضمون نزول قرآن بر هفت حرف ذکر می‌کند و جواز این امر را به‌خاطر توسّع بر مسلمانان و تخفیفی برای آنان می‌شمارد. در اینکه منظور از احرف سبعه چیست، در بین عالمان اختلاف شده؛ برخی می‌گویند منظور از آن لغات مختلف قبائل است و قولی هم بر این است که مراد از آن، معانی احکام قرآنی مانند محکم و متشابه و حلال و حرام و انشا و اخبار و... است. نویسنده با ترجیح جانب قول امام ابوالفضل رازی این اختلاف را در موارد ذیل جایز می‌داند: اختلاف اسماء در افراد و تثنیه و جمع یا تذکیر و تأنیث؛ مثلا می‌توان خواند: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَينَ أَخَوَيكمْ وَ اتَّقُوا اللَّـهَ لَعَلَّكمْ تُرْحَمُونَ» (الحجرات: ١٠) یا اینکه این‌گونه بخوانیم: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَينَ إخْوَتكمْ وَ اتَّقُوا اللَّـهَ لَعَلَّكمْ تُرْحَمُونَ (الحجرات: ١٠).
او در فضیلت تلاوت قرآن، 5 آیه و 12 را روایت ذکر می‌کند. سپس ده ادب از آداب تلاوت قرآن مانند اخلاص، طهارت ظاهری و باطنی، رو به قبله بودن و... را بیان می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص13-18</ref> وی مباحث کتاب را با بحث از احرف سبعه ادامه می‌دهد؛ روایتی از پیامبر(ص) با مضمون نزول قرآن بر هفت حرف ذکر می‌کند و جواز این امر را به‌خاطر توسّع بر مسلمانان و تخفیفی برای آنان می‌شمارد. در اینکه منظور از احرف سبعه چیست، در بین عالمان اختلاف شده؛ برخی می‌گویند منظور از آن لغات مختلف قبائل است و قولی هم بر این است که مراد از آن، معانی احکام قرآنی مانند محکم و متشابه و حلال و حرام و انشا و اخبار و... است. نویسنده با ترجیح جانب قول امام ابوالفضل رازی این اختلاف را در موارد ذیل جایز می‌داند: اختلاف اسماء در افراد و تثنیه و جمع یا تذکیر و تأنیث؛ مثلاًمی‌توان خواند: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَينَ أَخَوَيكمْ وَ اتَّقُوا اللَّـهَ لَعَلَّكمْ تُرْحَمُونَ» (الحجرات: ١٠) یا اینکه این‌گونه بخوانیم: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَينَ إخْوَتكمْ وَ اتَّقُوا اللَّـهَ لَعَلَّكمْ تُرْحَمُونَ (الحجرات: ١٠).


اختلاف در تصریف افعال، وجوه اعراب، در نقص و زیادت، ابدال (یعنی جایگزینی حرفی به‌جای حرف دیگر) و هجا (مانند اماله و اظهار و ادغام و تسهیل و...) از دیگر موارد اختلاف در احرف سبعه و جایز هستند. نزول قرآن بر احرف سبعه را علاوه بر تسهیل بر عباد، دلیلی هم بر راستی رسالت پیامبر(ص) شمرده‌اند؛ چراکه او فردی امّی بود و به‌حسب ظواهر امر فقط باید از لهجه قریش آگاهی داشته باشد و حال اینکه آن را به لهجه‌های متفاوت عرب خوانده است<ref>ر.ک: همان، ص18-20</ref>
اختلاف در تصریف افعال، وجوه اعراب، در نقص و زیادت، ابدال (یعنی جایگزینی حرفی به‌جای حرف دیگر) و هجا (مانند اماله و اظهار و ادغام و تسهیل و...) از دیگر موارد اختلاف در احرف سبعه و جایز هستند. نزول قرآن بر احرف سبعه را علاوه بر تسهیل بر عباد، دلیلی هم بر راستی رسالت پیامبر(ص) شمرده‌اند؛ چراکه او فردی امّی بود و به‌حسب ظواهر امر فقط باید از لهجه قریش آگاهی داشته باشد و حال اینکه آن را به لهجه‌های متفاوت عرب خوانده است<ref>ر.ک: همان، ص18-20</ref>
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش