پرش به محتوا

الحاشية علی مدارك الأحكام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'علیهم‌السلام' به ' علیهم‌السلام'
جز (جایگزینی متن - 'مثلا ' به 'مثلاً')
جز (جایگزینی متن - 'علیهم‌السلام' به ' علیهم‌السلام')
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
مدارک الاحکام فی شرح شرایع الاسلام. حاشیه
مدارک الاحکام فی شرح شرایع الاسلام. حاشیه
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام لاحیاء التراث]] (محقق)
[[مؤسسة آل‌ البيت عليهم‌السلام لاحياء التراث]] (محقق)


[[وحید بهبهانی، محمدباقر بن محمداکمل]] (نويسنده)
[[وحید بهبهانی، محمدباقر]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏182‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏3‎‏ ‎‏ش‎‏40283‎‏2
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏182‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏3‎‏ ‎‏ش‎‏40283‎‏2
خط ۱۸: خط ۱۸:
موسوی عاملی، محمد بن علی، ۹۴۶ - ۱۰۰۹ق. مدارک الاحکام فی شرح شرایع الاسلام - نقد و تفسیر
موسوی عاملی، محمد بن علی، ۹۴۶ - ۱۰۰۹ق. مدارک الاحکام فی شرح شرایع الاسلام - نقد و تفسیر
| ناشر =  
| ناشر =  
موسسة آل البیت علیهم‌السلام لإحیاء التراث
مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام لإحیاء التراث
| مکان نشر =مشهد مقدس - ایران
| مکان نشر =مشهد مقدس - ایران
| سال نشر = 1419 ‌‎ق  
| سال نشر = 1419 ‌‎ق  


| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE128AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00128AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| چاپ =1
| شابک =964-319-168-0
| شابک =964-319-168-0
| تعداد جلد =3
| تعداد جلد =3
| کتابخانۀ دیجیتال نور =8788
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00128
| کتابخوان همراه نور =00128
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''الحاشية علی مدارک الأحكام''' تألیف [[وحید بهبهانی، محمدباقر|علامه محمدباقربن محمد اكمل وحيد بهبهانى]] مشهور به [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]]


'''الحاشية علی مدارك الأحكام''' تألیف [[وحید بهبهانی، محمدباقر|علامه محمدباقربن محمد اكمل وحيد بهبهانى]] مشهور به [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]]  
شايد قدیمی ترين و بارزترين شروح شرايع مدارک الاحكام عاملى و [[مسالك الأفهام إلی تنقيح شرائع الإسلام|مسالك الافهام]] [[شهيد ثانى]] كه اولى در خصوص عبادات و دومى در جمع ابواب بويژه در معاملات است. اما مدارک الاحكام عبادات را هم باتمام نرسانده است.


==درباره كتاب==
آنچه در دسترس و موجود است تا آخر كتاب حج مى‌باشد و غرض مؤلف همانگونه كه در مقدمه مدارک ذكر كرده اين است كه اختصار و ايجازي كه [[شهيد ثانى]] در باب عبادات داشته جبران نمايد چون در باب معاملات مرحوم [[شهيد ثانى]] معاملات را با بحثها و نقدهاى اقوال متعدد ايفاء نموده ليكن در ابواب عبادات به اختصار و ايجاز اكتفاء نموده است.


بايد گفت سودمندترين شروح شرايع بعد از كتاب جواهر همين دو كتاب مدارک و مسالك است بگونه‌اى كه هيچ يك از شروح به پايه آنها نمى‌رسد.


شايد قدیمی ترين و بارزترين شروح شرايع مدارك الاحكام عاملى و [[مسالك الأفهام إلی تنقيح شرائع الإسلام|مسالك الافهام]] [[شهيد ثانى]] كه اولى در خصوص عبادات و دومى در جمع ابواب بويژه در معاملات است. اما مدارك الاحكام عبادات را هم باتمام نرسانده است.
و به همين جهت تعليقات مناقشات علماء و محققین در مورد اين دو كتاب بسيار بوده است.


آنچه در دسترس و موجود است تا آخر كتاب حج مى‌باشد و غرض مؤلف همانگونه كه در مقدمه مدارك ذكر كرده اين است كه اختصار و ايجازي كه [[شهيد ثانى]] در باب عبادات داشته جبران نمايد چون در باب معاملات مرحوم [[شهيد ثانى]] معاملات را با بحثها و نقدهاى اقوال متعدد است ايفاء نموده ليكن در ابواب عبادات به اختصار و ايجاز اكتفاء نموده است.
اين دو كتاب به ضميمه هم شرحى زيبا بر شرايع و منبعى مهم در فقه استدلالى بشمار مى‌روند.خصوصا كه مؤلفان اين كتاب از كبار فقهاء و از بارزترين محققین و مدققين هستند كه هيچ فقيهى در بحثهاى استدلالى خود مستغنى از آثار اين دو بزرگوار نيست.


بايد گفت سودمندترين شروح شرايع بعد از كتاب جواهر همين دو كتاب مدارك و مسالك است بگونه‌اى كه هيچ يك از شروح به پايه آنها نمى‌رسد.
دور از صواب نيست اگر بگوئيم مدارک بيش از مسالك مورد توجه و مراجعه فقهاء بوده و اين به علت اين است كه مدارک در باب عبادات همه مسالك را در بر دارد.
 
و به همين جهت تعليقات مناقشات علماء و محققين در مورد اين دو كتاب بسيار بوده است.
 
اين دو كتاب به ضميمه هم شرحى زيبا بر شرايع و منبعى مهم در فقه استدلالى بشمار مى‌روند.خصوصا كه مؤلفان اين كتاب از كبار فقهاء و از بارزترين محققين و مدققين هستند كه هيچ فقيهى در بحثهاى استدلالى خود مستغنى از آثار اين دو بزرگوار نيست.
 
دور از صواب نيست اگر بگوئيم مدارك بيش از مسالك مورد توجه و مراجعه فقهاء بوده و اين به علت اين است كه مدارك در باب عبادات همه مسالك را در بر دارد.


بعلاوه كتاب مسالك را در باب معاملات مى‌توان گفت به اندازه كافى بحث كرده و به همين دليل قلت تحشيه و تعليق بر آن منطقى به نظر مى‌رسد.
بعلاوه كتاب مسالك را در باب معاملات مى‌توان گفت به اندازه كافى بحث كرده و به همين دليل قلت تحشيه و تعليق بر آن منطقى به نظر مى‌رسد.


سوم اينكه سيره فقهاء در آن زمانها اين بوده است كه دروسشان را از ابتداى فقه يعنى از كتاب طهارت شروع و در صورت كفاف عمر تا آخر فقه بحث‌ها را ادامه مى‌دادند. به همين دليل كتاب مدارك بيشتر مد نظر آنها بوده و لذا يكى ديگر از علل كثرت حاشيه بر مدارك همين مطلب است.
سوم اينكه سيره فقهاء در آن زمانها اين بوده است كه دروسشان را از ابتداى فقه يعنى از كتاب طهارت شروع و در صورت كفاف عمر تا آخر فقه بحث‌ها را ادامه مى‌دادند. به همين دليل كتاب مدارک بيشتر مد نظر آنها بوده و لذا يكى ديگر از علل كثرت حاشيه بر مدارک همين مطلب است.


در هر حال كتاب مدارك الاحكام از كتب بسيار ارزشمند و درجه اول فقهى شيعه است. تا آنجا كه معروف است كه اين كتاب شناخته شده‌تر از مؤلف آن است و اين ويژگى‌ها است كه سبب شده علمايى همچون [[تونی، عبدالله بن محمد|فاضل تونى]]، محدث يوسف بحرانى، صاحب مفتاح الكرامه، [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|صاحب رياض]]، به اين كتاب حاشيه بزنند ليكن حاشيه [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] در بين اين حواشى از امتياز ويژه‌اى برخوردار است و از جهت عمق فكرى و استدلالات و تتبعات در بين آنها مى‌درخشد.
در هر حال كتاب مدارک الاحكام از كتب بسيار ارزشمند و درجه اول فقهى شيعه است. تا آنجا كه معروف است كه اين كتاب شناخته شده‌تر از مؤلف آن است و اين ويژگى‌ها است كه سبب شده علمايى همچون [[تونی، عبدالله بن محمد|فاضل تونى]]، محدث يوسف بحرانى، صاحب مفتاح الكرامه، [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|صاحب رياض]]، به اين كتاب حاشيه بزنند ليكن حاشيه [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] در بين اين حواشى از امتياز ويژه‌اى برخوردار است و از جهت عمق فكرى و استدلالات و تتبعات در بين آنها مى‌درخشد.


==حاشيه وحيد بر مدارك==
==حاشيه وحيد بر مدارك==
خط ۶۲: خط ۵۹:
#تبيين و تعيين مبانى فقهى و اصولى [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]] و مناقشه با او.
#تبيين و تعيين مبانى فقهى و اصولى [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]] و مناقشه با او.
#زيبايى بيان مرحوم وحيد در مورد مرادات يا محتملات عبارات سيد.
#زيبايى بيان مرحوم وحيد در مورد مرادات يا محتملات عبارات سيد.
#استدراك و جبران فروع فقهيه‌اى كه سيد عاملى از آنها غفلت نموده است.
#استدراك و جبران فروع فقهيه‌اى كه سيد‌ ‎عاملى از آنها غفلت نموده است.
#كثرت تتبعات روايى مربوط به فروع فقهى‌اى كه [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]] به آنها توجه نداشته.
#كثرت تتبعات روايى مربوط به فروع فقهى‌اى كه [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]] به آنها توجه نداشته.
#امتياز روش استدلالى مرحوم بهبهانى اين است كه همه وجوه استدلال را به كار می‌گيرد. مثلاًوقتى امارات شرعيه بر حكمى وجود دارد به اصول عمليه هم استدلال مى‌كند اين خصوصيت در آثار [[شيخ انصارى]] هم ديده می‌شود.
#امتياز روش استدلالى مرحوم بهبهانى اين است كه همه وجوه استدلال را به كار می‌گیرد. مثلاًوقتى امارات شرعيه بر حكمى وجود دارد به اصول عمليه هم استدلال مى‌كند اين خصوصيت در آثار [[شيخ انصارى]] هم ديده می‌شود.
#اشباع بحث از نظر فقهى و اصولى و عنايت ويژه و مفصل نسبت به مباحث اصولى.
#اشباع بحث از نظر فقهى و اصولى و عنايت ويژه و مفصل نسبت به مباحث اصولى.
#فهم سليم و قوى نسبت به روايات.
#فهم سليم و قوى نسبت به روايات.
خط ۸۰: خط ۷۷:
#نسخه مدرسه شهيد مطهرى با حرف رمز (ه).
#نسخه مدرسه شهيد مطهرى با حرف رمز (ه).


علاوه بر اين نسخ خطى، دو نسخه چاپ سنگى كه در حاشيه مدارك درج شده بود نيز مورد استفاده قرار گرفت.
علاوه بر اين نسخ خطى، دو نسخه چاپ سنگى كه در حاشيه مدارک درج شده بود نيز مورد استفاده قرار گرفت.
 
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
 


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]