۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مطارح الأنظار (طبع جدید): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'کمیته تحقیق تراث شیخ اعظم' به 'کمیته تحقیق تراث شیخ اعظم'
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''') |
جز (جایگزینی متن - 'کمیته تحقیق تراث شیخ اعظم' به 'کمیته تحقیق تراث شیخ اعظم') |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[مجمع | [[مجمع الفكر الإسلامي]]، [[کمیته تحقیق تراث شیخ اعظم]] (محقق) | ||
[[انصاری، مرتضی بن محمدامین]] (محاضر) | [[انصاری، مرتضی بن محمدامین]] (محاضر) | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
اصول فقه شیعه - قرن 13ق. | اصول فقه شیعه - قرن 13ق. | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
مجمع | [[مجمع الفكر الإسلامي]] ج: 1, 2 | ||
| مکان نشر =قم - ایران | | مکان نشر =قم - ایران | ||
| سال نشر = 1383 ش | | سال نشر = 1383 ش | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11889AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11889AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =2 | | چاپ =2 | ||
| تعداد جلد =4 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11889 | |||
| کتابخوان همراه نور =11889 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۱: | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب، در سه جلد تنظيم شده است. جلد اول، مشتمل بر خطبه و شش مبحث كلى است كه با يك عنوان «الكلام فى...» و پنج عنوان «القول فى...»، از يك‌ديگر متمايز شده است. | كتاب، در سه جلد تنظيم شده است. جلد اول، مشتمل بر خطبه و شش مبحث كلى است كه با يك عنوان «الكلام فى...» و پنج عنوان «القول فى...»، از يك‌ديگر متمايز شده است. | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۸: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
مباحثى كه در كتاب «مطارح الأنظار»، مطرح شده‌اند عبارتند از: | مباحثى كه در كتاب «مطارح الأنظار»، مطرح شده‌اند عبارتند از: | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۴: | ||
به علت اينكه مباحث قطع و ظن و برائت و استصحاب و احتياط و تعادل و تراجيح در «فرائد الأصول» [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ انصارى]]، وجود دارد، در كتاب مطارح ذكرى از آنها به ميان نيامده است. | به علت اينكه مباحث قطع و ظن و برائت و استصحاب و احتياط و تعادل و تراجيح در «فرائد الأصول» [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ انصارى]]، وجود دارد، در كتاب مطارح ذكرى از آنها به ميان نيامده است. | ||
از بين كتاب‌هاى مرحوم كلانترى، فقط «مطارح الأنظار» چاپ شده است و به‌عنوان تنها اثر باقى‌مانده از [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ انصارى]]، در مباحث الفاظ، به دليل نگارش شيوا و بليغ مؤلف، رواج زيادى پيدا كرده و آن‌طور كه در «[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]» آمده، همه كتاب‌هاى مرحوم كلانترى در نجف اشرف نگاشته شده و احتمالا در تهران | از بين كتاب‌هاى مرحوم كلانترى، فقط «مطارح الأنظار» چاپ شده است و به‌عنوان تنها اثر باقى‌مانده از [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ انصارى]]، در مباحث الفاظ، به دليل نگارش شيوا و بليغ مؤلف، رواج زيادى پيدا كرده و آن‌طور كه در «[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]» آمده، همه كتاب‌هاى مرحوم كلانترى در نجف اشرف نگاشته شده و احتمالا در تهران پاک‌نويس و تصحيح شده‌اند. | ||
دقيقا مشخص نيست آيا مرحوم كلانترى اين كتاب را به‌صورت مجموعه نوشته، يا اينكه كتاب‌هاى مستقلى بوده كه بعدها در كنار هم قرار داده شده و عنوان «مطارح الأنظار» را پيدا كرده است. | دقيقا مشخص نيست آيا مرحوم كلانترى اين كتاب را به‌صورت مجموعه نوشته، يا اينكه كتاب‌هاى مستقلى بوده كه بعدها در كنار هم قرار داده شده و عنوان «مطارح الأنظار» را پيدا كرده است. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۲: | ||
ولى به نظر مى‌رسد اين مطلب صحيح نباشد، زيرا در مبحث ادله عقليّه عنوان «هداية» ديده نمى‌شود، بلكه عنوان «أصل» وجود دارد، با اين حال در صفحه آخر آن، اين عبارت آمده: «تم ما أفاده قدس‌الله‌نفسه الزكية فى مسائل الملازمة و أصالة الإباحة»، كه اشاره دارد به اينكه اين مطالب جزء كتاب مطارح بوده و به وسيله مؤلف نگاشته شده است. | ولى به نظر مى‌رسد اين مطلب صحيح نباشد، زيرا در مبحث ادله عقليّه عنوان «هداية» ديده نمى‌شود، بلكه عنوان «أصل» وجود دارد، با اين حال در صفحه آخر آن، اين عبارت آمده: «تم ما أفاده قدس‌الله‌نفسه الزكية فى مسائل الملازمة و أصالة الإباحة»، كه اشاره دارد به اينكه اين مطالب جزء كتاب مطارح بوده و به وسيله مؤلف نگاشته شده است. | ||
«[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]» نيز مبحث ادله عقليّه را مثل مفهوم و منطوق و عام و خاص و مقدمه واجب از تأليفات مرحوم كلانترى دانسته است. اگر چه ترتيب مباحث، در كتب اصولى متداول اين‌گونه است كه مباحث الفاظ قبل از اصول عمليّه و نظاير آن مى‌باشد، امّا در كتاب «مطارح الأنظار»، اين‌گونه نيست؛ | «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]» نيز مبحث ادله عقليّه را مثل مفهوم و منطوق و عام و خاص و مقدمه واجب از تأليفات مرحوم كلانترى دانسته است. اگر چه ترتيب مباحث، در كتب اصولى متداول اين‌گونه است كه مباحث الفاظ قبل از اصول عمليّه و نظاير آن مى‌باشد، امّا در كتاب «مطارح الأنظار»، اين‌گونه نيست؛ مثلاًاز عبارت‌های «قد نبّهنا على مثل ذلك فى بعض مباحث التراجيح» و يا «بناء على ما هو التحقيق من عدم صحة الاستناد إلى الاستصحاب فى مثل المقام»، در اوايل كتاب، معلوم مى‌شود اين مباحث قبلا طرح و بررسى شده‌اند. | ||
در هر مبحث پس از طرح مسئله و ذكر اقوال و نتيجه‌گيرى، جزئياتى باقى مى‌ماند كه با عنوان «تذنيب، التنبيه، تتميم» و نظاير آن ذكر شده است. | در هر مبحث پس از طرح مسئله و ذكر اقوال و نتيجه‌گيرى، جزئياتى باقى مى‌ماند كه با عنوان «تذنيب، التنبيه، تتميم» و نظاير آن ذكر شده است. | ||
يك نكته مهم در كتاب آن است كه مقرِّر به پيروى از استادش در نقل قول‌ها بسيار احتياط مى‌كند و تا | يك نكته مهم در كتاب آن است كه مقرِّر به پيروى از استادش در نقل قول‌ها بسيار احتياط مى‌كند و تا مدرک مطلبى را نديده باشد، آن را نسبت نمى‌دهد، بلكه از كلماتى نظير «صرح بذلك جماعة على ما قيل، محكى النهاية، فى ما حكى من الروض» استفاده مى‌كند. | ||
از ديگر خصوصيات مثبت كتاب، دعاهاى كوتاهى است كه پس از اتمام بسيارى از قسمت‌هاى كتاب ديده مى‌شود و اثر اخلاقى خاصى براى خواننده دارد و مباحث را از حالت علمى صرف خارج كرده و انسان را به هدايت‌گر واقعى جهان متوجه مى‌سازد. | از ديگر خصوصيات مثبت كتاب، دعاهاى كوتاهى است كه پس از اتمام بسيارى از قسمت‌هاى كتاب ديده مى‌شود و اثر اخلاقى خاصى براى خواننده دارد و مباحث را از حالت علمى صرف خارج كرده و انسان را به هدايت‌گر واقعى جهان متوجه مى‌سازد. | ||
اشكالاتى مى‌توان به اين كتاب گرفت، از جمله در بسيارى از موارد، صاحبان نظريه‌هاى مطرح شده و كتاب آنها، مشخص نيستند و از فعل مجهول استفاده شده، مثل«قد يعترض بوجوه، قد يذكر و قد يستشكل»؛ | اشكالاتى مى‌توان به اين كتاب گرفت، از جمله در بسيارى از موارد، صاحبان نظريه‌هاى مطرح شده و كتاب آنها، مشخص نيستند و از فعل مجهول استفاده شده، مثل«قد يعترض بوجوه، قد يذكر و قد يستشكل»؛ بنابراین، نمى‌توان به كتاب‌هاى آنان مراجعه كرد و نظريه‌هايشان را بررسى نمود، حتى اگر صاحبان نظريه‌ها هم مشخص باشند، كتاب آنها و آدرس صفحات مشخص نيست. | ||
اگر مطلبى از خود كتاب يا كتاب‌هاى ديگر مؤلف مطرح شده باشد، آدرس آن مشخص نيست و با عبارت‌های «كما قرّر فى محله، قد أشرنا و كما فصلناه فى محلّه و...»، ذكر شده است، البته گاهى آدرس مطلب در متن ذكر شده، نظير «قد تقدم التحقيق فيهما فى ما مرّ فى الهدايات المتعلّقة بالوجوب الشرطى فراجعها». | اگر مطلبى از خود كتاب يا كتاب‌هاى ديگر مؤلف مطرح شده باشد، آدرس آن مشخص نيست و با عبارت‌های «كما قرّر فى محله، قد أشرنا و كما فصلناه فى محلّه و...»، ذكر شده است، البته گاهى آدرس مطلب در متن ذكر شده، نظير «قد تقدم التحقيق فيهما فى ما مرّ فى الهدايات المتعلّقة بالوجوب الشرطى فراجعها». | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۲: | ||
#«زبدة الأصول»، تأليف [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهائى]] (متوفاى 1031ق)؛ | #«زبدة الأصول»، تأليف [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهائى]] (متوفاى 1031ق)؛ | ||
#«الفوائد المدنية»، تأليف ملا محمد امين بن محمد اخبارى، محدث استرآبادى (متوفاى 1033ق)؛ | #«الفوائد المدنية»، تأليف ملا محمد امين بن محمد اخبارى، محدث استرآبادى (متوفاى 1033ق)؛ | ||
#«السبع الشداد»، تأليف محقق داماد، محمدباقربن شمس‌الدين، محمد استرآبادى اصفهانى(متوفاى 1041ق)؛ | #«السبع الشداد»، تأليف محقق داماد، سید محمدباقربن شمس‌الدين، محمد استرآبادى اصفهانى(متوفاى 1041ق)؛ | ||
#«غاية المأمول فى شرح زبدة الأصول»، تأليف شيخ جواد بن سعد اللّه كاظمى، معروف به فاضل جواد(متوفاى 1065ق)؛ | #«غاية المأمول فى شرح زبدة الأصول»، تأليف شيخ جواد بن سعد اللّه كاظمى، معروف به فاضل جواد(متوفاى 1065ق)؛ | ||
#«الوافية»، تأليف [[تونی، عبدالله بن محمد|فاضل تونى]]، ملا عبداللّه بن محمد بشروى خراسانى(متوفاى 1071ق)؛ | #«الوافية»، تأليف [[تونی، عبدالله بن محمد|فاضل تونى]]، ملا عبداللّه بن محمد بشروى خراسانى(متوفاى 1071ق)؛ | ||