۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
تمهيدات: تفاوت میان نسخهها
←وابستهها
جز (جایگزینی متن - '== ساختار == ' به '== ساختار == ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| تصویر =NUR10378J1.jpg | | تصویر =NUR10378J1.jpg | ||
| عنوان =تمهیدات | | عنوان =تمهیدات | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر =زبدة الحقایق فی کشف الدقایق | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[عسیران، عفیف]] (مصحح) | [[عسیران، عفیف]] (مصحح) | ||
[[عینالقضاة، عبدالله بن محمد]] ( | [[عینالقضاة، عبدالله بن محمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =BP 282/7 /ع9ت8 | | کد کنگره =BP 282/7 /ع9ت8 | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10378AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10378AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =4 | | چاپ =4 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10378 | |||
| کتابخوان همراه نور =10378 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تمهيدات'''، به زبان فارسى، از آثار [[عینالقضاة، عبدالله بن محمد|عين القضات همدانى]] و يكى از بهترين آثار اهل تصوف در بيان اصول طريقت و اسرار عرفانى است. | '''تمهيدات'''، به زبان فارسى، از آثار [[عینالقضاة، عبدالله بن محمد|عين القضات همدانى]] و يكى از بهترين آثار اهل تصوف در بيان اصول طريقت و اسرار عرفانى است. | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۲: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
مؤلف، از بيان تجربههاى خاص عرفانى و اسرار طريقت دريغ نكرده و نكاتى را عنوان كرده كه به نظر اكثر مشايخ صوفيه، افشاى اسرار كفر بوده است، اما عين القضات، خود، اين قاعده را نپذيرفته و خود را از بند مصلحتانديشى و بيان اسرار رهانيده و بىباكانه اسرار هويدا مىكرده است. از نحوه كلام و بيان او كاملاً پيداست كه اكثر نوشتههايش در حالت جذبه و بىخودى و الهام شاعرانه نوشته شدهاند و گويا او خود را كاملاً به زبان حال مىسپرده و كاشف معانى الهامى مىگشته است. | مؤلف، از بيان تجربههاى خاص عرفانى و اسرار طريقت دريغ نكرده و نكاتى را عنوان كرده كه به نظر اكثر مشايخ صوفيه، افشاى اسرار كفر بوده است، اما عين القضات، خود، اين قاعده را نپذيرفته و خود را از بند مصلحتانديشى و بيان اسرار رهانيده و بىباكانه اسرار هويدا مىكرده است. از نحوه كلام و بيان او كاملاً پيداست كه اكثر نوشتههايش در حالت جذبه و بىخودى و الهام شاعرانه نوشته شدهاند و گويا او خود را كاملاً به زبان حال مىسپرده و كاشف معانى الهامى مىگشته است. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
اصل اول: فرق علم مكتسب با علم لدنى | اصل اول: فرق علم مكتسب با علم لدنى | ||
خلق، از محمد، صورتى و تنى و شخصى ديدند و بشر و بشريتى به بينندگان مىنمودند كه: '''«قل انما انا بشر مثلكم يوحى الى»'''، اما او را به اهل بصيرت و حقيقت نمودند تا به جان و دل حقيقت او بديدند. اگر در اين حالت و در اين مقام ولايت، او را بشر خوانند كافر شوند. | خلق، از محمد، صورتى و تنى و شخصى ديدند و بشر و بشريتى به بينندگان مىنمودند كه:'''«قل انما انا بشر مثلكم يوحى الى»'''، اما او را به اهل بصيرت و حقيقت نمودند تا به جان و دل حقيقت او بديدند. اگر در اين حالت و در اين مقام ولايت، او را بشر خوانند كافر شوند. | ||
حقيقت قرآن، مقرون و منوط دلهاى انبياء و اهل ولايت است و هر آيهاى از آيات قرآن ظاهرى دارد و باطنى تا هفت باطن. | حقيقت قرآن، مقرون و منوط دلهاى انبياء و اهل ولايت است و هر آيهاى از آيات قرآن ظاهرى دارد و باطنى تا هفت باطن. | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
اصل دوم: شرطهاى سالك در راه خدا | اصل دوم: شرطهاى سالك در راه خدا | ||
مهمترين شرط سلوك، طلب است و سالك بايد پيوسته در راه طلب باشد تا طلب به او روى نمايد. طالبان از روى صورت بر دو قسمند: طالبان و مطلوبان؛ طالب آن باشد كه حقيقت را مىجويد تا بيابد و مطلوب آن است كه حقيقت، وى را مىجويد تا بدان انس يابد. انبياء با جماعتى از سالكان، طالب خدا بودند و رهبران ايشان، | مهمترين شرط سلوك، طلب است و سالك بايد پيوسته در راه طلب باشد تا طلب به او روى نمايد. طالبان از روى صورت بر دو قسمند: طالبان و مطلوبان؛ طالب آن باشد كه حقيقت را مىجويد تا بيابد و مطلوب آن است كه حقيقت، وى را مىجويد تا بدان انس يابد. انبياء با جماعتى از سالكان، طالب خدا بودند و رهبران ايشان، ابراهیم خليل و موسى كليم بودند، ولى گروه مطلوبان، رهبر ايشان مصطفى است و امت وى، به تبعيت وى هستند، چون محمد اصل وجود ايشان است. | ||
شرطهاى طالب بسيار است؛ يكى از آنها، مذاهب هفتاد و سه گروه در ديده او يكى باشد و اگر فرق گذارد، فارق باشد، نه طالب و اين فرق گذاشتن براى وى حجاب است و هيچ مذهب در ابتداى راه بهتر از ترك عادت نيست و چون به آخر طلب مىرسد، هيچ مذهب جز مذهب مطلوب ندارد. اگر مذهبى مرد را به خدا مىرساند، آن مذهب، اسلام است. طالب نبايد خدا را در دنيا و آخرت جستوجو كند، بلكه راه طالب در درون اوست و او بايد در درون خود سير كند تا به خدا برسد و هيچ راهى براى رسيدن به خدا بهتر از راه دل نيست. | شرطهاى طالب بسيار است؛ يكى از آنها، مذاهب هفتاد و سه گروه در ديده او يكى باشد و اگر فرق گذارد، فارق باشد، نه طالب و اين فرق گذاشتن براى وى حجاب است و هيچ مذهب در ابتداى راه بهتر از ترك عادت نيست و چون به آخر طلب مىرسد، هيچ مذهب جز مذهب مطلوب ندارد. اگر مذهبى مرد را به خدا مىرساند، آن مذهب، اسلام است. طالب نبايد خدا را در دنيا و آخرت جستوجو كند، بلكه راه طالب در درون اوست و او بايد در درون خود سير كند تا به خدا برسد و هيچ راهى براى رسيدن به خدا بهتر از راه دل نيست. | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
قسم سوم طايفهاى باشند كه به لب دين رسيده باشند و حقيقت يقين چشيده و در حمايت غيرت الهى باشند. اين جماعت، يك لحظه از حضور و مشاهده حق خالى نباشند و منزلت ايشان قابل وصف نيست. | قسم سوم طايفهاى باشند كه به لب دين رسيده باشند و حقيقت يقين چشيده و در حمايت غيرت الهى باشند. اين جماعت، يك لحظه از حضور و مشاهده حق خالى نباشند و منزلت ايشان قابل وصف نيست. | ||
رسالت را سه | رسالت را سه خاصیت است: يكى آنكه بر چيزى قادر باشد كه ديگرى نباشد، چون شقّ القمر و ساير معجزات و خاصیت دوم آن است كه احوالات آخرت به طريق مشاهده و معاينه بر وى معلوم باشد و خاصیت سوم آن است كه هر چه عموم عالميان را در خواب از ادراك عالم غيب مبذول است، او را در بيدارى آن ادراك حاصل باشد. | ||
پيامبر(ص) مىفرمايد: بنى آدم سه قسم شدهاند: بعضى مانند بهايم باشند و همه همت ايشان اكل و شرب و خواب و آسايش است؛ '''«اولئك كالانعام بل هم اضل»''' و بعضى مانند فرشتگان و تمامى همت ايشان تسبيح و تهليل و نماز و روزه باشد و بعضى مانند پيامبران و شبه رسولانند و همت ايشان عشق و محبت و شوق و رضا و تسليم باشد. | پيامبر(ص) مىفرمايد: بنى آدم سه قسم شدهاند: بعضى مانند بهايم باشند و همه همت ايشان اكل و شرب و خواب و آسايش است؛'''«اولئك كالانعام بل هم اضل»''' و بعضى مانند فرشتگان و تمامى همت ايشان تسبيح و تهليل و نماز و روزه باشد و بعضى مانند پيامبران و شبه رسولانند و همت ايشان عشق و محبت و شوق و رضا و تسليم باشد. | ||
اصل چهارم: خود را بشناس تا خدا را بشناسى | اصل چهارم: خود را بشناس تا خدا را بشناسى | ||
| خط ۱۱۴: | خط ۱۱۴: | ||
كتاب، با مقدمه و تصحيح و تحشيه و تعليق عفيف عُسَيران چاپ شده و منتخباتى از شرح گيسودراز نيز به آن الحاق شده است كه از اهميت زيادى برخوردار است. | كتاب، با مقدمه و تصحيح و تحشيه و تعليق عفيف عُسَيران چاپ شده و منتخباتى از شرح گيسودراز نيز به آن الحاق شده است كه از اهميت زيادى برخوردار است. | ||
==منابع مقاله== | |||
مقدمه و متن کتاب | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[تمهیدات (نسخه)]] | |||
[[تمهیدات عین القضاة همدانی (به اهتمام زهرا عسلی)]] | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||