ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها

تفصيل دربارۀ ادوار گوناگون جلوس و تصدى منصب قضا از ابن حجر براى آن است كه از روش حكم و داورى او و نيز از شخصيت او، كه مقام قضا محك و معيارى براى آن است، و همچنين از كيفيت و وضع اين منصب در آن زمان كه از دورانهاى مهم قضا در عالم اسلام است، نمونه‌هايى به دست داده شود. اهميت اين منصب و اهميت بزرگانى كه اين منصب را در دورۀ مماليك و مخصوصا در قرنهاى 7-9ق اشغال كرده بودند، هيچ گاه در عالم اسلام سابقه نداشته و پس از آن دوره هم هيچ گاه ديده نشده است.

سخاوى كه از معتقدان و پيروان پر و پا قرص اوست، مشكلاتى را كه بر سر راه ابن حجر در كار اعمال حق و عدالت بوده است، مى‌شمارد. او مى‌گويد: شيخ ما روز به روز از اين كه كار قضا را پذيرفته بود، پشيمان‌تر مى‌گرديد، زيرا دولتيان ميان قاضيان صاحب فضيلت و ديگران فرقى نمى‌گذارند و اگر درخواستهاى ايشان از قاضى، گرچه بر حق نباشد، پذيرفته نشود، در ذم او مبالغه مى‌كنند، بلكه دشمنش مى‌دارند. از اين رو قاضى ناگزير است با كوچك و بزرگ بسازد تا جايى كه ديگر نمى‌تواند موفق به اجراى عدالت بشود. نيز مى‌گويد كه ابن حجر صريحا مى‌گفت كه با قبول اين منصب بر خود جنايت كرده است و بسا اشخاصى كه آرزوى ملاقات او را داشته‌اند و چون شنيده‌اند كه او اين منصب را پذيرفته است، از او روى برگردانده‌اند. در 841ق كه ابن حجر مجددا قضا را پذيرفته بود و قضات براى تهنيت حلول ماه پيش سلطان رفته بودند، از او مؤكّدا خواست كه هرگز نامه و توصيۀ صاحب جاهى را براى فشار بر قاضى نپذيرد و اگر صاحب مقامى خواست ملك وقفى را اجاره كند، قبول نكند تا قاضى از اين راه بتواند از روى حق و عدالت حكم كند.