۶۱٬۱۸۹
ویرایش
مجلة معهد المخطوطات العربية: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '<references />' به '<references/>'
جز (جایگزینی متن - ' {{جعبه' به '{{جعبه') |
جز (جایگزینی متن - '<references />' به '<references/>') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR13292J1.jpg | | تصویر =NUR13292J1.jpg | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۰: | ||
[[اسکندر، البیر زکی]] (محقق و مصحح) | [[اسکندر، البیر زکی]] (محقق و مصحح) | ||
[[رازی، محمد بن زکریا]] ( | [[رازی، محمد بن زکریا]] (نویسنده) | ||
[[حسین، محمد کامل]] ( | [[حسین، محمد کامل]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۴: | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE13292AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE13292AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =13292 | |||
| کتابخوان همراه نور =13292 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''كتاب المرشد او الفصول'''، نگاشته طبيب نامدار، [[رازی، محمد بن زکریا|ابوبكر محمد بن زكرياى رازى]] (251ق - 313ق)، به زبان عربى است. اهميت اين كتاب در اين است كه رازى هنگامى دست به تأليف آن زده كه موسوعه درازدامن «الحاوى» (الجامع الكبيرة) و بسيارى ديگر از كتاب‌هايش را نگاشته است<ref>المرشد، ص 21 و 24 و 46 و 59 و 60 و 63 و 68 و 72 و 90 و 102 و...</ref> | '''كتاب المرشد او الفصول'''، نگاشته طبيب نامدار، [[رازی، محمد بن زکریا|ابوبكر محمد بن زكرياى رازى]] (251ق - 313ق)، به زبان عربى است. اهميت اين كتاب در اين است كه رازى هنگامى دست به تأليف آن زده كه موسوعه درازدامن «الحاوى» (الجامع الكبيرة) و بسيارى ديگر از كتاب‌هايش را نگاشته است<ref>المرشد، ص 21 و 24 و 46 و 59 و 60 و 63 و 68 و 72 و 90 و 102 و...</ref> | ||
مؤلف، انگيزه نگارش اين اثر را چنين بازگو مى‌نمايد: «دعانى ما وجدت عليه فصول ابقراط من الاختلاط و عدم النظام و الغموض و التقصير عن ذكر جوامع الصناعة كلها أو جلها و ما اعلمه من سهولة حفظ الفصول و علقها بالنفوس الى ان اذكر جوامع الصناعة الطبية و جملها على طريق الفصول و اتحرى فى ذلك الايضاح و التمثيل و ترك الاغراق و الوغول فى الغوامض و ما يقع منه الخلاف و يحتاج الى البحث و النظر ليكون مدخلاً الى الصناعة و طريقاً للمتعلمين و الله الموفق للصواب»<ref>المرشد، ص 17</ref> | مؤلف، انگيزه نگارش اين اثر را چنين بازگو مى‌نمايد: «دعانى ما وجدت عليه فصول ابقراط من الاختلاط و عدم النظام و الغموض و التقصير عن ذكر جوامع الصناعة كلها أو جلها و ما اعلمه من سهولة حفظ الفصول و علقها بالنفوس الى ان اذكر جوامع الصناعة الطبية و جملها على طريق الفصول و اتحرى فى ذلك الايضاح و التمثيل و ترك الاغراق و الوغول فى الغوامض و ما يقع منه الخلاف و يحتاج الى البحث و النظر ليكون مدخلاً الى الصناعة و طريقاً للمتعلمين و الله الموفق للصواب»<ref>المرشد، ص 17</ref> | ||
از سال تأليف كتاب «المرشد» اطلاع دقيقى نداريم، ولى - چنان‌كه در ابتدا متذكر شديم - محمد بن زكرياى رازى، اين كتاب را پس از تأليف «حاوى»، كتاب «دفع مضار الاغذية»، كتاب «الشكوك على [[جالینوس]]» و... نوشته است؛ | از سال تأليف كتاب «المرشد» اطلاع دقيقى نداريم، ولى - چنان‌كه در ابتدا متذكر شديم - محمد بن زكرياى رازى، اين كتاب را پس از تأليف «حاوى»، كتاب «دفع مضار الاغذية»، كتاب «الشكوك على [[جالینوس]]» و... نوشته است؛ بنابراین، به نظر مى‌رسد اين كتاب، يكى از آخرين آثار نگاشته‌شده توسط رازى باشد. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
اين كتاب، مجموعه‌اى از چند گفتار است كه مؤلف به هركدام، عنوان «فصول...» داده است. فصول يادشده افزون بر سى‌تاست. مطالب آغازين اين اثر با بحث پيرامون اسطقسات آغاز مى‌شود و با بحث صناعت طب، نگارش اين كتاب پايان مى‌پذيرد. | اين كتاب، مجموعه‌اى از چند گفتار است كه مؤلف به هركدام، عنوان «فصول...» داده است. فصول يادشده افزون بر سى‌تاست. مطالب آغازين اين اثر با بحث پيرامون اسطقسات آغاز مى‌شود و با بحث صناعت طب، نگارش اين كتاب پايان مى‌پذيرد. | ||
آنچه رازى در اين كتاب مى‌نويسد، خلاصه‌اى از تحقيقات وى است؛ | آنچه رازى در اين كتاب مى‌نويسد، خلاصه‌اى از تحقيقات وى است؛ بنابراین، در اين كتاب نه چندان اثرى از نقل اقوال است و نه ردى از مناقشه با ديگر اطباء، بلكه مطالب، به‌صورت پياپى، آن هم غالباً ً بدون استدلال، تحرير شده است. | ||
پاره‌اى از منابعى كه مؤلف در تدوين اين اثر از آنها بهره برده است، عبارتند از: | پاره‌اى از منابعى كه مؤلف در تدوين اين اثر از آنها بهره برده است، عبارتند از: | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
كتاب «المرشد» - على‌رغم اختصار آن - از مهم‌ترين نگاشته‌هاى طبى رازى به شمار مى‌رود. مؤلف در اين اثر به امور بالينى (مباحث عملى طب) نمى‌پردازد؛ از سوى ديگر، درباره بيمارى‌ها و اسباب و علت آنها و همچنين تجربيات خود در درمان امراض سخنى نمى‌گويد، بلكه اين كتاب بيانگر مقام علمى رازى در حوزه مباحث نظرى علم پزشکى است. | كتاب «المرشد» - على‌رغم اختصار آن - از مهم‌ترين نگاشته‌هاى طبى رازى به شمار مى‌رود. مؤلف در اين اثر به امور بالينى (مباحث عملى طب) نمى‌پردازد؛ از سوى ديگر، درباره بيمارى‌ها و اسباب و علت آنها و همچنين تجربيات خود در درمان امراض سخنى نمى‌گويد، بلكه اين كتاب بيانگر مقام علمى رازى در حوزه مباحث نظرى علم پزشکى است. | ||
مؤلف، اين كتاب را پس از نگارش بسيارى از تأليفاتش به رشته تحرير درآورده است. افزون بر اين، مطالعه اين اثر نشان مى‌دهد كه وى قبل از نگارش آن، بسيارى از كتب پزشکى پيشينيان را مطالعه و تتبع كرده است. | مؤلف، اين كتاب را پس از نگارش بسيارى از تأليفاتش به رشته تحرير درآورده است. افزون بر اين، مطالعه اين اثر نشان مى‌دهد كه وى قبل از نگارش آن، بسيارى از كتب پزشکى پيشينيان را مطالعه و تتبع كرده است. | ||
از سوى ديگر، مؤلف، اين كتاب را به اين انگيزه نوشته كه به باور او بقراط در «فصول» خويش دچار اشتباهات عديده‌اى شده است و او خواسته است كتابى بر همان نمط، ولى بدون اشتباه تدوين نمايد. اين بدان معناست كه رازى در آن هنگام به پايه‌اى از علم پزشکى رسيده بوده كه مى‌توانسته با حكيم مشهورى همانند بقراط به معارضه | از سوى ديگر، مؤلف، اين كتاب را به اين انگيزه نوشته كه به باور او بقراط در «فصول» خويش دچار اشتباهات عديده‌اى شده است و او خواسته است كتابى بر همان نمط، ولى بدون اشتباه تدوين نمايد. اين بدان معناست كه رازى در آن هنگام به پايه‌اى از علم پزشکى رسيده بوده كه مى‌توانسته با حكيم مشهورى همانند بقراط به معارضه برخیزد. | ||
از آنچه گفتيم جايگاه اين اثر در علم پزشکى - خصوصاً مباحث نظرى آن - معلوم مى‌شود. | از آنچه گفتيم جايگاه اين اثر در علم پزشکى - خصوصاً مباحث نظرى آن - معلوم مى‌شود. | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۶: | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||