۹٬۴۵۵
ویرایش
مفتون دنبلی، عبدالرزاق بن نجفقلی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '\{\{کاربردهای\sدیگر\|(.*)\s\(ابهام\sزدایی\)\}\}↵↵↵' به '{{کاربردهای دیگر|$1 (ابهام زدایی)}} '
جز (جایگزینی متن - ' {{' به '{{') |
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '\{\{کاربردهای\sدیگر\|(.*)\s\(ابهام\sزدایی\)\}\}↵↵↵' به '{{کاربردهای دیگر|$1 (ابهام زدایی)}} ') |
||
| (۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR04124.jpg|بندانگشتی|دنبلی، عبدالرزاق بیک]] | [[پرونده:NUR04124.jpg|بندانگشتی|دنبلی، عبدالرزاق بیک]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |دنبلی، عبدالرزاق بیک | ||
|- | |- | ||
|نامهای دیگر | |نامهای دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | دنبلی بیگلربیگی، عبدالرزاق بيگ بن نجفقلى بيگلربيگى | ||
مفتون | مفتون | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |نجفقلى بيگلربيگى | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |1176ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |خوى | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |1243 ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" | | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[المآثر السلطانية (تاريخ إيران و حروبها مع روسيا) «في نهاية القرن الثامن عشر و بداية القرن التاسع عشر الميلاديين»]] | ||
|-class= | [[سفرنامه كروسینسكى: یادداشتهای كشیش لهستانی عصر صفوی (1725 - 1770)]] | ||
|- class="articleCode" | |||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE04124AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
{{کاربردهای دیگر|دنبلی (ابهام زدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر|مفتون (ابهام زدایی)}} | |||
'''عبدالرزاق بن نجفقلی مفتون دنبلی''' (1176-1242ق)، متخلص به «مفتون»، نویسنده، ادیب، مورخ، شاعر پارسی‌گوی و مترجم زبان ترکی به فارسی بود. «[[المآثر السلطانية (تاريخ إيران و حروبها مع روسيا) «في نهاية القرن الثامن عشر و بداية القرن التاسع عشر الميلاديين»|مآثر سلطانیه]]» معروف‌ترین اثر اوست. | |||
==خاندان== | |||
وی فرزند نجفقلی خان بن شهباز خان بیگلربیگی معروف تبریز در دوران کریم خان زند بود. طایفه دنبلی از کردان خوی بودند و حکومت این ولایت از دوران صفویه با خوانین دنبلی و اجداد نجفقلی خان بود و پس از قتل نادرشاه افشار، دامنه حکومت خوانین دنبلی گسترده شد و به تبریز رسید و این شهر نزدیک به چهل سال تحت حکومت خوانین دنبلی بود<ref>ر.ک: یحیی‌آبادی، مرضیه</ref>. | |||
==ولادت== | |||
عبدالرزاق بیگ مفتون دنبلی در سال 1176ق، در خوی به دنیا آمد. وی از ده سالگی مقیم و گروگان دربار کریم خان زند بود و تا پایان عمر کریم خان، در شیراز به سر برد و مدتی نیز همراه علی‌مردان خان در اصفهان بود و پس از تصرف اصفهان به دست آقامحمدخان قاجار در سال 1200ق، عبدالرزاق بیگ با موافقت خان قاجار به تبریز بازگشت و از اوایل حکومت عباس‌میرزا نایب‌السلطنه در آذربایجان وارد دیوان انشا و به‌تدریج از بزرگان طراز اول دربار کوچک عباس‌میرزا شد<ref>ر.ک: همان</ref>. | |||
== | |||
از | |||
==مهارت‌ها== | |||
عبدالرزاق بیگ، در زمان خود از علمای بزرگ آذربایجان بود و در رشته‌های مختلف علمی نظیر شاعری و تاریخ‌نویسی و تراجم احوال و تذکره شاعران تبحر بسیار داشت و در ترجمه کتاب از زبان ترکی عثمانی به فارسی نیز دستی داشت<ref>ر.ک: همان</ref>. | |||
==سفر به مکه== | |||
در سال 1241ق، به سفر مکه رفت و چند ماهی بعد در تبریز درگذشت. | |||
به | ==جایگاه ادبی== | ||
دنبلی یکی از شاعران مکتب ادبی بازگشت و به سهم خود در تغییر شیوه نگارش نظم و نثر در اوایل قاجار مؤثر بوده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | |||
==آثار== | ==آثار== | ||
# تجربة الأحرار و تسلية الأبرار (درباره طایفه دنبلی و حکام موروثی آن تا زمان کریم خان زند و شرح احوال گروه بزرگی از علما و شعرای معاصر خود او)؛ | |||
# ترجمه عبرت‌نامه (از زبان ترکی به فارسی)؛ | |||
# جامع خاقانی؛ | |||
# حدائق الأدباء»؛ | |||
# حدائق الجنان (شرح احوال نویسنده در سال‌های اقامت در شیراز و مختصری درباره کریم خان و تراجم یک دسته از شاعران و علما و مشاهیر زمان)؛ | |||
# حدیقه؛ | |||
# حقائق الأنوار؛ | |||
# دیوان قصاید و غزلیات؛ | |||
# روضة الآداب و جنة الألباب؛ | |||
# رياض الجنة (حاوی تاریخ سلسله دنبلی‌های خوی و تبریز)؛ | |||
# شرح مشاعر ملاصدرا؛ | |||
# مآثر سلطانیه (در تاریخ سلسله قاجاریه از فتحعلی خان قاجار پدر محمدحسن خان و جد آقامحمدخان قاجار تا سال 1241ق)؛ | |||
# مثنوی ناز و نیاز؛ | |||
# نگارستان دارا؛ | |||
# همایون‌نامه (مثنوی‌ای در احوال مختار ثقفی)<ref>ر.ک: همان</ref>. | |||
عبدالرزاق دنبلی، در تألیف کتاب تاریخ «زينة التواريخ»، با میرزا رضی تبریزی متخلص به بنده، از منشیان و دانشمندان بزرگ آذربایجان در نیمه اول قرن 13ق، همکاری داشته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | |||
==پانویس== | |||
<references /> | |||
== | ==منابع مقاله== | ||
[http://www.iichs.ir/News-992/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D9%8F%D9%86%D8%A8%D9%84%DB%8C/?id=992 یحیی‌آبادی، مرضیه، «عبدالرزاق دنبلی»، برگرفته از سایت مطالعات تاریخ معاصر ایران، چهارشنبه 12 آذر 1399] | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[المآثر السلطانية (تاريخ إيران و حروبها مع روسيا) «في نهاية القرن الثامن عشر و بداية القرن التاسع عشر الميلاديين»]] | |||
[[سفرنامه كروسینسكى: یادداشتهای كشیش لهستانی عصر صفوی (1725 - 1770)]] | |||
[[ | |||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:شاعران]] | |||