۹٬۴۵۵
ویرایش
المخصص: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} ''''
جز (جایگزینی متن - '== ساختار== ' به '== ساختار== ') |
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} '''') |
||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر =کتاب المخصص | | عنوانهای دیگر =کتاب المخصص | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ابن سیده، علی بن اسماعیل]] ( | [[ابن سیده، علی بن اسماعیل]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =PJ 6617 /الف2م3 | | کد کنگره =PJ 6617 /الف2م3 | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
زبان عربی - | زبان عربی - واژهنامهها | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون | دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
| سال نشر = | | سال نشر = | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00784AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =17 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00784 | |||
| کتابخوان همراه نور =00784 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''المخصص''' اثر [[ابن سیده، علی بن اسماعیل|ابوالحسن على بن اسماعيل]] معروف به [[ابن سیده، علی بن اسماعیل|ابن سيده]]، اديب، لغوى و نحوى قرن پنجم هجرى در موضوع لغت عرب است. | |||
ابن سيده در اين كتاب سخت تحت تأثير | [[ابن سیده، علی بن اسماعیل|ابن سيده]] در اين كتاب سخت تحت تأثير «[[الغريب المصنف]]» [[ابوعبید، قاسم بن سلام|قاسم بن سلام هروى]] بوده، چنانكه تقريباً تمامى مطالب آن را در اين كتاب آورده است. مآخذ اين اثر نيز همان مآخذ المحكم است، با اين تفاوت كه مؤلف در بيشتر موارد نام مآخذ و نويسندگان آنها را ذكر كرده است. | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
المخصص لغت نامهاى 17 جلدى است كه ترتيب واژههاى آن برحسب موضوعات و معانى است و كتاب حاوى موضوعات مختلفى مىباشد. وى در نامگذارى، از واژه «سِفر» بجاى «جلد» استفاده كرده است، | المخصص لغت نامهاى 17 جلدى است كه ترتيب واژههاى آن برحسب موضوعات و معانى است و كتاب حاوى موضوعات مختلفى مىباشد. وى در نامگذارى، از واژه «سِفر» بجاى «جلد» استفاده كرده است، مثلاًبجاى جلد اول، سفر اول استفاده مىكند. | ||
مؤلف در هر سفر، يك يا چند موضوع كلى با نام كتاب كه همان عنوان اصلى است، ذكر مىكند و ذيل هر كتاب به ترجمه لغاتى مىپردازد كه با نام كتاب از حيث موضوع مشترك مىباشند. | مؤلف در هر سفر، يك يا چند موضوع كلى با نام كتاب كه همان عنوان اصلى است، ذكر مىكند و ذيل هر كتاب به ترجمه لغاتى مىپردازد كه با نام كتاب از حيث موضوع مشترك مىباشند. | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
كتاب از گستردهترين معاجمى است كه بر اساس معناى كلمات و به صورت موضوعى تدوين شده است. مؤلف اولین موضوعى كه در كتاب خود بعد از مقدمهاش ذكر مىكند انسان است و سعى كرده در ترتيب موضوعات و به تبع آن ترتيب بابها، يك سير منطقى را رعايت كند. | |||
مؤلف در ذيل هر موضوع چند باب ذكر مىكند مثلاًدر ذيل موضوع «خلق انسان» بابى بنام «الحمل و الولادة» است كه كلمات آن بر اساس اولین روزهاى انعقاد نطفه تا ايام بزرگسالى مرتب كرده و شرح داده است. | |||
مؤلف در ذيل هر موضوع چند باب ذكر مىكند | |||
سپس باب اسماء ما يخرج مع الولد (اسامى آنچه كه همراه تولد خارج مىشود) ذكر مىكند. در ادامه بابى را به شير و اقسام آن و غذا و اقسام آن و تربيت و شيوه آن و... اختصاص داده است. اين شيوه مؤلف در تمام هفده سِفر تكرار شده است. | سپس باب اسماء ما يخرج مع الولد (اسامى آنچه كه همراه تولد خارج مىشود) ذكر مىكند. در ادامه بابى را به شير و اقسام آن و غذا و اقسام آن و تربيت و شيوه آن و... اختصاص داده است. اين شيوه مؤلف در تمام هفده سِفر تكرار شده است. | ||
نویسنده در شرح كلمات سعى كرده كه فرقهاى موجود بين كلمات مترادف و هم معنا را توضيح دهد؛ براى اين كار از شواهد مختلف و اقوال علماى گذشته بسيار بهره جسته است. | |||
در | در پایان توجه به اين نكته لازم است كه با توجه به عدم ترتيب الفبايى در اين كتاب و پيش گرفتن روشى نو در ترتيب كلمات (تنظيم بر اساس معانى لغات و موضوع آنها) يافتن لغات مورد نظر كمى مشكل است. | ||
== وضعيت كتاب== | == وضعيت كتاب== | ||
بعضى از بخشهاى كتاب در نسخه اصلى سفيد است كه در پاورقى به آن اشاره شده است. توضيحاتى نيز درباره بعضى عبارات و اشعار بيان شده است. | بعضى از بخشهاى كتاب در نسخه اصلى سفيد است كه در پاورقى به آن اشاره شده است. توضيحاتى نيز درباره بعضى عبارات و اشعار بيان شده است. | ||
== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب | مقدمه و متن كتاب | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[الغريب المصنف]] | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)]] | |||