|
|
خط ۳۴: |
خط ۳۴: |
| '''ابوالقاسم على بن محمد بن على خزاز قمى رازى''' از فقها و راويان شيعه در نيمۀ دوم قرن چهارم هجرى است.مشهورترین اثر او، کتاب [[كفاية الأثر في النص على الأئمة الإثنی عشر|كفاية الأثر]] است که روایات و نصوص دال بر خلافت و امامت ائمه اطهار(ع) را در آن گردآوری کرده است. | | '''ابوالقاسم على بن محمد بن على خزاز قمى رازى''' از فقها و راويان شيعه در نيمۀ دوم قرن چهارم هجرى است.مشهورترین اثر او، کتاب [[كفاية الأثر في النص على الأئمة الإثنی عشر|كفاية الأثر]] است که روایات و نصوص دال بر خلافت و امامت ائمه اطهار(ع) را در آن گردآوری کرده است. |
|
| |
|
| ==ولادت== | | ==خاندان== |
| او در شهر قم به دنيا آمد، شهر علم و دانش، شهر اهل بيت رسول خدا و حرم آل محمد صلىاللهعليهوآلهوسلم.
| | خاندان وى در اصل اهل قم بودند و سپس به رى که در آن روزگار مرکزیت علمى بیشترى نسبت به قم یافته بود و ابنبابویه مشهور به شیخصدوق (متوفى 381) در آنجا سکنا داشت، مهاجرت کردند. بر همین اساس، ابنشهرآشوب از خزّاز به قمى یاد کرده است. |
|
| |
|
| ==تحصيلات== | | ==تولد== |
| | از تاریخ ولادت و وفات و همچنین زندگانى او اطلاعاتى در دست نیست. |
|
| |
|
| | ==خزاز در منابع رجالی== |
| | نجاشى در عبارتى کوتاه در اشاره به مقام و جایگاه او، ضمن ثقه دانستن وى، او را فقیه و عالم برجسته (کان... وَجْهآ) معرفى کرده است. شیخطوسى وى را متکلمى آشنا به فقه دانسته و گفته که وى ساکن رى بوده و همانجا نیز درگذشته است. نام پدر خزّاز در اکثر منابع، محمد ذکر شده؛ اما شیخطوسى نام پدر او را احمد نوشته که احتمالا تصحیف محمد است. |
|
| |
|
| على از همان كودكى در شهر قم به فراگيرى علم و دانش روى آورد و مراحل مقدماتى آن را فرا گرفت.
| | ==اساتید== |
| | | خزّاز از شاگردان شیخصدوق بوده و از وى با تعبیر شیخنا یاد کرده است. هرچند در شرححال وى اشارهاى به سفرش به بغداد نشده، اما براساس آنکه برخى از مشایخ روایى وى همچون ابوالمفضل محمدبن عبداللّه شیبانى، احمدبن محمدبن عیاش جوهرى و ابوالفرج معافىبن زکریا نهروانى از عالمان ساکن در بغداد بودهاند، مىتوان از سفر وى به آنجا سخن گفت. احتمالا خزّاز در هنگام سفر حج از بغداد دیدن کرده است. |
| در آن زمان [[شيخ صدوق]]، آن دانشمند بزرگ شيعه شهرۀ آفاق گشته بود و على بن محمد براى فراگيرى علم از محضر آن عالم انديشمند و آن راوى بزرگ حديث به شهر رى سفر كرد و در آن جا رحل اقامت گزيد.
| |
| | |
| او از محضر آن دانشمند بزرگ بهرههاى فراوان برد و در مدّت كوتاهى خود به يكى از روات بزرگ حديث و شخصيتهاى معتبر روايى شيعه مبدل گشت.
| |
| | |
| على بن محمد خزاز از معاصران [[شيخ مفيد]]، عالم برجستۀ شيعه در آن دوران به شمار مىآيد.
| |
| | |
| ==سخنان بزرگان== | |
| | |
| | |
| شيخ بزرگوار [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]]، دربارۀ ايشان مىفرمايد:
| |
| | |
| «علي بن محمد بن علي خزّاز، ثقة من أصحابنا، ابوالقاسم، و كان فقيها وجيها، له كتاب الإيضاح في أصولالدين على مذهب أهل البيت عليهمالسلام». يعنى: على بن محمد خزاز شخصيتى مورد اطمينان و از فقهاى سرشناس شيعه است. او مؤلف كتاب الإيضاح كه در معرفى اصول دين بر طبق مذهب اهل بيت عليهمالسلام است مىباشد.
| |
| | |
| [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] در كتاب خلاصه دربارۀ ايشان مىفرمايد: «كان ثقة من أصحابنا فقيها وجيها». يعنى: او شخصيتى مورد اطمينان و از فقهاى سرشناس شيعه به شمار مىآيد.
| |
| | |
| محدث كبير، ميرزا عبدالله بن عيسى افندى صاحب كتاب ارزشمند رياض العلما دربارۀ ايشان مىفرمايد:
| |
| | |
| «الشيخ الأجل الأقدم، ابوالقاسم، على بن محمد بن علي الخزاز القمى قدسسره، الفاضل العالم المتكلم الجليل الفقيه المحدث المعروف، تلميذ الصدوق و أمثاله». يعنى: شيخ بزرگوار ابوالقاسم على بن محمد بن على خزاز رازى قمى كه تربت پاكش مقدس باد، از قدماى شيعه و شخصيتى فاضل، دانشمند، متكلم، بزرگوار، فقيه، راوى معروف و معتبر شيعه و از شاگردان [[شيخ صدوق]] و ديگر علماى معاصر با ايشان است.
| |
| | |
| ==اساتيد==
| |
| | |
| | |
| وى از محضر علماى بزرگى بهرهمند گشته است مانند:
| |
| | |
| # [[شيخ صدوق]]
| |
| # ابوالمفضل محمد بن عبدالله بن مطلب شيبانى
| |
| # ابوعلى احمد بن اسماعيل سليمانى
| |
| # احمد بن زياد بن جعفر همدانى
| |
| # ابوعلى احمد بن سليمان
| |
| # احمد بن محمد بن اسحاق قاضى
| |
| # احمد بن محمد بن عبدالله بن حسن عياشى
| |
| # ابوعبدالله احمد بن محمد بن عبدالله بن حسن بن عباس جوهرى
| |
| # حسين بن محمد بن جعفر بن محمد تميمى بن نجار كوفى
| |
| # حسين بن على بن حسن رازى
| |
|
| |
|
| ==شاگردان== | | ==شاگردان== |
| | از خزّاز، کسانى چون محمدبن ابىالحسنبن عبدالصمد تمیمى خزاعى که لقب تمیمى وى به اشتباه در منابع به صورت قمى ذکر شده و ابوالبرکات علىبن حسین حسینى جورى/ خورى روایتِ حدیث کردهاند. |
|
| |
|
| | ==آثار== |
| | # كفاية الأثر في النص على الأئمة الإثني عشر |
| | # الأحكام الشرعية على مذهب الإمامية |
| | # الإيضاح في أصولالدين على مذهب أهل البيت عليهمالسلام<ref>باقری، حمید، ج15، ص246-447</ref>. |
|
| |
|
| چهرههاى برجستهاى از محضر اين عالم واسته بهره بردهاند از جمله:
| |
|
| |
|
| # ابوالبركات على بن حسن حسينى جورى
| | ==پانویس == |
| # محمد بن ابوالحسن بن عبدالصمد قمى
| | <references /> |
| # محمد بن حسين بن سعيد قمى
| |
|
| |
|
| ==تأليفات==
| |
|
| |
|
|
| |
|
| على بن محمد خزاز داراى تأليفات ارزشمندى در علوم فقه، كلام و حديث است. كه از جمله تأليفات اوست:
| | == منابع مقاله == |
| | | باقری، حمید، دانشنامه جهان اسلام، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، چاپ اول، 1390 |
| # كفاية الأثر في النص على الأئمة الإثني عشر
| |
| # الأحكام الشرعية على مذهب الإمامية
| |
| # الإيضاح في أصولالدين على مذهب أهل البيت عليهمالسلام
| |
| | |
|
| |
|
| == وابستهها == | | == وابستهها == |