پرش به محتوا

حجاز در صدر اسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '.↵↵↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی'
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''')
جز (جایگزینی متن - '.↵↵↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی')
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR10098J1.jpg
| تصویر =NUR10098J1.jpg
خط ۷: خط ۶:
تحقیقی در اوضاع عمرانی و اداری
تحقیقی در اوضاع عمرانی و اداری
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[علی، صالح احمد]] (نويسنده)
[[علی، صالح احمد]] (نویسنده)


[[آیتی، عبدالمحمد]] (مترجم)
[[آیتی، عبدالمحمد]] (مترجم)
خط ۲۷: خط ۲۶:
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10098AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10098AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =6173
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10098
| کتابخوان همراه نور =10098
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
خط ۳۴: خط ۳۴:
}}
}}


'''حجاز در صدر اسلام تحقيقى در اوضاع عمرانى و ادارى''' تألیف دكتر [[علی، صالح احمد|صالح احمد العلى]] متولد 1918م است؛ كه به زبان عربى در يك جلد و توسط آقاى [[آیتی، عبدالمحمد|عبدالمحمد آيتى]] به فارسى ترجمه شده است.
'''حجاز در صدر اسلام تحقيقى در اوضاع عمرانى و ادارى''' تألیف دكتر [[علی، صالح احمد|صالح احمد العلى]] متولد 1918م است؛ كه به زبان عربى در يك جلد و توسط آقاى [[آیتی، عبدالمحمد|عبدالمحمد آیتی]] به فارسى ترجمه شده است.


== ساختار و گزارش محتوا ==
== ساختار و گزارش محتوا ==
خط ۴۱: خط ۴۱:
كتاب حجاز در صدر اسلام، اثرى است محققانه و در نوع خود كم نظير. مؤلف در تألیف آن رنج فراوان برده و صفحات بسيارى را مطالعه كرده است. دكتر احمد صالح علاوه بر كتب جغرافيا و تاريخ، كتاب‌هايى درحديث و فقه چون [[الکافی|كافى]]، الموطأ و صحاح سته را نيز از نظر دور نداشته است و اين خود در جامع بودن كتاب، تاثير واهميت خاصى خواهد داشت. چنانجه در جاهاى مختلفى، از كتاب ال[[الکافی|كافى]] نقل نموده است.
كتاب حجاز در صدر اسلام، اثرى است محققانه و در نوع خود كم نظير. مؤلف در تألیف آن رنج فراوان برده و صفحات بسيارى را مطالعه كرده است. دكتر احمد صالح علاوه بر كتب جغرافيا و تاريخ، كتاب‌هايى درحديث و فقه چون [[الکافی|كافى]]، الموطأ و صحاح سته را نيز از نظر دور نداشته است و اين خود در جامع بودن كتاب، تاثير واهميت خاصى خواهد داشت. چنانجه در جاهاى مختلفى، از كتاب ال[[الکافی|كافى]] نقل نموده است.


مؤلف محترم كوشيده است كه همواره از كتب قديمى‌تر استفاده نمايد، به جز چند مورد معدود كه تا قرن هشتم و نهم نيز آمده است. اكثر منابع وى، متعلق به قرن چهارم است. اما اشكالى كه به كتابش وارد است، اين كه متاسفانه منابعى را كه به آنها اشاره مى‌كند، به طور دقيق معرفى نمى‌نمايد، به گونه‌اى كه خواننده بتواند در صورت لزوم به آنها مراجعه كند؛ زيرا معلوم نمى‌دارد كه مطلب را از كدام چاپ، و تصحيح چه كسى و چاپ چه تاريخى جز در يك دو مورد، برگرفته است.
مؤلف محترم كوشيده است كه همواره از كتب قديمى‌تر استفاده نمايد، به جز چند مورد معدود كه تا قرن هشتم و نهم نيز آمده است. اكثر منابع وى، متعلق به قرن چهارم است. اما اشكالى كه به كتابش وارد است، اين كه متأسفانه منابعى را كه به آنها اشاره مى‌كند، به طور دقيق معرفى نمى‌نمايد، به گونه‌اى كه خواننده بتواند در صورت لزوم به آنها مراجعه كند؛ زيرا معلوم نمى‌دارد كه مطلب را از كدام چاپ، و تصحيح چه كسى و چاپ چه تاريخى جز در يك دو مورد، برگرفته است.


مترجم نيز سعى نموده با مراجعه به كتبى؛ چون [[معجم البلدان]] ياقوت وتقويم البلدان ابوالفداء به ضبط و حركت گذارى اعلام كتاب بپردازد.
مترجم نيز سعى نموده با مراجعه به كتبى؛ چون [[معجم البلدان]] ياقوت وتقويم البلدان ابوالفداء به ضبط و حركت گذارى اعلام كتاب بپردازد.
خط ۴۷: خط ۴۷:
كتاب، ابتدا با زندگانى نامه‌ى مؤلف، توسط مترجم، شروع مى‌گردد، سپس به 16 فصل تقسيم مى‌يابد. فصل اول درباره‌ى اهميت حجاز در صدر اسلام و تاثير آن در انتظام امور جهان اسلامى است؛ و بيان مى‌دارد كه در حجاز بوده است كه اسلام ظهور كرد و اركان دولتش استوارى و حكومتش استقرار يافت و رسول‌الله همه‌ى عمر خود را در آنجا سپرى كرد. پنجاه سال در مكه و باقى را در مدينه سپرى نمود. فصل دوم درباره كتاب‌هاى عربى در باب مدينه و حجاز است، وى مى‌گويد قديمى‌ترين كتابى كه به دست ما رسيده و درباره سيره پيامبر مى‌باشد، يكى كتاب واقدى است و ديگرى سيره ابن اسحاق است، كه به جزء جزء راهى را كه رسول‌الله از مكه به مدينه به هنگام هجرت پيموده است، شرح داده و نيز راهى را كه از مدينه به بدر طى كرده و همچنين راهى را كه از مدينه به ذوالعشيره و از مدينه به تبوك پيموده است.
كتاب، ابتدا با زندگانى نامه‌ى مؤلف، توسط مترجم، شروع مى‌گردد، سپس به 16 فصل تقسيم مى‌يابد. فصل اول درباره‌ى اهميت حجاز در صدر اسلام و تاثير آن در انتظام امور جهان اسلامى است؛ و بيان مى‌دارد كه در حجاز بوده است كه اسلام ظهور كرد و اركان دولتش استوارى و حكومتش استقرار يافت و رسول‌الله همه‌ى عمر خود را در آنجا سپرى كرد. پنجاه سال در مكه و باقى را در مدينه سپرى نمود. فصل دوم درباره كتاب‌هاى عربى در باب مدينه و حجاز است، وى مى‌گويد قديمى‌ترين كتابى كه به دست ما رسيده و درباره سيره پيامبر مى‌باشد، يكى كتاب واقدى است و ديگرى سيره ابن اسحاق است، كه به جزء جزء راهى را كه رسول‌الله از مكه به مدينه به هنگام هجرت پيموده است، شرح داده و نيز راهى را كه از مدينه به بدر طى كرده و همچنين راهى را كه از مدينه به ذوالعشيره و از مدينه به تبوك پيموده است.


مؤلف در اين فصل نام چند تن از مؤلف انى را كه در اين زمينه قلم زده‌اند را مى‌آورد و ابن‌زباله و يحيى بن الحسن العلوى را از قديمى‌ترين كسانى مى‌شمارد كه تاريخ مدينه را نوشته‌اند. در فصل سوم حدود حجاز در نزد متقدمان را بررسى مى‌كند و بر طبق گفتار راويان عرب، آنها را در تعريف و تحديد حجاز متفق مى‌داند؛ كه حد فاصل ميان تهامه و نجد باشد.
مؤلف در اين فصل نام چند تن از مؤلف انى را كه در اين زمينه قلم زده‌اند را مى‌آورد و ابن‌ زباله و يحيى بن الحسن العلوى را از قديمى‌ترين كسانى مى‌شمارد كه تاريخ مدينه را نوشته‌اند. در فصل سوم حدود حجاز در نزد متقدمان را بررسى مى‌كند و بر طبق گفتار راويان عرب، آنها را در تعريف و تحديد حجاز متفق مى‌داند؛ كه حد فاصل ميان تهامه و نجد باشد.


در فصل چهارم از سرزمين حجاز كه شامل مناطق مختلفى مى‌شود، نام برده و تك تك آنها را از جهت وسعت جغرافيايى و مساحتى و غيره بررسى مى‌نمايد.
در فصل چهارم از سرزمين حجاز كه شامل مناطق مختلفى مى‌شود، نام برده و تك تك آنها را از جهت وسعت جغرافيايى و مساحتى و غيره بررسى مى‌نمايد.
خط ۶۷: خط ۶۷:
در فصل دوازدهم، از عطايا، رزق وحجاز مى‌گويد و تعريف مى‌كند كه (عطا) مقدار معينى از مال است كه دولت سالانه به ساكنان عرب مى‌داده است و عطا از بزرگ‌ترين هزينه‌هاى دولتى و ممر اصلى معاش مردم بوده است. وى همچنين عطا در دوران حكماى مختلف و نسبت به افراد مختلف را كه چه اندازه بوده است، مورد بررسى قرار داده مى‌دهد.
در فصل دوازدهم، از عطايا، رزق وحجاز مى‌گويد و تعريف مى‌كند كه (عطا) مقدار معينى از مال است كه دولت سالانه به ساكنان عرب مى‌داده است و عطا از بزرگ‌ترين هزينه‌هاى دولتى و ممر اصلى معاش مردم بوده است. وى همچنين عطا در دوران حكماى مختلف و نسبت به افراد مختلف را كه چه اندازه بوده است، مورد بررسى قرار داده مى‌دهد.


در فصل چهاردهم، مالكيت‌هاى ارضى در حجاز را بررسى نموده و بيان داشته كه چه افرادى و املاكى كه در حجاز متعلق آنان بوده است؛ شامل چه مى‌شود؛ مثلا مى‌گويد كه اميرمومنان از مهم‌ترين املاك وى در ينبع بوده است.
در فصل چهاردهم، مالكيت‌هاى ارضى در حجاز را بررسى نموده و بيان داشته كه چه افرادى و املاكى كه در حجاز متعلق آنان بوده است؛ شامل چه مى‌شود؛ مثلاًمى‌گويد كه اميرمومنان از مهم‌ترين املاك وى در ينبع بوده است.


فصل پانزدهم مربوط به اماكن مدينه منوره است.
فصل پانزدهم مربوط به اماكن مدينه منوره است.
خط ۷۶: خط ۷۶:


== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==
متن و مقدمه كتاب.
متن و مقدمه كتاب.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}