۱۰۴٬۶۸۸
ویرایش
أسباب حدوث الحروف: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '= ' به '= '
جز (جایگزینی متن - '| پس از = | پیش از = }} ' به '| پس از = | پیش از = }}') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '= ' به '= ') |
||
| (۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR01876J1.jpg | | تصویر =NUR01876J1.jpg | ||
| عنوان =اسباب حدوث الحروف | | عنوان =اسباب حدوث الحروف | ||
| عنوان‌های دیگر =أسباب حدوث الحروف القاهره | | عنوان‌های دیگر =أسباب حدوث الحروف القاهره | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[ابن سینا، حسین بن عبدالله]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =PJ 6321 /الف2الف5 | | کد کنگره =PJ 6321 /الف2الف5 | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۳: | ||
زبان عربی - تلفظ | زبان عربی - تلفظ | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
دار بيبليون | دار بيبليون | ||
| مکان نشر =بیروت - لبنان | | مکان نشر =بیروت - لبنان | ||
| سال نشر = 2005 م | | سال نشر = 2005 م | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01876AUTOMATIONCODE | |||
| کد اتوماسیون = | |||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =01876 | |||
| کتابخوان همراه نور =01876 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}}'''اسباب حدوث الحروف'''، | }} | ||
'''اسباب حدوث الحروف'''، رساله‌ای پیرامون چگونگی پدید آمدن حرف‌های گفتار و وصف حروف زبان عربی است که [[ابن سينا]] آن را به زبان عربى تأليف نموده است. او علت و انگیزه این تأليف را پاسخ به درخواست شخصى به نام استاد ابومنصور محمد بن على بن عمر الخيام بيان نموده است که با توجه به نام عمر خيام نيشابورى و اختلاف دوران حيات وى با بو على سينا، معلوم مى‌شود این شخص، عمر خيام ديگرى است که تشابه اسمى با خيام نيشابورى، شاعر بلندآوازه ایرانى دارد. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۳: | ||
کتاب، داراى شش فصل است. | کتاب، داراى شش فصل است. | ||
==گزارش محتوا== | |||
[[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]]، ابتدا به چگونگى تولید حروف پرداخته، سپس فصلى را به آناتومى اندام‌هاى صوتى اختصاص داده است. واژگانى که ابن سينا در این علم به کار برده، در ديگر آثار او ديده نمى‌شود و ممکن است برگردانى از اصطلاحات هندیان باشد، بنا بر این چنين به نظر مى‌رسد که [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]]، از روش هندیان در بحث حروف آگاهى داشته است. | |||
== | وى، رساله حاضر را در شش فصل، دسته‌بندى کرده است که عبارتند از: فصل اول، در سبب حدوث صوت<ref>ر.ک: متن کتاب، ص4</ref>. فصل دوم، در سبب حدوث حروف<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1876?pageNumber=6&viewType=html ر.ک: همان، ص6]</ref>. فصل سوم، در تشريح حنجره و زبان<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1876?pageNumber=8&viewType=html ر.ک: همان، ص8]</ref>. فصل چهارم، در اسباب جزئيه حرف حرف حروف عربى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1876?pageNumber=11&viewType=html ر.ک: همان، ص11]</ref>. فصل پنجم، در حروف شبيه به حروف عربى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1876?pageNumber=17&viewType=html ر.ک: همان، ص17]</ref>. فصل ششم، در شنيده شدن حروفى که از حرکات غير نطقيه استماع مى‌شوند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1876?pageNumber=20&viewType=html ر.ک: همان، ص20]</ref>. | ||
[ | در فصل اول، چگونگى ايجاد صدا را توضيح مى‌دهد که تموج هوا، از علل آن مى‌باشد و خود تموج هوا، داراى دو علت قرع و قلع مى‌باشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1876?pageNumber=5&viewType=html ر.ک: همان، ص5]</ref>. در فصل دوم، سبب حدوث حروف بررسى گرديده است که در واقع حروف، به منزله هيئتى هستند برای صوت که بر آن عارض مى‌گردند تا صوتى از صوت ديگر تمیيز داده شود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1876?pageNumber=6&viewType=html ر.ک: همان، ص6]</ref>. | ||
حروف، بعضى به لحاظ اصوات، مفرد و بعضى مرکبند. حروف مفرده، عبارتند از: الباء، التاء، الجيم، الدال، الضاء، الطاء، القاف، الکاف، اللام، المیم و النون و ما بقى آنها حروف مرکب مى‌باشند. | |||
در فصل | در فصل سوم، اعضاى دخيل در اداى حروف که عبارتند از حنجره و زبان، مورد بررسى واقع گرديده‌اند. ابن سينا، مى‌گوید: حنجره، از سه غضروف ترکيب شده است که با تنگ يا گشاد شدن حنجره، حروف مختلفى از آن ايجاد مى‌گردند. زبان نيز به وسيله هشت عضله، حرکت مى‌کند که با حرکت آن نيز کلمات و حروف مختلفى از دهن خارج مى‌شوند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1876?pageNumber=8&viewType=html ر.ک: همان، ص8]</ref>. | ||
فصل چهارم، اسباب جزئيه تک تک حروف عربى را بررسى مى‌کند که اگر همزه؛ مثلاً بخواهد از دهن انسان خارج شود، چه عضلات و تحرکاتى در حنجره و زبان بايد انجام گردد و هوا چه مسيرى را با حالت خاصى طى کند تا یک چنين حرفى حاصل گردد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1876?pageNumber=11&viewType=html ر.ک: همان، ص11]</ref>. | |||
در | حروفى که در زبان عربى نيستند، مثل حرف «چ» که در فارسی هست ولى در عربى نيست، لکن شباهت‌هایى به حروف عربى دارند، در فصل پنجم این رساله، تشريح گرديده‌اند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1876?pageNumber=17&viewType=html ر.ک: همان، ص17]</ref>. | ||
فصل | در آخرين و ششمین فصل رساله، حروفى که بدون استفاده از حرکات نطقيه، حاصل مى‌شوند، مورد بررسى قرار گرفته‌اند. در این فصل، [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]]، چگونگى به وجود آمدن حروفى مانند عين، حاء، خاء، هاء، قاف، غين، کاف، جيم و شين را توضيح مى‌دهد که با اخراج هوا از راه بينى به گونه‌اى خاص، این حروف حادث مى‌گردند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1876?pageNumber=20&viewType=html ر.ک: همان، صص20-22]</ref>. مؤلف، بعد از اتمام این فصل، مى‌گوید: امیدوارم همین مقدار مرا مقرب ساحت استاد بزرگوارم گردانيده باشد و با حمد الهى رساله را به پایان مى‌برد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1876?pageNumber=22&viewType=html ر.ک: همان، ص22]</ref>. | ||
==وضعيت کتاب== | |||
رساله، در انتها، داراى یک فهرست مطالب مى‌باشد. | |||
==پانويس == | |||
<references /> | |||
==منابع مقاله== | |||
مقدمه و متن کتاب | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)]] | |||
[[رده:بهمن (1400)]] | |||