۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' == معرفى اجمالى == ' به '') |
جز (جایگزینی متن - 'شاهنامه' به 'شاهنامه') |
||
خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
# ظفرنامه [[مستوفی، حمدالله|حمد الله مستوفى]]. | # ظفرنامه [[مستوفی، حمدالله|حمد الله مستوفى]]. | ||
البته برخى از پژوهشگران، ظفرنامه ناصرى را نيز بدين فهرست افزودهاند. ترجمه كهنترين ظفرنامه، به [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] (428 - 380) منسوب است. ظفرنامه مستوفى، تاريخ منظومى به شمار مىآيد كه در 850 هجرى، به طرز | البته برخى از پژوهشگران، ظفرنامه ناصرى را نيز بدين فهرست افزودهاند. ترجمه كهنترين ظفرنامه، به [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] (428 - 380) منسوب است. ظفرنامه مستوفى، تاريخ منظومى به شمار مىآيد كه در 850 هجرى، به طرز شاهنامه فردوسى و در 75000 بيت سامان يافته است. اين مثنوى بلند، تاريخ ايران را از فتح ايران به دست عربان (نيمه نخست سده هشتم هجرى) تا روزگار نويسنده بازگو مىكند. اين كتاب را دنباله اثر فردوسى مىتوان برشمرد؛ زيرا او به شاهنامه بسيار علاقهمند بود و شش سال در ساماندهى نسخهاى منقح و جامع از اين كتاب زمان صرف كرد و كتاب خود را در 735 هجرى نوشت. انگيزه او را در سرودن اين منظومه، پاسخ گويى به درخواست دوستانش براى سامان دادن منظومهاى به تقليد از فردوسى بوده است. وى براى اين كار پانزده سال زمان صرف كرد. | ||
مستوفى بر اثر نشست و برخاست با مجامع بلند پايه علمى - ادبى دورانش و به انگيزه پاسداشت حكيم ابوالقاسم فردوسى و منظومه سترگ و جاودانه وى، به فراهم آوردن نسخهاى سودمند و پاكيزه (تحصيحى انتقادى) از آن دست گشود و در ميان كار، در انديشه سرودن ظفرنامه افتاد و آن را سامان داد. | مستوفى بر اثر نشست و برخاست با مجامع بلند پايه علمى - ادبى دورانش و به انگيزه پاسداشت حكيم ابوالقاسم فردوسى و منظومه سترگ و جاودانه وى، به فراهم آوردن نسخهاى سودمند و پاكيزه (تحصيحى انتقادى) از آن دست گشود و در ميان كار، در انديشه سرودن ظفرنامه افتاد و آن را سامان داد. | ||
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
اين كتاب داراى سه بخش (كتاب / قسم) است: اعراب و اسلام، ايرانيان و مغول. نويسنده درباره تاريخ اسلام، 25000 بيت، درباره تاريخ ايران، بيست هزار بيت و درباره تاريخ مغول، سى هزار بيت سروده است و از اين رو، منظومهاش پانزده هزار بيت بيش از | اين كتاب داراى سه بخش (كتاب / قسم) است: اعراب و اسلام، ايرانيان و مغول. نويسنده درباره تاريخ اسلام، 25000 بيت، درباره تاريخ ايران، بيست هزار بيت و درباره تاريخ مغول، سى هزار بيت سروده است و از اين رو، منظومهاش پانزده هزار بيت بيش از شاهنامه فردوسى (شصت هزار بيت) دارد و به رغم قالب شعرىاش، از كتابهاى بسيار مهم و بسيار دقيق تاريخى به ويژه درباره تاريخ مغول به شمار مىرود؛ زيرا رويدادهاى خرد نيز در آن فرو گذار نشدهاند. اين كتاب سه بخش (قسم) به نامهاى «اسلاميه»، «احكاميه» و «سلطانيه» است كه دورهاى سه جلدى، قسم اسلاميه آن را در بر دارد. | ||
هر يك از گزارشهاى تاريخى منظوم اين اثر، عنوان ويژهاى دارد و زمان حكومت هر يك از سلسلهها پيش از سروده شدن مثنوى درباره آنها آمده است. | هر يك از گزارشهاى تاريخى منظوم اين اثر، عنوان ويژهاى دارد و زمان حكومت هر يك از سلسلهها پيش از سروده شدن مثنوى درباره آنها آمده است. | ||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
نويسنده اين كتاب كه تاريخ منظوم ايران را از ورود اسلام بدين كشور تا روزگار سلطان ابوسعيد (آخرين ايلخان مغول) در بر دارد، به نيكى مىدانسته كه | نويسنده اين كتاب كه تاريخ منظوم ايران را از ورود اسلام بدين كشور تا روزگار سلطان ابوسعيد (آخرين ايلخان مغول) در بر دارد، به نيكى مىدانسته كه شاهنامه فردوسى شصت هزار بيت دارد، اما در نسخههاى خود به بيش از پنجاه هزار بيت از آن دسترس نداشته و بر حاشيه كتابش، بخشهاى مهمى از شاهنامه را آورده است. بخش نخست اين كتاب (قسم الاسلاميه)، تاريخ عرب را در بر دارد و پس از اشارات كوتاهى در اين باره، به رويدادهاى تاريخى زندگانى پيامبر گرامى اسلام (جلد نخست) و خلافت ابوبكر، عمر، عثمان، على، حسن، بنى اميه و بنى عباس مىپردازد. | ||
قسم يا جلد دوم آن (احكاميه / الاحكامى / عجمى)، تاريخ پادشاهى سلسلههاى ايرانى؛ يعنى سامانيان، غزنويان، غوريان، ديلميان، آل سلجوق، سلجوقيان روم، خوارزمشاهيان را تا مرگ سلطان جلالالدين و تاريخ اسماعيليان (بنى فاطمه)، سلغوريان فارس و قراختائيان کرمان را در بر مىگيرد. | قسم يا جلد دوم آن (احكاميه / الاحكامى / عجمى)، تاريخ پادشاهى سلسلههاى ايرانى؛ يعنى سامانيان، غزنويان، غوريان، ديلميان، آل سلجوق، سلجوقيان روم، خوارزمشاهيان را تا مرگ سلطان جلالالدين و تاريخ اسماعيليان (بنى فاطمه)، سلغوريان فارس و قراختائيان کرمان را در بر مىگيرد. |
ویرایش