پرش به محتوا

آيات العقيدة التي قد يوهم ظاهرها التعارض: تفاوت میان نسخه‌ها

لینک درون متنی
بدون خلاصۀ ویرایش
(لینک درون متنی)
خط ۲۷: خط ۲۷:
| پیش از =
| پیش از =
}}  
}}  
'''آيات العقيدة التي قد يوهم ظاهرها التعارض'''، اثر خالد بن عبدالله بن عمر دمیجی، حنان بنت رافع العمری و حیاة بنت حمد محمادی، پژوهشی است پیرامون آیاتی که در ظاهر به نظر می‎رسد با هم متعارضند.
'''آيات العقيدة التي قد يوهم ظاهرها التعارض'''، اثر [[دميجي، خالد بن عبدالله|خالد بن عبدالله بن عمر دمیجی]]، [[حنان بنت رافع العمری]] و [[محمادي، حياة بنت حمد|حیاة بنت حمد محمادی]]، پژوهشی است پیرامون آیاتی که در ظاهر به نظر می‎رسد با هم متعارضند.


==انگیزه تألیف==
==انگیزه تألیف==
خط ۳۵: خط ۳۵:


==ساختار==
==ساختار==
ک‎اب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب که متشکل از یک تمهید و هفت باب بوده و هر باب نیز به چند مبحث تقسیم شده، در دو جلد، تنظیم شده است.
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب که متشکل از یک تمهید و هفت باب بوده و هر باب نیز به چند مبحث تقسیم شده، در دو جلد، تنظیم شده است.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
در مقدمه، به بیان اسباب انتخاب موضوع کتاب و اهمیت آن، اهداف مورد نظر از مباحث کتاب، پیشینه تحقیق، روش مورد استفاده در ارائه مطالب و چهارچوب کلی کتاب، پرداخته شده که بخشی از آن چنین است:
در مقدمه، به بیان اسباب انتخاب موضوع کتاب و اهمیت آن، اهداف مورد نظر از مباحث کتاب، پیشینه تحقیق، روش مورد استفاده در ارائه مطالب و چهارچوب کلی کتاب، پرداخته شده که بخشی از آن چنین است:
اهداف نویسندگان از طرح مباحث این کتاب:
اهداف نویسندگان از طرح مباحث این کتاب:
# مشخص کردن آیاتی که در ظاهر آنها، توهم تعارض وجود دارد؛
# مشخص کردن آیاتی که در ظاهر آنها، توهم تعارض وجود دارد؛
خط ۴۷: خط ۴۸:
#:الف)- روش استقرائی: به معنای تتبع و استقراء در آیاتی که در ظاهر آنها، توهم تعارض وجود دارد.
#:الف)- روش استقرائی: به معنای تتبع و استقراء در آیاتی که در ظاهر آنها، توهم تعارض وجود دارد.
#:ب)- روش تحلیلی: به معنای تحلیل معانی آیاتی که توهم تعارض در ظاهرشان وجود دارد، به‎واسطه بیان وجه تعارض متوهم بین این آیات و سپس استعانت از اقوال علمای متقدم و متأخر در جمع میان آیات برای دفع تعارض متوهم و ترجیح بین اقوال، همراه با ذکر اسباب ترجیح که این امر، با رعایت اصول زیر اتفاق افتاده است:
#:ب)- روش تحلیلی: به معنای تحلیل معانی آیاتی که توهم تعارض در ظاهرشان وجود دارد، به‎واسطه بیان وجه تعارض متوهم بین این آیات و سپس استعانت از اقوال علمای متقدم و متأخر در جمع میان آیات برای دفع تعارض متوهم و ترجیح بین اقوال، همراه با ذکر اسباب ترجیح که این امر، با رعایت اصول زیر اتفاق افتاده است:
# جمع و حصر آیاتی که توهم تعارض در ظاهرشان وجود داشته و سپس تعیین موضوع مورد بحث آیات با استفاده از کتبی که به همین منظور و برای دفع ایهام تعارض بین آیات نوشته شده است، مانند: «الرد علی الزنادقة و الجهمية في ما شكت فيه من متشابه القرآن» اثر احمد بن حنبل، «تأويل مشكل القرآن» نوشته ابن قتیبه، «دفع إيهام الاضطراب عن آي الكتاب» نوشته شیخ محمد امین شنقیطی و...
# جمع و حصر آیاتی که توهم تعارض در ظاهرشان وجود داشته و سپس تعیین موضوع مورد بحث آیات با استفاده از کتبی که به همین منظور و برای دفع ایهام تعارض بین آیات نوشته شده است، مانند: «الرد علی الزنادقة و الجهمية في ما شكت فيه من متشابه القرآن» اثر [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]]، «[[تأويل مشكل القرآن]]» نوشته [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتیبه]]، «دفع إيهام الاضطراب عن آي الكتاب» نوشته شیخ محمد امین شنقیطی و...
# تقسیم آیات به‎حسب مسائلی که توهم تعارض در ظاهر آنها وجود دارد، به ابواب و تقسیم ابواب به فصول و فصول به مباحث و در برخی موارد، در صورت لزوم، تقسیم مباحث به مطالب و مسائل.
# تقسیم آیات به‎حسب مسائلی که توهم تعارض در ظاهر آنها وجود دارد، به ابواب و تقسیم ابواب به فصول و فصول به مباحث و در برخی موارد، در صورت لزوم، تقسیم مباحث به مطالب و مسائل.
# در بیان و عرضه خود مسائل کتاب، سعی و تلاش گردیده تا به طریقه‎ای متناسب با اصل بحث مورد نظر باشد. این طریقه را می‎توان در امور زیر، خلاصه نمود:
# در بیان و عرضه خود مسائل کتاب، سعی و تلاش گردیده تا به طریقه‎ای متناسب با اصل بحث مورد نظر باشد. این طریقه را می‎توان در امور زیر، خلاصه نمود:
خط ۷۲: خط ۷۳:
# ذکر منابع و مصادر ابیات و اشعار مذکور در متن.
# ذکر منابع و مصادر ابیات و اشعار مذکور در متن.
# در صورت ذکر نام کتب، در اولین مورد، به ذکر کامل نام کتاب به‎همراه نام نویسنده و جلد و صفحه آن پرداخته شده و در صورت تکرار نام آن، به ذکر نام مختصر به‎همراه صفحه و جلد، اکتفا شده است.
# در صورت ذکر نام کتب، در اولین مورد، به ذکر کامل نام کتاب به‎همراه نام نویسنده و جلد و صفحه آن پرداخته شده و در صورت تکرار نام آن، به ذکر نام مختصر به‎همراه صفحه و جلد، اکتفا شده است.
# در صورتی که نام کتاب‎ها مشابه و یکسان بوده، به‎واسطه نسبت آنها به مؤلفین، تشابه رفع گردیده است، مانند: «البحر المحيط لأبي‎حيان» و «البحر المحيط للزركشي» و...
# در صورتی که نام کتاب‎ها مشابه و یکسان بوده، به‎واسطه نسبت آنها به مؤلفین، تشابه رفع گردیده است، مانند: «[[البحر المحيط في التفسير|البحر المحيط]] [[ابوحیان، محمد بن یوسف|لأبي‎حيان]]» و «[[البحر المحيط في أصول الفقه|البحر المحيط]] [[زرکشی، محمد بن بهادر|للزركشي]]» و...
# در برخی از مراجع و منابع مورد استفاده، از بیش از یک چاپ آن استفاده گردیده که در این صورت، اختلاف چاپ‎ها در فهرست منابع کتاب، درج شده است و...<ref>ر.ک: همان، ص4-‎7</ref>.
# در برخی از مراجع و منابع مورد استفاده، از بیش از یک چاپ آن استفاده گردیده که در این صورت، اختلاف چاپ‎ها در فهرست منابع کتاب، درج شده است و...<ref>ر.ک: همان، ص4-‎7</ref>.


آیات موهم تعارض، به سه بخش تقسیم شده و هر بخشی را یکی از مؤلفین بررسی نموده، به شرح زیر:
آیات موهم تعارض، به سه بخش تقسیم شده و هر بخشی را یکی از مؤلفین بررسی نموده، به شرح زیر:
# آیاتی که متعلق به مسائلی همچون ایمان به خداوند، ملائکه و کتب الهی است؛ که حیات محمادی به بحث پیرامون آنها پرداخته است.
# آیاتی که متعلق به مسائلی همچون ایمان به خداوند، ملائکه و کتب الهی است؛ که حیات محمادی به بحث پیرامون آنها پرداخته است.
# آیات اعتقادی که ظاهر آنها توهم تعارض را ایجاد کرده و به مسائلی مانند ایمان به رسل و قدر پرداخته است؛ مباحث این بخش، توسط خالد بن عبدالله دمیجی طرح شده است.
# آیات اعتقادی که ظاهر آنها توهم تعارض را ایجاد کرده و به مسائلی مانند ایمان به رسل و قدر پرداخته است؛ مباحث این بخش، توسط [[دميجي، خالد بن عبدالله|خالد بن عبدالله دمیجی]] طرح شده است.
# آیات اعتقادی که ظاهر آنها توهم تعارض را ایجاد کرده و به مسائلی مانند ایمان به آخرت و روز قیامت مربوط می‎شوند؛ مباحث این بخش را حنان بنت رافع عمری عهده‎دار شده است<ref>ر.ک: همان، ص3</ref>.
# آیات اعتقادی که ظاهر آنها توهم تعارض را ایجاد کرده و به مسائلی مانند ایمان به آخرت و روز قیامت مربوط می‎شوند؛ مباحث این بخش را [[عمري، حنان بنت رافع|حنان بنت رافع عمری]] عهده‎دار شده است<ref>ر.ک: همان، ص3</ref>.


در تمهید، در پنج مبحث، ابتدا به بیان تعریف «موهم» و «تعارض» و تفاوت آنها با «مشکل» و «متشابه» و سپس به بیان این نکته پرداخته شده است که تعارض میان آیات قرآن، در نگاه سطحی و بدون تأمل بوده و در حقیقت تعارضی وجود ندارد و سپس ضمن بیان مذاهب علما در دفع تعارض متوهم بین آیات قرآن، به عنایت و توجه ویژه علما در رفع این شبهه و دفع تعارض متوهم، اشاره شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص14-67</ref>.
در تمهید، در پنج مبحث، ابتدا به بیان تعریف «موهم» و «تعارض» و تفاوت آنها با «مشکل» و «متشابه» و سپس به بیان این نکته پرداخته شده است که تعارض میان آیات قرآن، در نگاه سطحی و بدون تأمل بوده و در حقیقت تعارضی وجود ندارد و سپس ضمن بیان مذاهب علما در دفع تعارض متوهم بین آیات قرآن، به عنایت و توجه ویژه علما در رفع این شبهه و دفع تعارض متوهم، اشاره شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص14-67</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش