۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
(←معرفی) |
جز (جایگزینی متن - 'تنوير المقباس من تفسير إبن عباس' به 'تنویر المقباس من تفسیر ابن عباس') |
||
(۳۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۶: | خط ۶: | ||
|- | |- | ||
|نامهای دیگر | |نامهای دیگر | ||
| data-type="authorOtherNames" | ابوالعباس، | | data-type="authorOtherNames" | ابوالعباس، عبدالله بن عباس | ||
حبر الامه | حبر الامه | ||
عبدالله بن عباس | |||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
| data-type="authorfatherName" | | | data-type="authorfatherName" |عباس | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
| data-type="authorbirthDate" | | | data-type="authorbirthDate" |۳ سال پیش از هجرت | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
| data-type="authorBirthPlace" | | | data-type="authorBirthPlace" |شعب ابیطالب | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
| data-type="authorDeathDate" |68 | | data-type="authorDeathDate" |68 ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
| data-type="authorWritings" | | | data-type="authorWritings" | | ||
تنوير المقباس في تفسير ابن عباس | |||
[[غریب القرآن في شعر العرب]] | [[غریب القرآن في شعر العرب]] | ||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
|- class="articleCode" | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
| data-type="authorCode" | | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE07159AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''ابن عبّاس، ابوالعباس عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب''' (۳ سال پیش از هجرت-۶۸ق)، پسر عم رسولالله(ص)، محدث، مفسّر، فقيه و مورخ صدر اسلام و از اصحاب خاص پيغمبر(ص) و دوست و مشاور خلفاى راشدين و سردار سپاه و استاندار و نماينده و سفير اميرالمؤمنين على بن ابىطالب(ع). | |||
ابن عباس حضرت علی را شایسته مقام خلافت میدانست؛ او در جنگهای جمل، صفین و نهروان به طرفداری از علی(ع) حضور یافت و از طرف امام استانداری بصره را بر عهده گرفت. | |||
==دعای حضرت رسول(ص)== | ==دعای حضرت رسول(ص)== | ||
حضرت رسول(ص) به او عنايت و علاقۀ خاص داشت و در حق او | حضرت رسول(ص) به او عنايت و علاقۀ خاص داشت و در حق او دعاهایى فرموده است كه مشهور است: «اللّهم فقّهه فىالدين و علم التأويل»/«اللّهم فقّهه فىالدين و علّمه التأويل». | ||
او 1660 حديث از | او 1660 حديث از رسولاللّه(ص) نقل كرده است. او قرآن شناسى خود را حاصل صحبت و مصاحبت استادش حضرت [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] مىداند.او را حبر الامّة/بحر الامة، ترجمان القرآن، و رئيس المفسرين لقب دادهاند.(-دايرةالمعارف تشيع، مقالۀ «ابن عبّاس»، ج /1 344).ابن مسعود با همه جلالت قدر و مقام شامخى كه در قرآن شناسى دارد، او را ترجمان القرآن خوانده است. | ||
مجاهد كه خود مفسرى بزرگ است و تفسيرش محفوظ مانده و به طبع رسيده است، در حق او مىگويد: «چون تفسير مىكرد، همه چيز را واضح و روشن مىكرد». | مجاهد كه خود مفسرى بزرگ است و تفسيرش محفوظ مانده و به طبع رسيده است، در حق او مىگويد: «چون تفسير مىكرد، همه چيز را واضح و روشن مىكرد». | ||
خط ۵۱: | خط ۵۲: | ||
[[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] كه بر او به ويژه در تفسير قرآن مقام استادى داشت، در حق او و تفسيرش فرموده است: «كأنّما ينظر الى الغيب من ستر رقيق».(گويى از وراى پردهاى نازك غيب را مىبيند).قرآن شناسى و تفسير [[ابنعباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] دو ويژگى داشت.نخست نقل نقادانه از اهل کتاب در قصص قرآنى، و ديگر استناد و استشهاد به شعر عربى/شعر جاهلى. | [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] كه بر او به ويژه در تفسير قرآن مقام استادى داشت، در حق او و تفسيرش فرموده است: «كأنّما ينظر الى الغيب من ستر رقيق».(گويى از وراى پردهاى نازك غيب را مىبيند).قرآن شناسى و تفسير [[ابنعباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] دو ويژگى داشت.نخست نقل نقادانه از اهل کتاب در قصص قرآنى، و ديگر استناد و استشهاد به شعر عربى/شعر جاهلى. | ||
معروف است كه عمر در مسائل قرآنى و تفسيرى بيش از همه و پيش از همه به [[ابنعباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] مراجعه مىكرده است.هم او و هم [[ابنعباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] مراجعه به شعر قديم(قبل از نزول قرآن) | معروف است كه عمر در مسائل قرآنى و تفسيرى بيش از همه و پيش از همه به [[ابنعباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] مراجعه مىكرده است.هم او و هم [[ابنعباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] مراجعه به شعر قديم(قبل از نزول قرآن) عربى يا شعر عهد جاهليت را براى فهم مفردات قرآنى توصيه مىكردهاند. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
آثار قرآن پژوهى او كه خوشبختانه هر دو باقى مانده است، يكى تفسير اوست | آثار قرآن پژوهى او كه خوشبختانه هر دو باقى مانده است، يكى تفسير اوست. | ||
اين تفسير كم حجم است، حدودا برابر با تفسير جلالين،يا نيمى از تفسير بيضاوى. اين اثر به صورت کتاب مدوّنى به دست ما نرسيده است، بلكه در دل تفسير بزرگ [[طبری آملی، محمد بن جریر|طبرى]] محفوظ بوده است.و بعضى از محققان از جمله فيروزآبادى صاحب لغتنامۀ معروف قاموس، آن را از ميان تفسير [[طبری آملی، محمد بن جریر|طبرى]] بر آوردهاند و به صورت کتابى منسجم مدون كردهاند.جمع و تدوين فيروزآبادى از اين تفسير تنوير المقباس من تفسير [[ابنعباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] نام دارد و بارها به طبع رسيده است.اثر قرآنى مهم ديگر [[ابنعباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] لغتنامهاى است سرشار از شواهد شعر جاهلى با مقدارى توضيح تفسيرى.اين لغتنامه پس از تفسيرهاى كوتاهى كه حضرت رسول(ص) دربارۀ بعضى سورههاى قرآنى به دست دادهاند و خوشبختانه محفوظ مانده و [[سيوطى]] آن را به ترتيب سورهها (با نظم قرآنى، ولى نه براى همۀ سورهها) مرتب كرده و در اتقان آورده است، آرى از هر اثر قرآن پژوهى محفوظ ماندۀ ديگر قديمتر است. | |||
گلدزيهر دربارۀ اين کتاب و شيوۀ بى سابقهاش مىگويد: «اين بديعترين شيوۀ تحقيق لغوى در تفسير قرآن است». (-المذاهب | نافع بن ازرق و يكى از دوستانش به نام نجدة بن عويمر يك روز كه ديدند [[ابنعباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] فارغبال در صحن مسجد الحرام نزدیک كعبه نشسته است، مدعيانه و براى آنكه به خيال خود عجز [[ابنعباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] را در مسائل قرآنى آشكار كنند، با او سؤالاتى مطرح كردهاند و شرح و معناى حدودا دويست كلمه يا تعبير قرآنى را از او پرسيدهاند.پاسخهاى [[ابنعباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] همه متين و مستند به شعر كهن است.چنانكه گفته شد اين قديمترين واژهنامۀ قرآنى محفوظ مانده است و هم در اتقان [[سيوطى]] مندرج است و هم مستقلا تحت عنوان-مسائل نافع بن ازرق به چاپ رسيده است. | ||
گلدزيهر دربارۀ اين کتاب و شيوۀ بى سابقهاش مىگويد: «اين بديعترين شيوۀ تحقيق لغوى در تفسير قرآن است». (-المذاهب الاسلامىة في تفسير القرآن، ص69، به نقل از التفسير و المفسرون، محمدحسین ذهبى، ج 75/1). | |||
ابوبكر بن انبارى از قول او دربارۀ اين شيوه چنين نقل كرده است: «شعر، ديوان عرب است، هرگاه حرفى از قرآن كه خداوند به زبان عربى نازل فرموده است، بر ما پوشيده و دشوار باشد، به ديوان و سرچشمۀ آن[شعر قبل از عصر نزول قرآن]مراجعه مىكنيم و شواهد روشنگرى براى آن مىيابيم».(پيشين، ج 76/1.همچنين دربارۀ ارزيابى نسبت تفسير منسوب به [[ابنعباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] -پيشين، ص81-83). نيز-تفسير [[ابنعباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]؛مسائل نافع بن ازرق. | ابوبكر بن انبارى از قول او دربارۀ اين شيوه چنين نقل كرده است: «شعر، ديوان عرب است، هرگاه حرفى از قرآن كه خداوند به زبان عربى نازل فرموده است، بر ما پوشيده و دشوار باشد، به ديوان و سرچشمۀ آن[شعر قبل از عصر نزول قرآن]مراجعه مىكنيم و شواهد روشنگرى براى آن مىيابيم».(پيشين، ج 76/1.همچنين دربارۀ ارزيابى نسبت تفسير منسوب به [[ابنعباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] -پيشين، ص81-83). نيز-تفسير [[ابنعباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]؛مسائل نافع بن ازرق. | ||
خط ۶۷: | خط ۷۰: | ||
== وابستهها == | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||
[[الدر المنثور في التفسیر بالمأثور]] | [[الدر المنثور في التفسیر بالمأثور]] | ||
[[غریب القرآن في شعر العرب]] | [[غریب القرآن في شعر العرب]] | ||
[[ | [[صحيفة علي بن أبي طلحة عن ابن عباس في التفسير القرآن الكريم]] | ||
[[ | [[تنویر المقباس من تفسیر ابن عباس]] | ||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده:محدثان]] | |||
[[رده:مفسران شیعه]] |
ویرایش