۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
أساس التقديس: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویرایش Hbaghizadeh@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که Yqorbani@noornet.net انجام داده بود واگ...
جز (ویرایش Hbaghizadeh@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که Yqorbani@noornet.net انجام داده بود واگ...) |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class='wikiInfo'> | ||
[[پرونده:NUR27901J1.jpg|بندانگشتی|أساس التقديس]] | [[پرونده:NUR27901J1.jpg|بندانگشتی|أساس التقديس]] | ||
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | ||
|+ | |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام کتاب!! data-type= | ! نام کتاب!! data-type='bookName'|أساس التقديس | ||
|- | |- | ||
|نام های دیگر کتاب | |نام های دیگر کتاب | ||
| data-type= | |data-type='otherBookNames'| | ||
|- | |- | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
| data-type= | |data-type='authors'|[[فخر رازي، محمد بن عمر]] (نويسنده) | ||
[[اسماعيل، عبد الله محمد]] (محقق) | [[اسماعيل، عبد الله محمد]] (محقق) | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
|- | |- | ||
|زبان | |زبان | ||
| data-type= | |data-type='language'|عربي | ||
|- | |- | ||
|کد کنگره | |کد کنگره | ||
| data-type= | |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|BP 205/2 /ف3 الف52 | ||
|- | |- | ||
|موضوع | |موضوع | ||
| data-type= | |data-type='subject'|کلام اشعري - قرن 6ق. | ||
|- | |- | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| data-type= | |data-type='publisher'|الجزيرة | ||
المکتبة الأزهرية للتراث | المکتبة الأزهرية للتراث | ||
|- | |- | ||
|مکان نشر | |مکان نشر | ||
| data-type= | |data-type='publishPlace'|مصر - قاهره | ||
مصر - قاهره | مصر - قاهره | ||
|- | |- | ||
||سال نشر | ||سال نشر | ||
| ata-type= | |ata-type='publishYear'|مجلد1: 2011م , 1432ق , | ||
|- class= | |-class='articleCode' | ||
|کد اتوماسیون | |کد اتوماسیون | ||
| data-type= | |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE27901AUTOMATIONCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''أساس التقديس'''، نوشته | '''أساس التقديس'''، نوشته ابوعبدالله محمد بن عمر، مشهور به فخر رازی، کتابی است به زبان عربی که توسط عبدالله محمد عبدالله اسماعیل تحقیق شده است. رازی در این اثر بحث تشبیه و تجسیم از مباحث کلامی مربوط به توحید را کاویده و به رد اقوال حشویه و کرامیه پرداخته است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص3</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
میزان اهمیت نگارش هر کتابی، ه مشکلی است که حل میکند؛ کتاب حاضر نیز به یکی از مشکلات و مسائل اساسی اعتقادی مورد اختلاف بین اهل سنت با کرامیه از جهتی و اهل سنت و حشویه از جهتی دیگر میپردازد. این اثر بعد از | میزان اهمیت نگارش هر کتابی، ه مشکلی است که حل میکند؛ کتاب حاضر نیز به یکی از مشکلات و مسائل اساسی اعتقادی مورد اختلاف بین اهل سنت با کرامیه از جهتی و اهل سنت و حشویه از جهتی دیگر میپردازد. این اثر بعد از فخر رازی نیز مورد مراجعه دانشمندان و کلامیون بوده تا جایی که ابن تیمیه که در رأس مخالفان با نظریه فخر رازی قرار داشته، کتابی با عنوان «بيان تلبيس الجهمية في تأسيس بدعهم الكلامية» در رد «أساس التقديس» رازی نگاشت که در دوران حاضر توسط دانشگاه محمد بن سعود در هشت جلد منتشر شده است. میزان مجلدات و صفحاتی که در رد چنین رساله مختصری از جانب شخصی مانند ابن تیمیه نگاشته شده، خود دلیلی بر اهمیت والای این کتاب است<ref>ر.ک: همان، ص24</ref>. | ||
أساس التقديس، مسئله صفات خبریه یا آیات و اخبار موهم تشبیه، را حل میکند<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>. | أساس التقديس، مسئله صفات خبریه یا آیات و اخبار موهم تشبیه، را حل میکند<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>. فخر رازی در حل این مسئله و فهم آنچه سلف به آن معتقدند سرآمد است؛ وی از همه ابزارهای شناختی و عقلیاش در رد اعتقاد به تجسیم و قول به جهت و حیّز دو فرقه کرامیه و حشویه از حنابله، استفاده میکند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
عبدالله محمد عبدالله در مقدمه، گزارش مختصری از ریشههای قول به تشبیه و تجسیم و تحیّز و... توسط این دو فرقه را میدهد، کلمات صحابهای مانند ابوبکر و علی(ع) و دیگران را در تأیید عدم برداشت جسمانیت خداوند میآورد، درباره حشویه و کرامیه توضیح میدهد، افراد و کتابهایی را نام میبرد که در مبارزه با این اندیشه نوشته شدهاند و...<ref>ر.ک: همان، ص27-48</ref>. | عبدالله محمد عبدالله در مقدمه، گزارش مختصری از ریشههای قول به تشبیه و تجسیم و تحیّز و... توسط این دو فرقه را میدهد، کلمات صحابهای مانند ابوبکر و علی(ع) و دیگران را در تأیید عدم برداشت جسمانیت خداوند میآورد، درباره حشویه و کرامیه توضیح میدهد، افراد و کتابهایی را نام میبرد که در مبارزه با این اندیشه نوشته شدهاند و...<ref>ر.ک: همان، ص27-48</ref>. | ||
فخر رازی برای مقابله با طرفداران محمد بن کرام (معروف به مجسمه یا کرامیه) و تحریفکنندگان قول احمد بن حنبل (حشویه حنابله)، خود را به علوم عقلی و لغت و تفسیر و حدیث واصول و... مسلح میکند<ref>ر.ک: همان، ص49</ref>. وی این کتاب را در یک مقدمه و چهار قسم مینویسد. مقدمه کتاب، مختصر است و وی در آن نظرش را بهصورت واضح درباره آیاتی که ظاهرشان موهم تشبیه است، بیان میکند<ref>ر.ک: همان</ref>. همچنین، بیان میکند که این کتاب را برای سلطان ابوبکر بن ایوب، سلطان مصر و شام در دهه آخر قرن ششم هجری، نوشته است. از جمله ایرادات ابن تیمیه بر او در ردی که بر کتاب نوشته، همین مورد است<ref>ر.ک: همان، 49-50</ref>، ولی فخر رازی کرارا در کتابش دعا میکند که خداوند، نوشته وی را ذخیرهای برای آخرتش قرار دهد<ref>ر.ک: همان، ص51</ref>. | |||
فخر رازی پس از مقدمهاش شروع به ذکر تقسیم کتابش میکند؛ مطالب «أساس التقديس» در چهار قسم بیان شده است. | |||
رازی در قسم اول، شواهدی را که دلالت دارند، خدای متعال منزه از جسمانیت است ارائه میکند. مطالب این قسم در شش فصل بیان شده است. فصل اول دربردارنده سه مقدمه است که قبل از پرداختن به ادله واجب است آنها را ذکر کرد؛ اثبات وجود موجودی که مورد اشاره حسی قرار نمیگیرد، عدم لزوم وجود شبیه و نظیر برای تمامی موجودات و اختلافات میان قائلان به جسمانیت خداوند. | رازی در قسم اول، شواهدی را که دلالت دارند، خدای متعال منزه از جسمانیت است ارائه میکند. مطالب این قسم در شش فصل بیان شده است. فصل اول دربردارنده سه مقدمه است که قبل از پرداختن به ادله واجب است آنها را ذکر کرد؛ اثبات وجود موجودی که مورد اشاره حسی قرار نمیگیرد، عدم لزوم وجود شبیه و نظیر برای تمامی موجودات و اختلافات میان قائلان به جسمانیت خداوند. | ||
در فصل دوم، ده دلیل سمعی (قرآنی و روایی) بر تنزیه خدا از جسمانیت ذکر شده است. رازی در فصل سوم، دلائل عقلی بر اینکه خدای متعال متحیّز نیست را ارائه میکند؛ او شش برهان در اثبات این امر اقامه کرده و آن را با رد شبهات قائلان بر این امر تکمیل مینماید. وی در فصل چهارم در پی اثبات این است که خدای متعال، مختص به حیز و جهتی نیست؛ به این معنی که نمیتوان به اینکه اینجاست یا آنجاست اشاره حسی داشت. فصل پنجم در بیان شبهات عقلی اختصاص خدا به حیز و جهت است و فصل ششم در رد بر کرامیه که قائل به جسمانیت خدایند، میباشد. ظاهرا، | در فصل دوم، ده دلیل سمعی (قرآنی و روایی) بر تنزیه خدا از جسمانیت ذکر شده است. رازی در فصل سوم، دلائل عقلی بر اینکه خدای متعال متحیّز نیست را ارائه میکند؛ او شش برهان در اثبات این امر اقامه کرده و آن را با رد شبهات قائلان بر این امر تکمیل مینماید. وی در فصل چهارم در پی اثبات این است که خدای متعال، مختص به حیز و جهتی نیست؛ به این معنی که نمیتوان به اینکه اینجاست یا آنجاست اشاره حسی داشت. فصل پنجم در بیان شبهات عقلی اختصاص خدا به حیز و جهت است و فصل ششم در رد بر کرامیه که قائل به جسمانیت خدایند، میباشد. ظاهرا، فخر رازی در ترتیبی که در بیان مطالب قسم اول کتابش ذکر شد (ذکر مقدمات ثلاث، بیان ادله سمعی و سپس عقلی و رد کرامیه و حشویه و...)، ادله سعمی را بر ادله عقلی مقدم میدارد؛ علت این امر میتواند این باشد که اختلاف او با گروهی است که اولویتشان در ایمان و اعتقاد، با ادله سمعی است<ref>ر.ک: همان، ص51-52</ref>. | ||
قسم دوم کتاب، به تأویل متشابهات در اخبار و آیات اختصاص دارد. رازی در این بخش از کتابش به طریق سابقینش که کتابهایی را در تأویل متشابهات از اخبار و آیات نوشتهاند، سیر میکند؛ مانند آنچه که سلف اشعری او محمد بن فورک در کتابش «تأويل مشكل الحديث» بر آن رفته یا مثل محمد بن شجاع ثلجی که در تأویل بر مذهب معتزله است یا امثال قتبی و طبری و... البته رازی یک وجه امتیاز از سلفش دارد و آن اینکه کارش را در قالب یک پروژه یکپارچه ارائه کرده و تنها بر ذکر تأویل متشابه بسنده نکرده است. او برای معنی مقصودش، از آیات و روایات تأیید میآورد و پس از آن مقصود از آیات و اخبار را در مواردی که به ذات الهی مربوط است، شرح میدهد. این امر در یک مقدمه و سیودو فصل ارائه میشود. رازی در مقدمه بیان میدارد که تمام فرقههای اسلام بر اینکه برخی آیات قرآن نیاز به تأویل دارند، معترفند. وی در تأیید این سخنش شواهدی از تأویل ابن عباس و امام احمد و دیگران در برخی اخبار ارائه میکند و سپس فصلهای سیگانه این بخش را به تأویل صورت و شخص و نفس و صمد و لقاء و نور و حجاب و قرب و مجیء و نزول و خروج و بروز و تجلی و ظهور و قابلیت تجزیه و تبعیض و پا و صورت و چشم و نفس و دست و... و خنده و شادی و... اختصاص میدهد و کلام را با تأویل جهت به پایان میبرد<ref>ر.ک: همان، ص52-53</ref>. | قسم دوم کتاب، به تأویل متشابهات در اخبار و آیات اختصاص دارد. رازی در این بخش از کتابش به طریق سابقینش که کتابهایی را در تأویل متشابهات از اخبار و آیات نوشتهاند، سیر میکند؛ مانند آنچه که سلف اشعری او محمد بن فورک در کتابش «تأويل مشكل الحديث» بر آن رفته یا مثل محمد بن شجاع ثلجی که در تأویل بر مذهب معتزله است یا امثال قتبی و طبری و... البته رازی یک وجه امتیاز از سلفش دارد و آن اینکه کارش را در قالب یک پروژه یکپارچه ارائه کرده و تنها بر ذکر تأویل متشابه بسنده نکرده است. او برای معنی مقصودش، از آیات و روایات تأیید میآورد و پس از آن مقصود از آیات و اخبار را در مواردی که به ذات الهی مربوط است، شرح میدهد. این امر در یک مقدمه و سیودو فصل ارائه میشود. رازی در مقدمه بیان میدارد که تمام فرقههای اسلام بر اینکه برخی آیات قرآن نیاز به تأویل دارند، معترفند. وی در تأیید این سخنش شواهدی از تأویل ابن عباس و امام احمد و دیگران در برخی اخبار ارائه میکند و سپس فصلهای سیگانه این بخش را به تأویل صورت و شخص و نفس و صمد و لقاء و نور و حجاب و قرب و مجیء و نزول و خروج و بروز و تجلی و ظهور و قابلیت تجزیه و تبعیض و پا و صورت و چشم و نفس و دست و... و خنده و شادی و... اختصاص میدهد و کلام را با تأویل جهت به پایان میبرد<ref>ر.ک: همان، ص52-53</ref>. | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب در انتهای اثر ذکر شده است. این کتاب، پیش از این توسط احمد حجازی سقا تحقیق شده بوده که دارای کاستیهایی بوده است و ازاینرو محقق حاضر (عبدالله محمد عبدالله) بر این شده که به تحقیق مجدد آن پرداخته و در خلال کارش، به بیان ارزش نسخههای خطی، تخریج احادیث وارده در کتاب، ارجاع آیات قرآنی، رفع ایرادات محتوایی، تخریج اقوال و ترجمه اعلام و فرق و کتابها و... بهعلاوه مقدمهای در ترجمه مترجم و کتاب حاضر و اسباب تألیف آن (اختلاف | فهرست مطالب در انتهای اثر ذکر شده است. این کتاب، پیش از این توسط احمد حجازی سقا تحقیق شده بوده که دارای کاستیهایی بوده است و ازاینرو محقق حاضر (عبدالله محمد عبدالله) بر این شده که به تحقیق مجدد آن پرداخته و در خلال کارش، به بیان ارزش نسخههای خطی، تخریج احادیث وارده در کتاب، ارجاع آیات قرآنی، رفع ایرادات محتوایی، تخریج اقوال و ترجمه اعلام و فرق و کتابها و... بهعلاوه مقدمهای در ترجمه مترجم و کتاب حاضر و اسباب تألیف آن (اختلاف فخر رازی با کرامیه و حشویه) بپردازد<ref>ر.ک: همان، ص5</ref>. | ||
محقق در تحقیق این اثر به سه نسخه خطی (دو نسخه از کتابخانه خطی قاهره و یک نسخه از دارالكتب المصرية) اعتماد کرده که با حروف ک، ت و د رمزگذاری شدهاند<ref>ر.ک: همان، ص55-57</ref>. | محقق در تحقیق این اثر به سه نسخه خطی (دو نسخه از کتابخانه خطی قاهره و یک نسخه از دارالكتب المصرية) اعتماد کرده که با حروف ک، ت و د رمزگذاری شدهاند<ref>ر.ک: همان، ص55-57</ref>. | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
==پیوندها== | ==پیوندها== | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:قربانی-باقی زاده]] | |||
[[رده: | |||
[[رده:سال97-1خرداد الی31]] | [[رده:سال97-1خرداد الی31]] | ||