۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
ابن درید، محمد بن حسن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویرایش Hbaghizadeh@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که A-esmaili@noornet.net انجام داده بود وا...
جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
جز (ویرایش Hbaghizadeh@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که A-esmaili@noornet.net انجام داده بود وا...) |
||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type='authorDeathDate'|321 | |data-type='authorDeathDate'|321 هـ.ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE332AUTHORCODE | |data-type='authorCode'|AUTHORCODE332AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div>===='''ابن دُرَيد، ابوبكر محمد بن حسن بن دريد ازدى'''(223-321ق)، لغت‌شناس، نحوى، اديب و شاعر عرب. نسب او را همگان به قبيله ازد رسانده‌اند. خاندان ابن دريد از بزرگان قبيله بود. بنا به روايتى كه از خود وى نقل شده است، او در كوى صالح بصره زاده شد، اما در اينكه چند سال زيست، اندكى اختلاف كرده‌اند و چون تاريخ وفات مسلم است، ناچار تاريخ ولادت جابه‌جا شده و تاريخهاى زير به دست آمده است: 228ق، 224 ق، و223ق كه صحيح‌ترين آنهاست، از قول خود او يا شاگردش ابوالحسين نقل شده است. | </div> | ||
==معرفى اجمالى== | |||
'''ابن دُرَيد، ابوبكر محمد بن حسن بن دريد ازدى'''(223-321ق)، لغت‌شناس، نحوى، اديب و شاعر عرب. نسب او را همگان به قبيله ازد رسانده‌اند. خاندان ابن دريد از بزرگان قبيله بود. بنا به روايتى كه از خود وى نقل شده است، او در كوى صالح بصره زاده شد، اما در اينكه چند سال زيست، اندكى اختلاف كرده‌اند و چون تاريخ وفات مسلم است، ناچار تاريخ ولادت جابه‌جا شده و تاريخهاى زير به دست آمده است: 228ق، 224 ق، و223ق كه صحيح‌ترين آنهاست، از قول خود او يا شاگردش ابوالحسين نقل شده است. | |||
گويند وى دوران كودكى را در بصره گذراند و همانجا و يا در عمان پرورش يافت. [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] به پرورش او در بصره اشاره كرده، مى‌افزايد كه نزد ابوحاتم سجستانى، رياشى (د 257ق)، ابن اخى الاصمعى و اشناندانى (د 288ق) درس خواند و تا قيام زنگيان و تاراج بصره و قتل رياشى يا اندكى قبل از آن، در بصره ماند و چون احوال را پريشان ديد، با عمويش حسين به عمان گريخت. اين سخن بدان معنى است كه وى تا 34 سالگى در بصره بوده و در اين صورت، رواياتى كه پرورش او را در عمان دانسته‌اند، بى‌اعتبار مى‌گردد. به هر حال وى كه گويا پدر را از دست داده بود، تحت تكفل عمويش حسين بن دريد قرار گرفت. | گويند وى دوران كودكى را در بصره گذراند و همانجا و يا در عمان پرورش يافت. [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] به پرورش او در بصره اشاره كرده، مى‌افزايد كه نزد ابوحاتم سجستانى، رياشى (د 257ق)، ابن اخى الاصمعى و اشناندانى (د 288ق) درس خواند و تا قيام زنگيان و تاراج بصره و قتل رياشى يا اندكى قبل از آن، در بصره ماند و چون احوال را پريشان ديد، با عمويش حسين به عمان گريخت. اين سخن بدان معنى است كه وى تا 34 سالگى در بصره بوده و در اين صورت، رواياتى كه پرورش او را در عمان دانسته‌اند، بى‌اعتبار مى‌گردد. به هر حال وى كه گويا پدر را از دست داده بود، تحت تكفل عمويش حسين بن دريد قرار گرفت. | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۹: | ||
از آنجا كه ابن‌دريد در كار دين تعصبى نورزيده، هيچ اشارتى به مذهب خويش نكرده است و لاجرم همه پژوهشها به چند احتمال ختم مى‌گردد، [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]] نام او را در شمار شعراى شيعه آورده، به همين جهت غالب نويسندگان معاصر شيعى او را پيرو مذهب خويش خوانده‌اند؛ اما محاجات او با شاعرى شيعى به نام مفجع، ناقض اين رأى است. شافعيان نيز كوشيده‌اند او را به مذهب خويش ملحق كنند، چنانكه سبكى و [[اسنوی، عبدالرحیم بن حسن|اسنوى]] نام او را در طبقات الشافعيه آورده‌اند و ابن قاضى شهبه نيز او را شافعى دانسته است. | از آنجا كه ابن‌دريد در كار دين تعصبى نورزيده، هيچ اشارتى به مذهب خويش نكرده است و لاجرم همه پژوهشها به چند احتمال ختم مى‌گردد، [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]] نام او را در شمار شعراى شيعه آورده، به همين جهت غالب نويسندگان معاصر شيعى او را پيرو مذهب خويش خوانده‌اند؛ اما محاجات او با شاعرى شيعى به نام مفجع، ناقض اين رأى است. شافعيان نيز كوشيده‌اند او را به مذهب خويش ملحق كنند، چنانكه سبكى و [[اسنوی، عبدالرحیم بن حسن|اسنوى]] نام او را در طبقات الشافعيه آورده‌اند و ابن قاضى شهبه نيز او را شافعى دانسته است. | ||
==اساتيد و شاگردان==در ميان استادان و شاگردان و راويان ابن دريد، گروه بسيارى از دانشمندان لغت و نحو و ادب به چشم مى‌خورد. | ==اساتيد و شاگردان== | ||
در ميان استادان و شاگردان و راويان ابن دريد، گروه بسيارى از دانشمندان لغت و نحو و ادب به چشم مى‌خورد. | |||
ابوعثمان سعيد بن هارون اُشناندانى، ابوحاتم سهل بن محمد سجستانى، ابوالفضل عباس بن فرج رياشى، ابن اخى الاصمعى، تَوَّزى، ابوعمران كلّابى، حسن بن خضر و...در زمره اساتيد و مشايخ ابن دريد قرار دارند. | ابوعثمان سعيد بن هارون اُشناندانى، ابوحاتم سهل بن محمد سجستانى، ابوالفضل عباس بن فرج رياشى، ابن اخى الاصمعى، تَوَّزى، ابوعمران كلّابى، حسن بن خضر و...در زمره اساتيد و مشايخ ابن دريد قرار دارند. | ||
شاگردان و راويان او نزديك به 64 تن بوده‌اند و بى‌گمان هيچ استادى را | شاگردان و راويان او نزديك به 64 تن بوده‌اند و بى‌گمان هيچ استادى را نمى‌شناسيم كه اينهمه نويسنده و دانشمند بزرگ از ميان شاگردان و راويانش برخاسته باشند. از جمله شاگردان او هستند: ابوعلى قالى، رزبانى، سيرافى، ابن شاذان، [[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج اصفهانى]]، ابن خالويه، رمانى، آمدى، ابوعلى فارسى، شمشاطى و سرانجام ابوالحسين على بن احمد كه بيشتر با عنوان «غلام ابن دريد» از او نام برده‌اند. | ||
==آثار==#جمهرة اللغة | ==آثار== | ||
#جمهرة اللغة | |||
#کتاب الفوائد و الاخبار | #کتاب الفوائد و الاخبار | ||
#المجتنى | #المجتنى | ||
| خط ۵۷: | خط ۶۹: | ||
#صفة السرج و اللجام | #صفة السرج و اللجام | ||
#الملاحن | #الملاحن | ||
#الاخبار المنثوره== وابسته‌ها == | #الاخبار المنثوره | ||
== وابسته‌ها == | |||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[جمهرة اللغة]] | [[جمهرة اللغة]] | ||