پرش به محتوا

تحفة المؤمنين مشهور به تحفه حکیم مومن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'نیفي' به 'ني في'
جز (جایگزینی متن - 'هـ.ش' به 'ش')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'نیفي' به 'ني في')
 
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR20012J1.jpg
| تصویر =NUR20012J1.jpg
| عنوان =‏تحفة المؤمنین مشهور به تحفه حکیم مومن
| عنوان =‏تحفة المؤمنین مشهور به تحفه حکیم مومن
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[موسسه احیاء طب طبیعی]] (مصحح)
[[مؤسسه احیاء طب طبیعی]] (مصحح)


[[حکیم مومن، محمد مومن بن محمد زمان]] (نويسنده)
[[حکیم مومن، محمد مومن بن محمد زمان]] (نویسنده)
| زبان =فارسی
| زبان =فارسی
| کد کنگره =‏R‎‏ ‎‏128‎‏ ‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏7‎‏ت‎‏3*
| کد کنگره =‏R‎‏ ‎‏128‎‏ ‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏7‎‏ت‎‏3*
خط ۲۱: خط ۲۰:
| مکان نشر =قم - ایران
| مکان نشر =قم - ایران
| سال نشر = 1390 ش  
| سال نشر = 1390 ش  
 
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE20012AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE20012AUTOMATIONCOD
| چاپ =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =33982
| شابک =
| تعداد جلد =2
| کتابخانۀ دیجیتال نور =20012
| کتابخوان همراه نور =20012
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}  


'''تحفة المؤمنين مشهور به تحفه حکیم مومن'''، به زبان فارسی، تأليف [[حکیم مؤمن، محمدمؤمن بن محمدزمان|محمدمؤمن بن محمدزمان]]، معروف به [[حکیم مؤمن، محمدمؤمن بن محمدزمان|حكيم مؤمن]] است كه از مشهورترين نگاشته‌هاى طب فارسی پيرامون دواشناسى مى‌باشد و پس از تأليف، مورد توجه بسيارى از اطباء قرار گرفته است.


'''تحفة المؤمنين مشهور به تحفه حکیم مومن'''، به زبان فارسى، تأليف [[حکیم مؤمن، محمدمؤمن بن محمدزمان|محمدمؤمن بن محمدزمان]]، معروف به [[حکیم مؤمن، محمدمؤمن بن محمدزمان|حكيم مؤمن]] است كه از مشهورترين نگاشته‌هاى طب فارسى پيرامون دواشناسى مى‌باشد و پس از تأليف، مورد توجه بسيارى از اطباء قرار گرفته است.
انگيزه نگارش اين اثر را مؤلف چنين بازگو نموده است: «چون والد اين ذره بى‌مقدار، مير محمدزمان تنكابنى ديلمى - طاب اللَّه ثراه - با وجود حدس صائب و ذهن ثاقب، مدتى در امر معالجات به دستور اجداد و استادان امجاد كوشيده و مجربان چندى از او مخلف گشته، خواست كه در سلك جمع و ترتيب آورده با آنچه اين خادم به مخاديم نجيب، «محمدمؤمن حسینى» طبيب، مجرب يافته و از صاحبان تجربه اقتباس نموده، مجموعه‌اى سازد؛ بنابراین، لازم دانست كه به قدر امكان، در تشخيص ادويه با رعايت اختصار پردازد و باعث ديگر آنكه چون مؤلف «اختيارات بديعى»، به لغت فارسی نوشته مساهله در تحقيق ادويه و بيان خواص نموده و عطاران بى‌بضاعت به آن اكتفا كرده و كتب معتبره، متروك گشته و از جهت اشتباهات او، اكثر ادويه مؤثره مبدل به عديم الخاصیه شده، خواست كه به قدر امكان آنچه محققین اين فن تحقيق نموده‌اند و هرچه صاحب اختيارات ذكر نكرده در سلك تحرير آورد» (تحفه حكيم مؤمن، ص4).
 
انگيزه نگارش اين اثر را مؤلف چنين بازگو نموده است: «چون والد اين ذره بى‌مقدار، مير محمدزمان تنكابنى ديلمى - طاب اللَّه ثراه - با وجود حدس صائب و ذهن ثاقب، مدتى در امر معالجات به دستور اجداد و استادان امجاد كوشيده و مجربان چندى از او مخلف گشته، خواست كه در سلك جمع و ترتيب آورده با آنچه اين خادم به مخاديم نجيب، «محمدمؤمن حسينى» طبيب، مجرب يافته و از صاحبان تجربه اقتباس نموده، مجموعه‌اى سازد؛ بنابراين، لازم دانست كه به قدر امكان، در تشخيص ادويه با رعايت اختصار پردازد و باعث ديگر آنكه چون مؤلف «اختيارات بديعى»، به لغت فارسى نوشته مساهله در تحقيق ادويه و بيان خواص نموده و عطاران بى‌بضاعت به آن اكتفا كرده و كتب معتبره، متروك گشته و از جهت اشتباهات او، اكثر ادويه مؤثره مبدل به عديم الخاصيه شده، خواست كه به قدر امكان آنچه محققين اين فن تحقيق نموده‌اند و هرچه صاحب اختيارات ذكر نكرده در سلك تحرير آورد» (تحفه حكيم مؤمن، ص4).
 
كتاب «تحفه حكيم مؤمن»، پس از تأليف به‌عنوان يك كتاب ارزشمند مطرح شد؛ به‌گونه‌اى كه حكيم مير محمدحسين عقيلى علوى خراسانى در كتاب «مخزن الادوية» و «قرابادين كبير» و نيز حكيم ناظم جهان در كتاب «اكسير اعظم» از اين اثر بسيار بهره برده‌اند.
 
== ساختار ==


كتاب «تحفه حكيم مؤمن»، پس از تأليف به‌عنوان يك كتاب ارزشمند مطرح شد؛ به‌گونه‌اى كه حكيم مير محمدحسين عقيلى علوى خراسانى در كتاب «مخزن الادوية» و «قرابادين كبير» و نيز حكيم ناظم جهان در كتاب «اکسیر اعظم» از اين اثر بسيار بهره برده‌اند.


==ساختار==
كتاب، در دو بخش تشخيصات و دستورات تنظيم شده است. بخش اول، مشتمل بر 5 تشخيص است. در تشخيص سوم، ادويه و اغذيه به ترتيب حروف الفبا ذكر شده‌اند. تشخيص چهارم، خود داراى 5 فصل و تشخيص پنجم شامل 3 فصل است.
كتاب، در دو بخش تشخيصات و دستورات تنظيم شده است. بخش اول، مشتمل بر 5 تشخيص است. در تشخيص سوم، ادويه و اغذيه به ترتيب حروف الفبا ذكر شده‌اند. تشخيص چهارم، خود داراى 5 فصل و تشخيص پنجم شامل 3 فصل است.


خط ۴۴: خط ۴۳:


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
حكيم مؤمن، خود، چكيده محتواى كتاب را فهرست‌وار چنين بيان مى‌كند: «اين مجموعه، مشتمل است بر تشخيصات و دستورات و تشخيصات مبنى است بر پنج تشخيص: تشخيص اول: در بيان سبب اختلاف اقوال اطباء در ماهيات و قوت و قدر شربت ادويه و شروط اخذ هر دوا و ذكر درجات و انقسام قولها باقسامه.
حكيم مؤمن، خود، چكيده محتواى كتاب را فهرست‌وار چنين بيان مى‌كند: «اين مجموعه، مشتمل است بر تشخيصات و دستورات و تشخيصات مبنى است بر پنج تشخيص: تشخيص اول: در بيان سبب اختلاف اقوال اطباء در ماهيات و قوت و قدر شربت ادويه و شروط اخذ هر دوا و ذكر درجات و انقسام قولها باقسامه.


تشخيص ثانى: در ذكر صفات و افعال ادويه و بيان افعال كليه و مشابه آن و تفسير اسامى و معانى لغاتى كه در طى انشاء اين مجموعه، مذكور مى‌شود و در كتب ادويه مفرده، مدارعليها است.
تشخيص ثانى: در ذكر صفات و افعال ادويه و بيان افعال كليه و مشابه آن و تفسير اسامى و معانى لغاتى كه در طى انشاء اين مجموعه، مذكور مى‌شود و در كتب ادويه مفرده، مدارعليها است.


تشخيص ثالث: در بيان ماهيت و خواص و كيفيت ادويه مفرده و اغذيه مفرده و مركبه و ذكر مصلح و بدل و قدر شربت و آنچه بدان مناسب است.
تشخيص ثالث: در بيان ماهيت و خواص و کیفیت ادويه مفرده و اغذيه مفرده و مركبه و ذكر مصلح و بدل و قدر شربت و آنچه بدان مناسب است.


تشخيص رابع: در مداواى سموم.
تشخيص رابع: در مداواى سموم.
خط ۷۰: خط ۶۷:
بسيارى از امورى كه براى شناخت دارو و ساخت دارو لازم است، در اين كتاب بررسى شده است. بررسى مشروع و علمى گياهان توسط مؤلف در عين نقل تجربيات خود و پدرش در كنار نقل از متون و منابع معتبر، ارزش اين اثر را دوچندان مى‌كند.
بسيارى از امورى كه براى شناخت دارو و ساخت دارو لازم است، در اين كتاب بررسى شده است. بررسى مشروع و علمى گياهان توسط مؤلف در عين نقل تجربيات خود و پدرش در كنار نقل از متون و منابع معتبر، ارزش اين اثر را دوچندان مى‌كند.


افزون بر آنچه گفتيم، نگارش اين اثر به زبان فارسى، از مهم‌ترين ويژگى‌هاى اين اثر است، چرا كه قبل ازتأليف اين كتاب، بسيارى از منابع داروشناسى به زبان عربى تأليف شده بود؛ جمله‌اى از كتاب‌ها هم كه به زبان فارسى نگارش يافته‌اند - مانند «اختيارات بديعى» - چندان از دقت علمى برخوردار نيستند.
افزون بر آنچه گفتيم، نگارش اين اثر به زبان فارسی، از مهم‌ترين ويژگى‌هاى اين اثر است، چرا كه قبل ازتأليف اين كتاب، بسيارى از منابع داروشناسى به زبان عربى تأليف شده بود؛ جمله‌اى از كتاب‌ها هم كه به زبان فارسی نگارش يافته‌اند - مانند «اختيارات بديعى» - چندان از دقت علمى برخوردار نيستند.
 
==پانویس==
<references/>


==پانویس ==
==وابسته‌ها==
<references />
{{وابسته‌ها}}


[[تذكرة أولي الألباب الجامع للعجب العجاب]]


[[المغني في الطب]]




خط ۸۲: خط ۸۴:


[[رده:علوم پزشکی]]
[[رده:علوم پزشکی]]
[[رده:25 اسفند الی 24 فروردین]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش