۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'سرگذشت نامه' به 'سرگذشتنامه') |
جز (جایگزینی متن - ' ص ' به ' ص') |
||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
در مقدمات، به شيوه تدوين کتاب و خصوصيات آن، اشاره شده است.<ref>مقدمه، ج1، | در مقدمات، به شيوه تدوين کتاب و خصوصيات آن، اشاره شده است.<ref>مقدمه، ج1، صيك - شانزده</ref> | ||
در نگارش اين مجموعه نكات و دقايقى چند مورد توجه بوده است: | در نگارش اين مجموعه نكات و دقايقى چند مورد توجه بوده است: | ||
#اين اثر، دربرگيرنده شرح احوال و آثار نامآوران فرهنگ ايرانى است كه از آغاز تاريخ اين ديار تا متولدين سال 1300 به منصه ظهور رسيده و در عرصههاى فرهنگى اعم از دين، ادب، هنر، علوم و... اثرآفرين بودهاند. از اساتيد گرفته تا محدثان، راويان، نقاشان، آهنگسازان، معماران، شاعران، هركه را نامى براى خود آورده در اين مجموعه نام و ياد و اثرشان آمده است.<ref>ر.ك: مقدمه، ج1، | #اين اثر، دربرگيرنده شرح احوال و آثار نامآوران فرهنگ ايرانى است كه از آغاز تاريخ اين ديار تا متولدين سال 1300 به منصه ظهور رسيده و در عرصههاى فرهنگى اعم از دين، ادب، هنر، علوم و... اثرآفرين بودهاند. از اساتيد گرفته تا محدثان، راويان، نقاشان، آهنگسازان، معماران، شاعران، هركه را نامى براى خود آورده در اين مجموعه نام و ياد و اثرشان آمده است.<ref>ر.ك: مقدمه، ج1، صده</ref> | ||
#اعلام و شخصيتهاى اين کتاب، ايرانى و يا داراى تبار ايرانى و نژاد ايرانىاند، هرچند كه ممكن است برخى از آنان به خارج رفته و در خارج از ايران زيسته و يا فرزندان آنان كه اصلا به زيارت اين خاك نيامده، اما خون ايرانى داشتهاند.<ref>همان</ref> | #اعلام و شخصيتهاى اين کتاب، ايرانى و يا داراى تبار ايرانى و نژاد ايرانىاند، هرچند كه ممكن است برخى از آنان به خارج رفته و در خارج از ايران زيسته و يا فرزندان آنان كه اصلا به زيارت اين خاك نيامده، اما خون ايرانى داشتهاند.<ref>همان</ref> | ||
#آن دسته از غير ايرانيانى كه به ايران سفر كرده و در اين ديار رحل اقامت افكنده و جذب فرهنگ اين مرز و بوم شدهاند و به سهم خود در اعتلاى تمدن و فرهنگ ايران كوشيده و در زنجيره فرهنگ ايرانزمين، حلقه واسطى بشمار رفته، ايرانى به حساب آمدهاند و به معرفى احوال و آثارشان مبادرت شده است.<ref>همان</ref> | #آن دسته از غير ايرانيانى كه به ايران سفر كرده و در اين ديار رحل اقامت افكنده و جذب فرهنگ اين مرز و بوم شدهاند و به سهم خود در اعتلاى تمدن و فرهنگ ايران كوشيده و در زنجيره فرهنگ ايرانزمين، حلقه واسطى بشمار رفته، ايرانى به حساب آمدهاند و به معرفى احوال و آثارشان مبادرت شده است.<ref>همان</ref> | ||
خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
#چون مدار كار بر ايجاز و بهدور از هرگونه اطناب بوده است، از نقل اقوال مختلف و ديدگاههاى متفاوت در جنبههاى مختلف زندگى هر فرد امتناع شده و قول صوابتر از ميان اقوال ديگر، برگزيده و از بقيه، چشمپوشى شده است.<ref>همان</ref> | #چون مدار كار بر ايجاز و بهدور از هرگونه اطناب بوده است، از نقل اقوال مختلف و ديدگاههاى متفاوت در جنبههاى مختلف زندگى هر فرد امتناع شده و قول صوابتر از ميان اقوال ديگر، برگزيده و از بقيه، چشمپوشى شده است.<ref>همان</ref> | ||
#در اين مجموعه، سعى شده است كه از مدح و ذم نابجا و حتى بجا، تا آنجا كه ميسر است، پرهيز شود و گاه به نقل قول در اين باب، بسنده شده است. البته اصل «اذكروا موتاكم بالخير» هيچگاه از نظر دور نشده و مطالب افترايى و افتراقى، به خواننده پىگير، در منابع و مآخذ مذكور در ذيل هر مدخل، احاله شده است.<ref>همان، ده - يازده</ref> | #در اين مجموعه، سعى شده است كه از مدح و ذم نابجا و حتى بجا، تا آنجا كه ميسر است، پرهيز شود و گاه به نقل قول در اين باب، بسنده شده است. البته اصل «اذكروا موتاكم بالخير» هيچگاه از نظر دور نشده و مطالب افترايى و افتراقى، به خواننده پىگير، در منابع و مآخذ مذكور در ذيل هر مدخل، احاله شده است.<ref>همان، ده - يازده</ref> | ||
#چون زيرنويس در اين مجموعه در نظر گرفته نشده، موارد اختلافى در سال تولد و وفات و يا نام کتاب تا سرحد امكان، در متن ذكر شده و با علامت «/» يا «يا» اختلاف، نشان داده شده است.<ref>همان، | #چون زيرنويس در اين مجموعه در نظر گرفته نشده، موارد اختلافى در سال تولد و وفات و يا نام کتاب تا سرحد امكان، در متن ذكر شده و با علامت «/» يا «يا» اختلاف، نشان داده شده است.<ref>همان، صيازده</ref> | ||
#در تهيه و تنظيم جلد اول، از حدود 500 منبع و مأخذ استفاده شده كه مشخصات اين منابع در قسمت فهرست منابع و مآخذ، بهطور كامل آورده شده است. از آنجا كه احتمال گسترش اين منابع در مجلدات بعدى بوده است، لذا در آغاز هريك از مجلدات بعدى نيز مشخصات کتابهايى كه در آن مجلد مورد استناد و استفاده قرار خواهد گرفت، ذكر شده است.<ref>همان</ref> | #در تهيه و تنظيم جلد اول، از حدود 500 منبع و مأخذ استفاده شده كه مشخصات اين منابع در قسمت فهرست منابع و مآخذ، بهطور كامل آورده شده است. از آنجا كه احتمال گسترش اين منابع در مجلدات بعدى بوده است، لذا در آغاز هريك از مجلدات بعدى نيز مشخصات کتابهايى كه در آن مجلد مورد استناد و استفاده قرار خواهد گرفت، ذكر شده است.<ref>همان</ref> | ||
#هرچند مداخل کتاب بر اساس كهنترين منبع و نزديكترين مآخذ به عصر حيات صاحب عنوان نوشته شده، ليكن در ذيل هر مدخل، شمارى از منابع و مآخذ جديد نيز آورده شده تا براى كليه مخاطبان اين اثر، از هر قشرى و طبقهاى، مفيد باشد. تنوع منابع و مآخذ در ذيل هر مدخل، اين امكان را فراهم كرده است تا هر خوانندهاى، فراخور خويش تفصيل مطالب را در صفحات ذكرشده منبع در دسترسش، پى گيرد.<ref>همان</ref> | #هرچند مداخل کتاب بر اساس كهنترين منبع و نزديكترين مآخذ به عصر حيات صاحب عنوان نوشته شده، ليكن در ذيل هر مدخل، شمارى از منابع و مآخذ جديد نيز آورده شده تا براى كليه مخاطبان اين اثر، از هر قشرى و طبقهاى، مفيد باشد. تنوع منابع و مآخذ در ذيل هر مدخل، اين امكان را فراهم كرده است تا هر خوانندهاى، فراخور خويش تفصيل مطالب را در صفحات ذكرشده منبع در دسترسش، پى گيرد.<ref>همان</ref> | ||
خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
در اين اثر هر مدخل از سه بخش كلى تشكيل شده است: | در اين اثر هر مدخل از سه بخش كلى تشكيل شده است: | ||
بخش اول: تعيين سرشناسهها: اسم اشهر در تعيين سرشناسهها ملاك اصلى بوده است و اگر شخصى داراى چندين شهرت بوده، شرح حال او به تصديق چندين منبع متقدم در ذيل نام اشهرش آمده و شهرتهاى ديگر وى در جاى خود ذكر شده و به قسمت نوشتهشده، ارجاع داده شده است. اسم اشهر در مورد عالمان دينى، عمدتا مبتنى بر كنيه و گاه لقب و همچنين نسبت شهر بوده است. در مورد شاعران، اسم اشهر اغلب مبتنى بر تخلص بوده و در مورد هنرمندان اسم اشهر همان اسمى است كه در رقمشان آمده است.<ref>همان، | بخش اول: تعيين سرشناسهها: اسم اشهر در تعيين سرشناسهها ملاك اصلى بوده است و اگر شخصى داراى چندين شهرت بوده، شرح حال او به تصديق چندين منبع متقدم در ذيل نام اشهرش آمده و شهرتهاى ديگر وى در جاى خود ذكر شده و به قسمت نوشتهشده، ارجاع داده شده است. اسم اشهر در مورد عالمان دينى، عمدتا مبتنى بر كنيه و گاه لقب و همچنين نسبت شهر بوده است. در مورد شاعران، اسم اشهر اغلب مبتنى بر تخلص بوده و در مورد هنرمندان اسم اشهر همان اسمى است كه در رقمشان آمده است.<ref>همان، صدوازده</ref> | ||
بخش دوم: عنوان فرهنگى و متن مدخل: در اين مجموعه، بههيچوجه عنوان سياسى و مشغله كارى فرد، مورد نظر نبوده و تنها به مشخصات فرهنگى، علمى و ادبى صاحب عنوان توجه شده است. متن هر مدخل، سايه متن زندگى هر فرد است و از تولد آغاز و به مرگ و محل دفن او ختم مىشود و چون آثار، تنها چيزى است كه بعد از مرگ باقى مىماند، در انتهاى مدخل آورده شده است. اسامى آثار بازشناسى از يكديگر در داخل گيومه «» قرار داده شده است.<ref>همان</ref> | بخش دوم: عنوان فرهنگى و متن مدخل: در اين مجموعه، بههيچوجه عنوان سياسى و مشغله كارى فرد، مورد نظر نبوده و تنها به مشخصات فرهنگى، علمى و ادبى صاحب عنوان توجه شده است. متن هر مدخل، سايه متن زندگى هر فرد است و از تولد آغاز و به مرگ و محل دفن او ختم مىشود و چون آثار، تنها چيزى است كه بعد از مرگ باقى مىماند، در انتهاى مدخل آورده شده است. اسامى آثار بازشناسى از يكديگر در داخل گيومه «» قرار داده شده است.<ref>همان</ref> | ||
خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
#نكتهها و خصايص برجسته زندگى وى. | #نكتهها و خصايص برجسته زندگى وى. | ||
#محل وفات، مقبره/مزار. | #محل وفات، مقبره/مزار. | ||
#آثار (علمى، فرهنگى، هنرى و...).<ref>ر.ك: همان، | #آثار (علمى، فرهنگى، هنرى و...).<ref>ر.ك: همان، صسيزده</ref> | ||
در پايان تذكر اين نكته ضرورى است كه باآنكه در مقدمه و پشت جلد ذكر شده است كه کتاب را به سال 1300ش محدود كردهاند، ليكن احوال كسانى در آن ديده مىشود كه زاده سالهاى پس از 1300ش هستند. اختصارات کتاب هم بهگونهاى انتخاب شدهاند كه گاه منظور از آنها بهآسانى امكانپذير نيست؛ مثلا از «س» هم سال و هم «سده» مراد شده است. حرف «ش» هم براى «شمسى» و هم براى «شماره» منظور گرديده است. منابع مورد استفاده مؤلفان، اكثرا مقبول و درجه اوّل هستند، اما گاه آثار ضعيف هم در ميان مآخذ ديده مىشوند كه بهتر بود از آنها صرف نظر مىكردند.<ref>آل داود، سيد على، 1378، ص211</ref> | در پايان تذكر اين نكته ضرورى است كه باآنكه در مقدمه و پشت جلد ذكر شده است كه کتاب را به سال 1300ش محدود كردهاند، ليكن احوال كسانى در آن ديده مىشود كه زاده سالهاى پس از 1300ش هستند. اختصارات کتاب هم بهگونهاى انتخاب شدهاند كه گاه منظور از آنها بهآسانى امكانپذير نيست؛ مثلا از «س» هم سال و هم «سده» مراد شده است. حرف «ش» هم براى «شمسى» و هم براى «شماره» منظور گرديده است. منابع مورد استفاده مؤلفان، اكثرا مقبول و درجه اوّل هستند، اما گاه آثار ضعيف هم در ميان مآخذ ديده مىشوند كه بهتر بود از آنها صرف نظر مىكردند.<ref>آل داود، سيد على، 1378، ص211</ref> |
ویرایش