پرش به محتوا

ابن قاضی، احمد بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'شهاب‌ الدين ' به 'شهاب‌الدين'
جز (جایگزینی متن - 'دايرة المعارف' به 'دايرةالمعارف')
جز (جایگزینی متن - 'شهاب‌ الدين ' به 'شهاب‌الدين')
خط ۳۲: خط ۳۲:




«ابن قاضى، ابوالعباس شهاب‌ الدين احمد بن محمد مِكْناسى زَناتى فاسى مالكى»، فقيه، مورخ، اديب و رياضى‌دان معروف مغربى در دولت شُرَفاى سَعدى (حسنى) در سال 960ق متولد شد. جد اعلاى وى موسى بن ابى العافيه از قبيله زناته مكناسه، بنيادگذار فرمانروايى مكناسه است كه رفتار خصمانه‌اش با ادريسيان مغرب مشهور بود و از اين‌رو ابن قاضى از كارهاى او تبرى جسته است. اشتهار وى به ابن قاضى مربوط به احمد بن على بن عبدالرحمان قاضى مكناسه جد دوم صاحب ترجمه است و خود وى مختصرى از ترجمه او را آورده است. ابن قاضى در آغاز «درة الحجال»، خود را «المكناسى النِجار» معرفى كرده است. از اين‌رو برخى او را المكناسى النجارى نوشته‌اند، در حالى كه در نوشته ابن قاضى منظور اين است كه ريشه خانوادگى او از مكناسه است و تبديل كردن كلمه النجار به صورت صفت نسبى النجارى نتيجه سوء تعبير است.
«ابن قاضى، ابوالعباس شهاب‌الديناحمد بن محمد مِكْناسى زَناتى فاسى مالكى»، فقيه، مورخ، اديب و رياضى‌دان معروف مغربى در دولت شُرَفاى سَعدى (حسنى) در سال 960ق متولد شد. جد اعلاى وى موسى بن ابى العافيه از قبيله زناته مكناسه، بنيادگذار فرمانروايى مكناسه است كه رفتار خصمانه‌اش با ادريسيان مغرب مشهور بود و از اين‌رو ابن قاضى از كارهاى او تبرى جسته است. اشتهار وى به ابن قاضى مربوط به احمد بن على بن عبدالرحمان قاضى مكناسه جد دوم صاحب ترجمه است و خود وى مختصرى از ترجمه او را آورده است. ابن قاضى در آغاز «درة الحجال»، خود را «المكناسى النِجار» معرفى كرده است. از اين‌رو برخى او را المكناسى النجارى نوشته‌اند، در حالى كه در نوشته ابن قاضى منظور اين است كه ريشه خانوادگى او از مكناسه است و تبديل كردن كلمه النجار به صورت صفت نسبى النجارى نتيجه سوء تعبير است.


پدر، نياكان و عموزاده‌هاى او اهل علم بودند. هر چند آغاز زندگى او مقارن با دگرگونى‌هاى سياسى در مغرب بود، اما اين دوران از لحاظ علمى هنوز دوران شكوفايى محسوب مى‌شد و فاس پناهگاه امنى براى دانشمندان بود كه از هر سو به آنجا روى مى‌آوردند تا از مراكز و گنجينه‌هاى علمى آن بهره گيرند. ابن قاضى در خانواده خود و در شهر فاس محيط مساعدى براى پرورش خود در علوم شرعى، ادبى و رياضى داشت؛ 21 ساله بود كه پدرش درگذشت و 26 سال داشت كه چون بسيارى از طلاب آن عصر براى تكميل تحصيلات درصدد سفر به مشرق برآمد و از آن اندازه وسعت مالى برخوردار بود كه توانست به اين آرزو تحقق بخشد. اين سفر او در 986ق آغاز شد و چندين سال طول كشيد. او تونس، مصر و حجاز را ديد و در 987ق حج گزارد. تاريخ مراجعت او به فاس معلوم نيست، اما آن‌چه از اشارات «درة الحجال» برمى‌آيد، هنوز در 989ق در مشرق بوده است.
پدر، نياكان و عموزاده‌هاى او اهل علم بودند. هر چند آغاز زندگى او مقارن با دگرگونى‌هاى سياسى در مغرب بود، اما اين دوران از لحاظ علمى هنوز دوران شكوفايى محسوب مى‌شد و فاس پناهگاه امنى براى دانشمندان بود كه از هر سو به آنجا روى مى‌آوردند تا از مراكز و گنجينه‌هاى علمى آن بهره گيرند. ابن قاضى در خانواده خود و در شهر فاس محيط مساعدى براى پرورش خود در علوم شرعى، ادبى و رياضى داشت؛ 21 ساله بود كه پدرش درگذشت و 26 سال داشت كه چون بسيارى از طلاب آن عصر براى تكميل تحصيلات درصدد سفر به مشرق برآمد و از آن اندازه وسعت مالى برخوردار بود كه توانست به اين آرزو تحقق بخشد. اين سفر او در 986ق آغاز شد و چندين سال طول كشيد. او تونس، مصر و حجاز را ديد و در 987ق حج گزارد. تاريخ مراجعت او به فاس معلوم نيست، اما آن‌چه از اشارات «درة الحجال» برمى‌آيد، هنوز در 989ق در مشرق بوده است.
خط ۵۲: خط ۵۲:




با توجه به اشتغال زياد ابن قاضى به تدريس و تعليم، شمار بسيارى از دانش طلبان عصر از او علم آموختند يا اجازه روايت گرفتند. از اين جمله‌اند: شهاب‌ الدين ابوالعباس احمد بن محمد مَقّرى و ابومالك عبدالواحد بن احمد اندلسى فاسى.
با توجه به اشتغال زياد ابن قاضى به تدريس و تعليم، شمار بسيارى از دانش طلبان عصر از او علم آموختند يا اجازه روايت گرفتند. از اين جمله‌اند: شهاب‌الدينابوالعباس احمد بن محمد مَقّرى و ابومالك عبدالواحد بن احمد اندلسى فاسى.


== آثار==
== آثار==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش