۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'واژه نامههای' به 'واژهنامههای') |
جز (جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره') |
||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
كتاب، مصدر و منبع مناسبى پيرامون علوم مختلف است كه با اسلوب و شيوهاى خاص و بسيار منظم و دقيق | كتاب، مصدر و منبع مناسبى پيرامون علوم مختلف است كه با اسلوب و شيوهاى خاص و بسيار منظم و دقيق درباره علوم گوناگون بحث كرده است و در حقيقت براى خواننده كليدى است كه بهوسيله آن مىتواند ابواب علوم مختلف را بگشايد و به گنجينههايى از معارف دست يابد. | ||
كسى كه كتاب را با دقت نظر و تفكر در مطالب و حكمتهاى آن مطالعه نمايد از آن لذت مىبرد و بدون رفتن به جلسات علمى متعدد مىتواند صاحب علومى بسيار گردد. | كسى كه كتاب را با دقت نظر و تفكر در مطالب و حكمتهاى آن مطالعه نمايد از آن لذت مىبرد و بدون رفتن به جلسات علمى متعدد مىتواند صاحب علومى بسيار گردد. | ||
خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
باب اول، از مقاله اول، در مورد علم فقه است. مؤلف، در يازده فصل اين باب، از پايهها و ادله فقه(اعم از اتفاقى و اختلافى)، طهارت، نماز و اذان، روزه، زكات، حج، بيع و شركت، نكاح و طلاق، ديات، فريضه(ارث) و نوادرى همچون يمين غموس، نكول، جرح و... سخن گفته است. | باب اول، از مقاله اول، در مورد علم فقه است. مؤلف، در يازده فصل اين باب، از پايهها و ادله فقه(اعم از اتفاقى و اختلافى)، طهارت، نماز و اذان، روزه، زكات، حج، بيع و شركت، نكاح و طلاق، ديات، فريضه(ارث) و نوادرى همچون يمين غموس، نكول، جرح و... سخن گفته است. | ||
باب دوم، | باب دوم، درباره علم كلام است و در ضمن هفت فصل، پيرامون پارهاى از قضايا كه متكلمين اسلامى بهعنوان اصول مورد بحث و مناظره مطرح كردهاند(از قبيل اينكه: «شىء، چيزى است كه مىتوان از آن خبر داد و دلالت بر آن ممكن است»، «معدوم، چيزى است كه مىتوان در مورد آن گفت آيا موجود مىشود» و...)، ذكر اسامى صاحبنظران و مذاهب مسلمين، اصناف يهود و نصارى و مواضع آنها، اسامى ارباب ملل و نحل، و بتپرستان عرب و اسامى بتهاى آنها و اصول دينى كه متكلمين از آنها سخن گفتهاند، بحث كرده است. | ||
باب سوم، پيرمون علم نحو است و در ضمن دوازده فصل، مباحثى همچون وجوه اعراب و مبادى نحو بنا بر مذهب همه نحويان، وجوه اعراب و توابع آن بنا بر آنچه از [[خلیل بن احمد|خليل بن احمد]] نقل شده است، وجوه اعراب بنا بر مذهب فلاسفه يونانى، وجوهى كه اسماء به سبب آنها رفع داده مىشوند و... را به ميان آورده است. | باب سوم، پيرمون علم نحو است و در ضمن دوازده فصل، مباحثى همچون وجوه اعراب و مبادى نحو بنا بر مذهب همه نحويان، وجوه اعراب و توابع آن بنا بر آنچه از [[خلیل بن احمد|خليل بن احمد]] نقل شده است، وجوه اعراب بنا بر مذهب فلاسفه يونانى، وجوهى كه اسماء به سبب آنها رفع داده مىشوند و... را به ميان آورده است. | ||
باب چهارم، | باب چهارم، درباره كتابت است و مباحثى همچون اصطلاحاتى كه در ميان نويسندگان ديوان خراج و نويسندگان ديوان لشكر و الفاظى كه در ديوان بريد و نامهسانى رايج است و... را در ضمن هشت فصل مطرح كرده است. | ||
باب پنجم، درباره شعر و عروض است و در آن، پارهاى از اصطلاحات اين فن(همچون عروض، ضرب، سبب خفيف و...)، اصول افاعيل عروضى و زحافات آنها و... در ضمن پنج فصل بيان شده است. | باب پنجم، درباره شعر و عروض است و در آن، پارهاى از اصطلاحات اين فن(همچون عروض، ضرب، سبب خفيف و...)، اصول افاعيل عروضى و زحافات آنها و... در ضمن پنج فصل بيان شده است. | ||
باب ششم، | باب ششم، درباره اخبار است و در ضمن نه فصل به ذكر اسامى و القاب و صفات پادشاهان ممالك مختلف پرداخته است. | ||
مقاله دوم، در مورد علوم عجم است و نه باب دارد. مؤلف، در اين ابواب، پيرامون علم فلسفه، علم منطق، علم طب، ارثماطيقى(دانش اعداد و فن محاسبه)، هندسه، علم نجوم، موسيقى، حيل(علم به قواعد حركات و قواى محركه، علم مكانيك) و كيميا، مطالب و مباحثى را ذكر كرده و به شرح و تفسير آنها پرداخته است. | مقاله دوم، در مورد علوم عجم است و نه باب دارد. مؤلف، در اين ابواب، پيرامون علم فلسفه، علم منطق، علم طب، ارثماطيقى(دانش اعداد و فن محاسبه)، هندسه، علم نجوم، موسيقى، حيل(علم به قواعد حركات و قواى محركه، علم مكانيك) و كيميا، مطالب و مباحثى را ذكر كرده و به شرح و تفسير آنها پرداخته است. |
ویرایش