فصول: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class='wikiInfo'>

[[پرونده:NUR37551J1.jpg|بندانگشتی|فصول]]

{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"

! نام کتاب!! data-type='bookName'|فصول

|-

|data-type='otherBookNames'|

|data-type='authors'|[[نصيرالدين طوسي، محمد بن محمد]] (نويسنده)

[[دانش‌پژوه، محمدتقي]] (گردآورنده)

[[گرگاني استرابادي، رکن الدين محمد بن علي]] (مترجم)

|data-type='language'| فارسي عربي

|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|

|-

|موضوع

|data-type='subject'|

|ناشر

|data-type='publisher'|دانشگاه تهران

|-

|مکان نشر

|data-type='publishPlace'| ايران - تهران

|-

||سال نشر

|ata-type='publishYear'|مجلد1: 1335ش ,

'''فصول'''، اثر خواجه نصیرالدین طوسی، رساله نسبتا کوچکی است به زبان فارسی در باب کلام و اعتقادات شیعی که به‎همراه ترجمه تازی آن از رکن‎الدین محمد بن علی گرگانی استرآبادی (زنده در 697 و 728ق)، توسط محمدتقی دانش‎پژوه، چاپ و عرضه شده است.

خواجه این فصول را چنانکه از دیباچه ترجمه تازی و دیباچه گزارش سیوری برمی‎آید، به نام «الفصول في الأصول» نامیده، ولی در فهرست‎ها همان فصول خوانده شده است<ref>دائرةالمعارف طهور</ref>.

آنچه باعث اهمیت کتاب می‎شود، این است که می‎توان آراء کلامی خواجه را‎ در آن جستجو نمود<ref>سلیمانی بهبهانی، عبدالرحیم؛ کیایی، سید قاسم، ص136</ref>.

کتاب با دیباچه‎ای از مصحح، آغاز شده است.

این اثر، رساله‎ای است در اثبات پنج اصل اعتقادی که در چهار فصل تنظیم شده است: فصل اول: توحید؛ فصل دوم: عدل؛ فصل سوم: نبوت و امامت و فصل چهارم: معاد. خواجه ابتدا همان فصل نخستین را که در توحید است نگاشته، سپس به درخواست دوستی، دیگر فصل‎ها را بر آن افزوده است. هر فصل نیز به عناوین جزئی‎تری مانند: اصل، تقسیم، هدایه، تبصره، فایده و لطیفه، تقسیم می‎شود<ref>ر.ک: محمودی، ملیحه، ص36</ref>.

در دیباچه، علاوه بر ارائه توضیح مختصری پیرامون کتاب، به شرح‎های نوشته‎شده پیرامون آن، اشاره گردیده است<ref>ر.ک: دیباچه، ص4-‎9</ref>.

این کتاب در عین کمی حجم، دربردارنده تمامی‎ ابواب اصول دین شیعی‎ است. نویسنده قبل از پرداختن به مسائل کلامی، به تبیین برخی مباحث فلسفی مورد نیاز همچون: بداهت تصوری و تصدیقی وجود، تقسیم وجود به واجب و ممکن، احتیاج ممکن به علت و... پرداخته است... از جمله آراء‎ کلامی‎ نویسنده در این کتاب، حشر وحوش است<ref>ر.ک: سلیمانی بهبهانی، عبدالرحیم؛ کیایی، سید قاسم، ص136</ref>.

خواجه در این کتاب از فیلسوفان و اشعریان جبری خرده گرفته و اندیشه معتزلیان و امامیان را استوار بداشت. این کتاب همانند کتاب «قواعد العقائد» خواجه است که یک دوره کلام شیعی در آن آورده، اما کوچک‎تر از آن می‎باشد. خواجه در این کتاب درست به روش کلامیان رفته و رشته آشنایی خویش را با فیلسوفان گسسته است<ref>دائرةالمعارف طهور</ref>.

طوسی، گذشته از بسیاری از مسائل در زمینه آفریده شدن عقول از خداوند و مسئله صدور کثیر از واحد، بر فیلسوفان تاخته است... یکی از شاهکارهای او در آن، یاری از آیین دوازده امامیان می‎باشد و گرچه پیش از او ابواسحاق ابراهیم نوبختی دانشمند نیمه نخستین سده چهارم در «الياقوت» و شیخ مفید و سید مرتضی و شیخ طوسی و کراجکی و ابن زهره و دیگران کتاب‎ها نوشته و این آیین را مدلل ساخته‎اند، ولی گویا نوشته‎های آنان به‎روشنی و گزیدگی نگارش‎های طوسی نباشد<ref>ر.ک: دیباچه، ص4-5</ref>.

بر فصول تازی، چندین گزارش و شرح نوشته‎اند و پیداست که دانشمندان شیعی، در سده 8 و 9 و 10، بسیار بدان پرداخته‎اند که برخی از آنها، عبارتند از:

# شرح فصول فخرالمحققین پسر علامه حلی.

# الأنوار الجلالية للفصول النصيرية، از شیخ مقداد بن عبدالله سیوری حلی که در رمضان 808ق، برای سید نقیب امیر ملک جلال‎الدین ابی‎المعالی علی بن شرف‎الدین مرتضی علوی حسینی آوی و فرزندش ابوالفضائل سید نقیب شرف‎الدین مرتضی پرداخت و از نگارش‎های نخستین سیوری می‎باشد.

# جامع الأصول في شرح الفصول، از نجم‎الدین خضر بن شمس‎الدین محمد بن علی رازی حبلرودی.

# شرح فصول، از کمال‎الدین حسن بن محمد بن حسین استرآبادی نجفی.

فهرست مطالب، در ابتدای کتاب آمده است. کتاب فاقد پاورقی می‎باشد.

==پانویس ==

<references />

# محمودی، ملیحه، «شرح فصول نصیریه»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله کتاب ماه فلسفه، بهمن 1391، شماره 65 (3 صفحه، ‎از 36 تا 38)، به آدرس:

#:http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/967987

# سلیمانی بهبهانی، عبدالرحیم؛ کیایی، سید قاسم، «روش‎شناسی کلامی خواجه نصیرالدین طوسی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: کلام اسلامی، پاییز 1394، شماره 95 علمی - ‎پژوهشی (25 صفحه، ‎از 133 تا 157)، به آدرس:

#:http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1168887

# «دائرةالمعارف طهور»، به آدرس اینترنتی:

http://www.tahoor.com/fa/Article/View/116624