پرش به محتوا

مقدمة ابن الصلاح في علوم الحديث: تفاوت میان نسخه‌ها

لینک درون متنی
(لینک درون متنی)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR18125J1.jpg|بندانگشتی|مقدمة ابن الصلاح في علوم الحدیث]]
[[پرونده:NUR18125J1.jpg|بندانگشتی|مقدمة ابن الصلاح في علوم الحدیث]]
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
|+ |
|+  
|-
|-
! نام کتاب!! data-type='bookName'|مقدمة ابن الصلاح في علوم الحدیث
! نام کتاب!! data-type="bookName" |مقدمة ابن الصلاح في علوم الحدیث
|-
|-
|نام های دیگر کتاب  
|نام های دیگر کتاب  
|data-type='otherBookNames'|علوم الحدیث
| data-type="otherBookNames" |علوم الحدیث
|-
|-
|پدیدآورندگان  
|پدیدآورندگان  
|data-type='authors'|[[عویضه، صلاح محمد]] (مصحح)
| data-type="authors" |[[عویضه، صلاح محمد]] (مصحح)


[[مکی، ابومحمد محمد نور الدین]] (راوی)
[[مکی، ابومحمد محمد نور الدین]] (راوی)
خط ۱۷: خط ۱۷:
|-
|-
|زبان  
|زبان  
|data-type='language'|عربی
| data-type="language" |عربی
|-
|-
|کد کنگره  
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏107‎‏/‎‏6‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ع‎‏8
| data-type="congeressCode" style="direction:ltr" |‏BP‎‏ ‎‏107‎‏/‎‏6‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ع‎‏8
|-
|-
|موضوع  
|موضوع  
|data-type='subject'|حدیث - علم الدرایه
| data-type="subject" |حدیث - علم الدرایه


حدیث - علم الروایه
حدیث - علم الروایه
|-
|-
|ناشر  
|ناشر  
|data-type='publisher'|دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون
| data-type="publisher" |دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون
|-
|-
|مکان نشر  
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
| data-type="publishPlace" |بیروت - لبنان
|-
|-
|سال نشر  
|سال نشر  
|data-type='publishYear'| 1416 هـ.ق یا 1995 م
| data-type="publishYear" | 1416 هـ.ق یا 1995 م
|-class='articleCode'
|- class="articleCode"
|کد اتوماسیون  
|کد اتوماسیون  
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE18125AUTOMATIONCODE
| data-type="automationCode" |AUTOMATIONCODE18125AUTOMATIONCODE
|}
|}
</div>
</div>
خط ۵۴: خط ۵۴:
كتاب با مقدمه محقق در معرفى و بررسى مختصرى از پيشينه علوم حديث آغاز شده است. پس از آن شرح حال مختصرى نويسنده و آثار او و سپس مقدمه مؤلف آمده است.  
كتاب با مقدمه محقق در معرفى و بررسى مختصرى از پيشينه علوم حديث آغاز شده است. پس از آن شرح حال مختصرى نويسنده و آثار او و سپس مقدمه مؤلف آمده است.  


مباحث كتاب در ضمن 65 نوع و برخى از انواع در ضمن اقسامى بيان شده است. در واقع ابن صلاح در اين اثر، علوم الحديث را در 65 علم توسعه داده و بيان كرده است كه اقسام ديگرى نيز وجود دارد. وى بعضى از انواع را بسيار مفصل و گسترده بحث كرده است، به‌طورى‌كه گاه بيست صفحه درباره يك نوع توضيح داده، ولى در برخى انواع، به‌طور مختصر بحث كرده است<ref>همان، ص129</ref>
مباحث كتاب در ضمن 65 نوع و برخى از انواع در ضمن اقسامى بيان شده است. در واقع [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن صلاح]] در اين اثر، علوم الحديث را در 65 علم توسعه داده و بيان كرده است كه اقسام ديگرى نيز وجود دارد. وى بعضى از انواع را بسيار مفصل و گسترده بحث كرده است، به‌طورى‌كه گاه بيست صفحه درباره يك نوع توضيح داده، ولى در برخى انواع، به‌طور مختصر بحث كرده است<ref>همان، ص129</ref>


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
خط ۶۳: خط ۶۳:
كتاب حاضر، قبل از اينكه اثر تأليفى باشد، اثر املايى است؛ يعنى ابن صلاح، جزوات درسى خود را به شاگردان املا كرده و در آخر، بررسى كرده و مقدمه‌اى بر آن نوشته است. از آنجا كه اين كتاب مقدمه‌اى براى حديث‌شناسى است، آن را مقدمه ناميده‌اند<ref>سجادى، رضيه سادات، ص128</ref>
كتاب حاضر، قبل از اينكه اثر تأليفى باشد، اثر املايى است؛ يعنى ابن صلاح، جزوات درسى خود را به شاگردان املا كرده و در آخر، بررسى كرده و مقدمه‌اى بر آن نوشته است. از آنجا كه اين كتاب مقدمه‌اى براى حديث‌شناسى است، آن را مقدمه ناميده‌اند<ref>سجادى، رضيه سادات، ص128</ref>


ابن صلاح تمام آثار دانشمندان قبل از خود را، چه آثار مدوّن مثل كتب [[خطيب بغدادى]] و [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاكم نيشابورى]] و چه آثار غيرمدوّن، يا از افراد غيرمعروف، مثل ترمذى و خطّابى -كه نظراتشان در كتاب ديگرى آمده است- در اختيار داشته و با مطالعه آنها مطالب را با طبقه‌بندى تفكيكى و مشخص به‌صورت جداجدا با بحث منطقى در مورد هر مطلب آورده است<ref>همان، ص 128-129</ref>
ابن صلاح تمام آثار دانشمندان قبل از خود را، چه آثار مدوّن مثل كتب [[خطيب بغدادى]] و [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاكم نيشابورى]] و چه آثار غيرمدوّن، يا از افراد غيرمعروف، مثل [[ترمذی، محمد بن عیسی|ترمذى]] و [[عربی خطابی، محمد|خطّابى]] -كه نظراتشان در كتاب ديگرى آمده است- در اختيار داشته و با مطالعه آنها مطالب را با طبقه‌بندى تفكيكى و مشخص به‌صورت جداجدا با بحث منطقى در مورد هر مطلب آورده است<ref>همان، ص 128-129</ref>


نويسنده در شمارش انواع مختلف علوم حديث، از نوع اول تا 22، مصطلحات را تعريف كرده است؛ مانند: صحيح، حسن، مرسل، منقطع و غريب. از نوع 23 تا 28، مباحثى در باب تحمل حديث، آداب محدث و راوى، كتابت و ضبط حديث و از نوع 29 تا 38 اصطلاحاتى ديگر در مورد حديث را بيان نموده است. از نوع 39 تا 65، به جز 2 مورد (52 و 53) مباحث رجالى مطرح شده است: طبقات راويان، معرفة الصحابة و التابعين<ref>همان، ص130</ref>
نويسنده در شمارش انواع مختلف علوم حديث، از نوع اول تا 22، مصطلحات را تعريف كرده است؛ مانند: صحيح، حسن، مرسل، منقطع و غريب. از نوع 23 تا 28، مباحثى در باب تحمل حديث، آداب محدث و راوى، كتابت و ضبط حديث و از نوع 29 تا 38 اصطلاحاتى ديگر در مورد حديث را بيان نموده است. از نوع 39 تا 65، به جز 2 مورد (52 و 53) مباحث رجالى مطرح شده است: طبقات راويان، معرفة الصحابة و التابعين<ref>همان، ص130</ref>


امتيازات كتاب ابن صلاح بر كتب قبل از خويش را مى‌توان در مؤلفه‌هاى زير خلاصه نمود:
امتيازات كتاب ابن صلاح بر كتب قبل از خويش را مى‌توان در مؤلفه‌هاى زير خلاصه نمود:
 
# استنباط دقيق از مذاهب و مباحث علماى قبل از خود و قواعد آنها كه در آثارشان بوده است؛
1- استنباط دقيق از مذاهب و مباحث علماى قبل از خود و قواعد آنها كه در آثارشان بوده است؛
# ضبط تعاريف قبل از خود، تحرير آن‌ها و ابداع تعاريفى كه قبل از وى سابقه نداشته است؛
 
# بيان پژوهش‌ها و اجتهادات خود، به دنبال هر تعريف و توسعه تنويع علوم حديث؛
2- ضبط تعاريف قبل از خود، تحرير آن‌ها و ابداع تعاريفى كه قبل از وى سابقه نداشته است؛
# تهذيب عبارات گذشتگان و اشاره به مواضع اعتراض آنها<ref>همان</ref>
 
3- بيان پژوهش‌ها و اجتهادات خود، به دنبال هر تعريف و توسعه تنويع علوم حديث؛
 
4- تهذيب عبارات گذشتگان و اشاره به مواضع اعتراض آنها<ref>همان</ref>
 
آنچه بر اهميت اين كتاب افزوده، آن است كه اين اثر، پايه و اساس تأليفات بعد از خود قرار گرفته و آثار متعددى پيرامون آن نوشته شد كه مى‌توان در چند بخش خلاصه نمود:
آنچه بر اهميت اين كتاب افزوده، آن است كه اين اثر، پايه و اساس تأليفات بعد از خود قرار گرفته و آثار متعددى پيرامون آن نوشته شد كه مى‌توان در چند بخش خلاصه نمود:
 
# اختصار: اكثر كسانى كه به تبع ابن صلاح كتاب نوشتند، اصل كتاب وى را در 65 نوع علم حديث حفظ كردند و زوائد را حذف كردند؛ مانند [[نووی، یحیی بن شرف|يحيى بن شرف النووى]]<ref>متوفى 676ق</ref>، در كتاب «إرشاد الطلاب الحقائق إلى معرفة سنن خير الخلائق».  
1. اختصار: اكثر كسانى كه به تبع ابن صلاح كتاب نوشتند، اصل كتاب وى را در 65 نوع علم حديث حفظ كردند و زوائد را حذف كردند؛ مانند يحيى بن شرف النووى<ref>متوفى 676ق</ref>، در كتاب «إرشاد الطلاب الحقائق إلى معرفة سنن خير الخلائق».  
# الفيه‌ها: عده‌اى مقدمه ابن صلاح را به نظم درآوردند؛ كه الفيه زيدالدين عراقى (متوفى 806ق) از آن جمله است.  
 
# كشف مشكلات و شروح: عده‌اى به رفع مبهمات و شبهات موجود در اين كتاب اقدام كردند؛ مانند [[بدرالدين زركشى]] (متوفى 497ق) در «[[النكت على مقدمة ابن الصلاح]]»<ref>ر.ك: همان، ص131-137</ref>
2. الفيه‌ها: عده‌اى مقدمه ابن صلاح را به نظم درآوردند؛ كه الفيه زيدالدين عراقى (متوفى 806ق) از آن جمله است.  
 
3. كشف مشكلات و شروح: عده‌اى به رفع مبهمات و شبهات موجود در اين كتاب اقدام كردند؛ مانند [[بدرالدين زركشى]] (متوفى 497ق) در «[[النكت على مقدمة ابن الصلاح]]»<ref>ر.ك: همان، ص131-137</ref>


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش